Η περίπτωση του έρωτα

Αισθανόμαστε έλξη, ένα διαφορετικό και καινούργιο συναίσθημα, όταν είμαστε μικροί. Δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε αλλά προσπαθούμε. Ντρεπόμαστε ίσως αλλά επιμένουμε. Σίγουρα όμως καρδιοχτυπούμε!

Είναι ο έρωτας (που γι’αυτόν έχουν γραφτεί αμέτρητες ιστορίες) αλλά δεν μας έχει ξανατύχει (αν…) και δεν μπορούμε να τον αναγνωρίσουμε.

 Τότε λύνεται ή δένεται ανάλογα η γλώσσα μας, ανάλογα…

Τότε διηγούμαστε ή ακούμε αντίστοιχα αμέτρητες ίσως και ατελείωτες ιστορίες. Χανόμαστε μέσα τους ή (πιστεύουμε πως) βρίσκουμε τον εαυτό μας.

Μέσα από την ανάγνωση αυτών των ιστοριών μπορούμε να μάθουμε πολλά για ΄μας αλλά τότε δεν το ξέρουμε ακόμη και ίσως δεν μας ενδιαφέρει και τόσο. Ίσως δεν μας ενδιαφέρει και πραγματικά να μάθουμε τον άλλο μέσα από αυτές αλλά τότε… τι;

Αυτό που μας ενδιαφέρει (λέμε) είναι να μάθουμε τον άλλο ή τουλάχιστον.

 Ο Δημήτρης λέει:

«... όταν γνώρισα τη Νίκη ήμασταν ακόμη φοιτητές. Ο χρόνος μας ήταν περιορισμένος ανάμεσα στα εργαστήρια και όλες τις άλλες υποχρεώσεις μας. Προσπαθήσαμε να αφιερώνουμε ποιοτικό χρόνο και οι δυο μας σε αυτή τη σχέση.

Μετά από ενάμιση χρόνο μαζί, περνούσαμε καλά και ήμουν σε γενικές γραμμές πολύ ικανοποιημένος από αυτή τη σχέση. Για πρώτη φορά ίσως στη ζωή μου και δεν ήταν η πρώτη μου σχέση όπως για εκείνη.

Κάποια στιγμή μιλούσα ενθουσιασμένος για ‘κείνη στο ψυχοθεραπευτή μου κι εκείνος με ρώτησε! «τι πιστεύεται πως γνωρίζει κείνη για σας;»

Διαπίστωσα πως ενώ για πολύ ώρα μιλούσα για όσα πίστευα πως ήξερα για ‘κείνη και ήξερα πολλά μέσα απ’όσα μου είδε διηγηθεί για τους δικούς της, τις σχέσεις της και πολλά άλλα τέτοια, δεν ήξερα τι εκείνη θα είχε συγκρατήσει ως εικόνα για ‘μένα… γιατί πολύ απλά μιλούσα ελάχιστα. Ίσως από φόβο ότι θα με απορρίψει αν με γνώριζε καλύτερα.

Το γεγονός αυτό δεν το συνειδητοποίησα τη στιγμή της ερώτησης του ψυχοθεραπευτή μου αλλά αρκετό καιρό μετά.

Σε μία συζήτηση με την κοπέλα μου, την ρώτησα ευθέως και εκείνη μου απάντησε πως πιστεύει ότι όταν είμαι έτοιμος θα της μιλήσω για ‘μένα…

Αυτό  και έκανα. Σιγά – σιγά ανοιγόμουν όλο και περισσότερο…

Αργότερα διαπίστωσα πως μέσα από την αφήγηση αυτή ένιωθα κάτι που δεν μπορούσα να φανταστώ ότι μπορούσε να συμβεί: να ξαναγράφω την ιστορία μου…»

Πράξη πρώτη:
Είμαστε μικροί (ή μας περνούν οι άλλοι για μικρούς) και οι μεγάλοι (ή αυτοί που νομίζουν πως είναι…) μας λένε ιστορίες σε τρίτο πρόσωπο.
Μας λεν’ με άλλα λόγια ποιοι θα ήθελαν να είμαστε ή να γίνουμε κάποτε.
Δεν παραλείπουν να διανθήσουν τις ιστορίες αυτές με παραδείγματα από τον εαυτό τους ή άλλων «ηρώων».

Πράξη δεύτερη:
Είμαστε μικροί και λέμε ιστορίες σε πρώτο πρόσωπο στους φίλους μας… φαντάζουμε έτσι πιο μεγάλοι!
Τους λέμε με άλλα λόγια για το ποιοι είμαστε και ποιοι θα θέλαμε να είμαστε. Ίσως και για το τι θα ήθελαν κάποιοι να είμαστε.
Ορισμένες φορές μάλιστα μιλάμε για το τι έχουμε ή τι θα επιθυμούσαμε να έχουμε.

Πράξη τρίτη:
Πλάθουμε ιστορίες στο μυαλό μας, εμπνευσμένες από την πρώτη πράξη των άλλων και τη δεύτερη. Κοιμόμαστε και ξυπνάμε μ’αυτές! Αλλά αργά ή γρήγορα δοκιμάζουμε την αληθοφάνειά τους εξιστορώντας ’τες σε τρίτους. Στις ιστορίες αυτές οι ήρωες μπορεί να είναι άλλοι φίλοι «πραγματικοί» ή και «φανταστικοί» αλλά πάντα ιδωμένοι με μάτια μεγάλα από το θαυμασμό!
Κάποιες φορές ις δοκιμάζουμε σαν να είναι συνταγές και καμιά φορά μπορεί να μας βγαίνουν αλλά συνήθως όχι.

Πράξη τέταρτη
Ακούμε, ακούμε, ακούμε… ιστορίες!
Άλλες τις πιστεύουμε, άλλες θέλουμε να τις πιστέψουμε άλλες πάλι όχι!

Πράξη πέμπτη
Συνειδητοποιούμε πως ή οι άλλοι μας λένε ψέματα ή εμείς κάνουμε κάτι λάθος!

Οι πράξεις αυτές δεν είναι οι μόνες.
Υπάρχουν και άλλες πολλές, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές για τον καθένα μας και προσδιορίζουν το είδος της σχέσης που έχουμε με τον ακροατή ή με τον διηγούμενο και εν μέρει την εξέλιξή μας από μία φάση ζωής σε μία άλλη.

Μια φορά κι έναν καιρό...

«Μ’αυτές κοιμόμαστε όταν είμαστε μικροί και μ’αυτές ξυπνάμε όταν είμαστε μεγάλοι!»

Τι είναι;

Άλλοτε αφυπνιστικές και άλλοτε χαλαρωτικές… καθησυχαστικές ίσως αλλά πάντα διδακτικές.
Με την μορφή των παραμυθιών, των μύθων, των παραβολών, των αλληγοριών ή ακόμη και των γρίφων, των παροιμιών… συντροφεύουν τους ανθρώπους στην πίστη τους, στην φιλοσοφία τους, στην αναζήτησή τους και τελικά στην καθημερινή ζωή τους…

Με αυτές κάνουν ερωτήματα αλλά και προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις οι δάσκαλοι, οι μεγάλοι παιδαγωγοί, οι ψυχολόγοι…

Είναι οι ιστορίες!

Που οφείλεται η μεγάλη τους επιτυχία; Και πότε αποτυγχάνουν;

Δεν ξέρω να το πω με σιγουριά αλλά σίγουρα συχνά μπαίνουμε στον πειρασμό να ακούσουμε, να διηγηθούμε, να διαβάσουμε ή ακόμη και να γράψουμε με τη μορφή πεζού ή ποιητικού λόγου.

Υπάρχουν ιστορίες με… καλό τέλος αλλά υπάρχει κακό τέλος για μία ιστορία;

Το τέλος είναι αυτό που μετρά; Γιατί με ανυπομονησία το περιμένουμε!
Περιμένουμε να καταλάβουμε κάτι. Κάτι να μάθουμε: μιαν αλήθεια;

Ο αντίλογος στις ιστορίες, για 'κείνους που δεν ανακουφίζονται ή που ανυπομονούν να ζήσουν, είναι πως θαύματα δεν υπάρχουν!

Περιγράφουν μιαν αλλαγή, μια μεταστροφή, για γνωριμία, ένα πάθημα…
Οι ιστορίες υπάρχουν… όπως και τα θαύματα!
Και θαύματα θα συνεχίσουν να γίνονται όσο υπάρχουν άνθρωποι!

Ένας καινούργιος μικρός κύκλος αρχίζει κάπως έτσι.
Σαν μία μικρή ιστορία!

Οι ψυχοθεραπευτικές εμπειρίες.

Με την τελευταία - προς το παρόν τουλάχιστον - ψυχοθεραπευτική εμπειρία που αναρτήθηκε ολοκληρώθηκε η ενότητα που αφορούσε την ψυχοθεραπεία και με τον τρόπο αυτό πιστεύω πως ολοκληρώθηκε και αυτό που ήθελα να δείξω.

Τα μηνύματα ωστόσο που έχω λάβει από πολλούς από 'σας που παρακολουθείτε την Logia μού έχουν δώσει δύναμη για να συνεχίσω και σας ευχαριστώ. Δείχνουν πως ένα πετραδάκι μέσα στην ήσυχη λίμνη μπορεί να είναι σημαντικό!

Η ενότητα αυτή είχε ως έρισμα μηνύματα που είχα λάβει τότε και μου ζητούσαν να "γράψω δυο λόγια για το θέμα".

Θεώρησα προτιμότερο από το να μιλήσω προσωπικά να δώσω τη δυνατότητα σε κάποιους ανθρώπους που είχαν την αντίστοιχη εμπειρία να πουν αυτά που πιστεύουν, με τον τρόπο τους και να περιγράψουν το δικό τους ταξίδι.

Αυτή ήταν η δική μου επιλογή: να δώσω μία κάπως διαφορετική εικόνα - και καλύτερη αλλά και πληρέστερη από αυτή που έχουν όσοι έκαναν την επιλογή τους να ξεκινήσουν και να συνεχίσουν την προσωπική τους ψυχοθεραπεία (για διαφορετικούς ίσως λόγους ο καθένας) νομίζω πως ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθεί.

Από τα κείμενα που δημοσιεύθηκαν - θα το επαναλάβω για ακόμη μία φορά - δεν αφαίρεσα ή πρόσθεσα και δεν τροποποίησα το παραμικρό.

Από μηνύματα που έλαβα αυτό το χρονικό διάστημα, από τότε που αναρτήθηκε η πρώτη ψυχοθεραπευτική εμπειρία, υπήρξαν πολλές και ενδιαφέρουσες κριτικές, τόσο από γνωστούς όσο και από αγνώστους έως εκείνη τη στιγμή.

Θέλω να πω πως και για 'μένα, η εμπειρία αυτή του εγχειρήματος υπήρξε πολύ θετική.

Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία της Κλειώς, 33 ετών

"Θεωρώ πως ότι καλύτερο έχω κάνει μέχρι τώρα στη ζωή μου είναι η προσωπική μου θεραπεία.

Ήταν χειμώνας του 2002, όταν ξεκίνησα την ψυχοθεραπεία μου, με την αείμνηστη ψυχοθεραπεύτριά μου. Φτάνοντας εκεί ήμουν αγχωμένη. Κάθισα στην αναπαυτική μπερζέρα και η θεραπεία ξεκίνησε. Κράτησε δύο χρόνια περίπου. Ξεκίνησε με προγραμματισμένες συνεδρίες σε τακτά χρονικά διαστήματα, κατά τις οποίες το φως έπεφτε άπλετο στα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού μου. Τα αναπάντητα ερωτήματα άρχισαν να έχουν απαντήσεις, στις οποίες εκείνη με οδηγούσε με τρόπο «μαγικό».

Το καθρέφτισμα του εαυτού μου, μέσα από την ψυχοθεραπεύτριά μου, μου έδωσε μια καινούργια εικόνα για το ποια είμαι.

Άρχισα να με γνωρίζω. Άρχισα να έρχομαι σε επαφή με εμένα την ίδια. Για πρώτη φορά με έβλεπα μέσα από τα δικά μου μάτια και όχι μέσα από τα μάτια των άλλων. Γιατί μέχρι τότε ήμουν αυτή που μόνο οι άλλοι έβλεπαν ή δεν έβλεπαν. Μέχρι τότε εγώ ήμουν μόνο οτιδήποτε εκείνοι έβλεπαν. Οτιδήποτε εκείνοι δεν έβλεπαν, εγώ απλά δεν το είχα.

Πορευόμουν μέχρι τότε, σύμφωνα με τη γνώμη των άλλων για εμένα. Πορευόμουν μόνο μέσα από τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες. Ήμουν το «καλό» παιδί που όφειλα να φροντίζω για την ικανοποίηση των αναγκών των άλλων, ώστε να είναι καλά εκείνοι συνεπώς και εγώ. Διατήρησα την ταμπέλα του «καλού» παιδιού ακόμα και ως ενήλικη. Έχοντας ως απόκτημα αυτή τη ταμπέλα από τη μια μεριά είχα την αποδοχή ενός μεγάλου αριθμού ατόμων και αυτό μου έδινε μια ικανοποίηση από την άλλη μεριά, όμως ένιωθα δυσφορία και πίεση. Δεν αντιδρούσα σε τίποτα, δε μιλούσα ενώ ήθελα όσο τίποτε να μιλήσω, να φωνάξω. Ήμουν λες και κάποιος μου είχε βάλει μια θηλιά στο λαιμό και με έπνιγε.
Οι επαφές μου στις διαπροσωπικές σχέσεις με τους άντρες ήταν απίστευτες. Με το που ερχόμουν λίγο πιο κοντά με κάποιον άντρα, βίωνα έντονο φόβο. Ένιωθα πως δεν έχω κάτι να πω και γι’αυτό θα απορριφθώ. Οπότε καλύτερα να μην είχα ποτέ σχέσεις με άντρες. Ούτε φιλικές μα ούτε και ερωτικές.

Σε κάθε συνεδρία η ψυχοθεραπεύτρια μου, με κύριο εργαλείο την έντονη διορατικότητα που την χαρακτήριζε, τη βαθιά γνώση της, καθώς και το ταλέντο της ως θεραπεύτρια, ξεδιάλυνε σιγά-σιγά τα λανθασμένα και διαστρεβλωμένα μου πιστεύω. Σταδιακά άρχισα να συνειδητοποιώ πως και εγώ μπορώ να μιλήσω και να εκφράσω την οποιαδήποτε σκέψη μου, πως και εγώ μπορώ να σχετιστώ με άντρες τόσο φιλικά όσο και ερωτικά. Τα μπλοκαρίσματα εξαφανίζονταν και συχνά σκεφτόμουν και σκέφτομαι ακόμα: «Καλά γιατί φοβόμουν τόσο;»

Παράλληλα κάθε συνεδρία ήταν για μένα και μια εκπαίδευση την οποία μου προσέφερε απλόχερα, εφ’όσον γνώριζε πως είχα ήδη ξεκινήσει την ενασχόλησή μου με την ψυχολογία. Πίστεψε σε εμένα και τις ικανότητές μου, παροτρύνοντας με να συνεχίσω τις σπουδές μου και σε ανώτερα επίπεδα. Και το έκανα…. Πέρασα στο Πανεπιστήμιο, ξεκίνησα τις σπουδές μου σε καινούργιο για εμένα μέρος και ξαφνικά….μια μέρα στο τηλέφωνο ενώ διάβαζα, μια καλή φίλη μου ανακοινώνει τον αιφνίδιο θάνατός της, ακριβώς μία εβδομάδα μετά την τελευταία μας συνεδρία. Δυσκολεύτηκα να το πιστέψω. Άρχισα τα τηλεφωνήματα για να το επιβεβαιώσω και από άλλες πηγές. Δε μπορούσα να το αποδεχτώ.

Για να είμαι ειλικρινής ακόμα δεν το έχω αποδεχτεί γιατί μέχρι σήμερα που καταγράφω όλα αυτά δεν έχω ξεκινήσει τη ψυχοθεραπεία μου, με ένα καινούργιο θεραπευτή. Διαισθάνομαι πως ήρθε η ώρα να το κάνω και νομίζω πως το σύμπαν θα μου φανερώσει τον κατάλληλο, σύντομα. Ήρθε η ώρα να εμπιστευτώ κάποιον, ακόμα και αν φοβάμαι μήπως και πεθάνει…Μήπως και πεθάνει και μείνω μόνη, απροστάτευτη και εγκαταλελειμμένη. Γιατί και εάν ακόμα νιώθω έτσι μερικές φορές, γνωρίζω πολύ καλά πως εκείνη, που η ψυχή της βρίσκεται κάπου στον ουρανό, είναι κοντά μου, είναι δίπλα μου, είναι μέσα μου. ΄Ισως τελικά ακόμα να συνεχίζεται η θεραπεία μαζί της.

Αμέτρητες φορές έρχονται στη μνήμη μου τα λόγια της, η γλυκειά μορφή της, η πραγματική αγάπη της για μένα. Ήταν αυτή που με ενέπνευσε να γίνω και εγώ ψυχοθεραπεύτρια. Εύχομαι να είναι καλά εκεί που βρίσκεται… "

Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία της Georgia, 29 ετών.

"Η εμπειρία της ψυχοθεραπείας στην περίπτωση μου ξεκίνησε από τον «πάτο», και λέγοντας από τον πάτο εννοώ ότι είχα πιάσει κυριολεκτικά πάτο.

Εξωτερικά βέβαια όλα ήταν μια χαρά, η υποδειγματική σύζυγος και μητέρα, η καλή οικογένεια κτλ. κτλ. Κάλυπτα την μοναξιά, την ανασφάλεια και την απόγνωσή μου με όλων των ειδών τα περιτυλίγματα στα μάτια «του κόσμου» και τα δικά μου. Φυσικά και δε θα επέτρεπα ποτέ και σε κανέναν να δει ότι γονάτισα, πολύ δε περισσότερο σε αυτούς που θα χαίρονταν να δουν κάτι τέτοιο. Στην ουσία όμως η ζωή μου διαλυόταν, και δυστυχώς δεν ήταν η πρώτη φορά. Από την αθλιότητα και το χάος, στην ευθύνη της μητρότητας σε εφηβική σχεδόν ηλικία και πιο πολύ απ’ όλα, και πάνω απ’ όλα, η μοναξιά. Ναι, ήταν δύσκολη πορεία ή τουλάχιστον αρκετά δύσκολη για να την παλέψει κανείς μόνος του.

Όταν έφτασα στο γραφείο του ψυχολόγου, βρισκόμουν κάπου μεταξύ κλάματος, κενού και απορίας. Μεγάλα γιατί που διαισθανόμουν ότι έπρεπε να λύσω για να μπορέσω, έστω και υποτυπωδώς, να συνεχίσω. Όχι πως με ενδιέφερε και πολύ, αλλά η πιθανότητα να σύρω τα παιδιά μου στο βυθό που βούλιαζα εγώ με έκανε να νιώθω υποχρεωμένη να συνεχίσω και μάλιστα να συνεχίσω αξιοπρεπώς και με κέφι. Συναισθηματικά είχα πιάσει «νεκρό», παρακολουθούσα τη ζωή μου ως θεατής και ότι κι αν συνέβαινε, καλό ή κακό, λίγο ενδιαφέρον μου προκαλούσε. Βούλιαζα και δεν ήξερα το γιατί.

Δεν είχα ρομαντικές αντιλήψεις για την ψυχοθεραπεία: η ευχάριστη διαδικασία που τα βρίσκεις με τον εαυτό σου σε μια αναπαυτική πολυθρόνα ήρεμα και χαλαρά και τα συναφή, αλλά δεν την φανταζόμουν και τόσο δύσκολη. Ήταν πραγματικά δύσκολη. Μερικές επισκέψεις θύμιζαν περισσότερο επίσκεψη στον οδοντίατρο παρά στον ψυχοθεραπευτή.

Ήταν απαιτητική διαδικασία, σκεφτόμουν ξανά και ξανά τον ίδιο διάλογο, έψαχνα για μέρες τις απαντήσεις (ακόμα κάποιες τις ψάχνω), χανόμουν στις σκέψεις μου. Ο άνθρωπος που είχα απέναντί μου αμφισβητούσε σχεδόν τα πάντα, μου έθετε ερωτήματα που θεωρούσα αυτονόητα, με προκαλούσε να αρθρώσω με λέξεις πράγματα που ήξερα ήδη, ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα, και κάθε φορά πολύ ήρεμα και πολύ ευγενικά έβαζε και από έναν εκρηκτικό μηχανισμό στις πεποιθήσεις μου.

Για παράδειγμα η πεποίθησή μου ότι «ουδείς εκών κακός», είχε γίνει σκόνη μέσα σε μία συνεδρία. Σήμερα μάλλον ρέπω προς την Καντιανή φιλοσοφία: Οι άνθρωποι είναι ικανοί να πράξουν και το καλό και το κακό και σ’ αυτό παίζει ρόλο τόσο η γνώση, όσο και η βούληση. Το να αναρωτιέμαι γιατί κάνουν το κακό και όχι το καλό είναι εντελώς άσκοπο από πρακτικής απόψεως. Έμαθα απλά να αποφεύγω τους ανθρώπους που εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα μοτίβα κακής συμπεριφοράς και αυτό ήταν όλο. Έξω οι παρείσακτοι. Είχα ήδη αρκετά βαρίδια στα πόδια, δε χρειαζόμουν άλλα.

Θεωρώ ότι λίγοι έως ελάχιστοι άνθρωποι μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που σκέφτομαι. Έχω ακλόνητες αντιλήψεις για κάποια πράγματα και πορεύομαι με αυτές. Ως ένα σημείο αυτό είναι χρήσιμο, γιατί παρέχει έναν οδηγό για τη ζωή. Αρκεί βέβαια τον οδηγό αυτό να μην τον έχουν γράψει άλλοι, εν μέρει ή και συνολικά.

Ο ψυχοθεραπευτής μου εντόπισε πολύ γρήγορα αυτές τις πεποιθήσεις. Με βοήθησε να διακρίνω ποιες απ’ αυτές ήταν δικές μου και ποιες μου τις υπαγόρευε το περιβάλλον που ζούσα. Θεωρούσα αυτονόητα πράγματα που δεν ήταν απαραίτητα ορθά και πιανόμουν στη φάκα του να προσπαθώ να είμαι αυτό που ο περίγυρός μου επέλεξε για μένα, του να καθρεφτίζω αυτό που οι άλλοι περίμεναν από μένα.

Αργότερα ως επιστήμονας το έμαθα καλά αυτό: Το σύστημα πεποιθήσεων που κυριαρχεί σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το άτομο και όποιος δε συμμορφώνεται είναι με διάφορους τρόπους απορριπτέος. Δεν προσαρμόστηκα, ευτυχώς, τελικά εγώ στο περιβάλλον, αλλά μάλλον προσάρμοσα το περιβάλλον σε μένα, και εννοώ ότι αντί να προσπαθώ να γίνω αρεστή σε έναν περίγυρο που δεν με εξέφραζε και δεν εκτιμούσα, επέλεξα έναν κύκλο ανθρώπων με διαφορετικές αντιλήψεις και διαφορετικά συστήματα αξιών, περισσότερο συναφή στα δικά μου. Επέλεξα ανθρώπους που έχουν ενδιαφέροντα και δουλειές να κάνουν και χαίρονται να παίρνουν και να δίνουν. Τα προβλήματα δεν λύθηκαν, όχι όλα, η αλλαγή είναι μια διαδικασία μακροχρόνια, αλλά τουλάχιστον τώρα δημιουργώ στον εαυτό μου πιο ενδιαφέροντα προβλήματα, πιο παραγωγικά.

Συνειδητοποίησα την αξία της ψυχοθεραπείας από τα αποτελέσματά της. Διήρκεσε περίπου ένα χρόνο και από τότε που ξεκίνησε έως σήμερα, έξι χρόνια μετά, η πορεία μου ήταν αδιάκοπα ανοδική. Όχι επειδή ανακάλυψα κάποια μαγική συνταγή, αλλά μάλλον γιατί έμαθα να διοχετεύω την ενέργεια και το χρόνο μου για το σωστό σκοπό: αυτόν που ικανοποιεί τους στόχους και τις αξίες μου. Νομίζω πως ποτέ δεν ευχαρίστησα τον ψυχοθεραπευτή μου για αυτό (μάλλον γιατί το θεώρησα κι αυτό αυτονόητο). Η αλήθεια είναι ότι ο ρόλος του ήταν κρίσιμος στην όλη διαδικασία. Ήταν το σταθερό σημείο αναφοράς σε ένα πλέγμα σχέσεων που κατέρρεε γύρω μου και μου παρείχε την απαραίτητη υποστήριξη μέχρι να δημιουργήσω καινούργιες.

Στεναχωρήθηκα όταν το ταξίδι της ψυχοθεραπείας τελείωσε. Αναπολώ την αναπαυτική πολυθρόνα που κάποτε μου έμοιαζε με την καρέκλα του οδοντιάτρου και ευελπιστώ να συνεχίσω να βρίσκω ανθρώπους που να κάνουν έξυπνες ερωτήσεις."

Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία του Platinum33.

"Geia xara se olous tus filous kai episkeptes tou blog. Pisteuw pws auto to blog einai mia para poli kali enimerwsh peri psyxologias kai psyxotherapias. Vriskomai edw gia na to emploutisw me thn diki mu istoria kai perigrafontas thn diki mu empeiria gia to, ti einai h psyxotherapia?

Sta 27 mu peripou eniwsa ena megalo adieksodo, san tipote na min mporouse na proxorisei sthn zwh mu para mono to anxos,h katathlipsi kai o fovos gia tis kriseis panikou.

Apo to teleuteo ksekinisan ola, Mia dunath krisi panikou htan to kerasaki sthn turta wste me thn kathodigisi enos poli kalou filou me proetrepse na dw kapoion psyxologo! Mesa se 2-3 meres skepsewn pira thlefono kai ekleisa thn prwth sinedria mu.
Eixe poli plaka h prwth auth fora, akoma thn skeftomai kai gelaw kapoies stigmes (den tha mpws se leptomeries xexe). Mporw na pw oti eniwsa poli oikia, eixa apenanti mu isws thn poio iremi fwni kai prosopikotita pou gnwrisa ever.

H prwth sinedria loipon htan kathara angnwristiki legontas kapoia apo ta themata pou me apasxolousan. Kathe vdomada loipon gnwrizomastan olo kai poio poli me ton psixotherapeuti mu mexri pou katalava oti se ekeino to dwmatio den vriskomoun apla, gia na dihgithw auta pou me apasxoloun h gia na parigorithw h gia na me krinei h akoma kalitera gia na epileksi ekeinos tis kiniseis mu gia to ti einai swsto kai ti lathos wste h zwh mu na mpei pali se troxia.

Siniditopoiisa oti o psuxotherapeutis mu htan o kathrepstis mu, mesa apo ekeinon evlepa kai akouga emena. Htan pragmatika suglonistiko to pws evgenan diafora sthn epifaneia vazontas 10 me tono sta poli kala paradeigmata kai mikres istorioules tou idiou, pou antikatroptizan ta dika mu themata. Ypirxnan omws kai poli diskoles stigmes exw na pw, opws ekeines oi megales siwpes opou kaneis mas den milouse. Eixan omws kai ekeines ton skopo tus.

Telos exw na pw pws akoma kai twra sthn zwh mu me fernw pali se ekeino to dwmatio, den kserw giati apla simvenei! Polles fores mu erxonte ksana kai ksana kapoies apo tis sizitiseis pou kaname. Isws giati se ekeino to dwmatio me ematha kalitera! Ematha na zw monos mu, Ematha na min ntrepomai gia tis adunamies mu alla ematha kai na provalw ta dunata mu simeia, ematha oti den uparxei swsto h lathos, ematha pws h zwh einai diki mu, ematha na akaouw kalitera thn fwni tis logikhs kai ligotero thn fwni twn sunaisthimatwn giati polles fores auth h fwni mas kanei poio dunatous.

To megalitero EMATHA omws htan kai einai oti akoma an kai exw kapoia themata work in progress pou mporei kai na meinoun panta etsi, egw THA KSERW TO GIATI;)

Xerethsmous se olous kai GO FOR IT!"

Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία της Τόνια, 26 ετών.

"Κλάμα , πόνος, απόγνωση. Όλα είναι ματαιότης κι ανεμοσκορπίσματα..
Ματαίωση από όλους κι από όλα, εγκεφαλικό χάος, συναισθηματικό αδιέξοδο. Κατάθλιψη.
Συναισθήματα και σκέψεις κρυμμένα σε ένα πολύ φυσιολογικό και νορμάλ, για τα μάτια του κόσμου, των φίλων και της οικογένειας, κορίτσι.
Κι όσο πιο φυσιολογικό και νορμάλ το άτομο, τόσο πιο βαρύ το τίμημα της αποδοχής και της αναγνώρισης…

-Παιδιά, καταρρέω!
Άλλοι με ρωτούσαν με απορία:
-Τι σου λείπει;
Κι ένας καλός φίλος , μου είπε, χαριτολογώντας :
-Ένα χέρι ξύλο θες, για να στρώσεις!
Κατάλαβα τότε εγώ, πως οι φίλοι, ευτυχώς που υπάρχουν, αλλά δεν είναι πάντως καιρού. Έπρεπε να προσπαθήσω μόνη μου…
Κουβαλούσα ένα σωρό αποσκευές στην ψυχή και στο μυαλό μου και το ταξίδι, ήταν ανηφόρα. Βαλίτσες, τα θέλω και οι προσδοκίες των γονιών μου. Σεντούκια ολόκληρα, τα θέλω και οι προσδοκίες οι δικές μου… Κι ήταν πραγματικά, δικές μου;

Δεν είχα ταμπού, στο το να ζητήσω βοήθεια. Ήμουν εξοικειωμένη με την ιδέα, λόγω περιβάλλοντος. Έψαξα κλαίγοντας, σχεδόν απελπισμένη... Βρήκα ένα τηλέφωνο, πήρα αμέσως. Δεν έπαιρνε αναβολή. Είχα κουραστεί, από αυτόν τον εαυτό μου, γιατί το ήξερα, πως υπήρχε κι άλλος, που μου άρεσε, μόνο που εμφανιζόταν πολύ σπάνια...

Στην αρχή οι συναντήσεις ήταν διερευνητικές, νομίζω. Ένιωθα ανασφάλεια και καχυποψία. Μερικές φορές, ξέχναγα πως εγώ είχα πάει και τον είχα βρει, νόμιζα πως ήταν ένας πλασιέ, που είχε χτυπήσει την πόρτα μου και μου έκανε ενοχλητικές ερωτήσεις…

Αυτά τα συναισθήματα και οι σκέψεις, με εγκατέλειψαν γρήγορα. Νομίζω, όταν κατάλαβα, πως ήταν εξυπνότερος από μένα κι όταν ένιωσα, πως ήταν καλός άνθρωπος. Μάλλον από το βλέμμα του, κάποια φόρα που έκλαιγα. Εδώ θα μπορούσα να μιλήσω για χημεία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου. Πέρα από την επαγγελματική σχέση, είναι μια σχέση ανθρώπινη που αν σε απωθεί ή σε δυσκολεύει ακόμα και η φυσιογνωμία του άλλου, ε, ίσως τα πράγματα είναι λίγο, έως πολύ, πιο δύσκολα.

Είπα πως ήταν πιο έξυπνος από μένα και νιώθω, πως πρέπει να το εξηγήσω.
Είχα περάσει πολλά χρόνια διαβάζοντας βιβλία ψυχολογίας, συζητώντας με ενδιαφέροντες ανθρώπους, περπατώντας στο μονοπάτι της αυτογνωσίας, με διάφορους τρόπους.
Είχα όμως τώρα βρεθεί μπροστά σε έναν τοίχο, τόσο καλά χτισμένο, που δεν είχε υπήρχε άνοιγμα, για να τον περάσω. Οι γνώσεις μου, δεν μπορούσαν να με βοηθήσουν να δω τη λύση.. Ήμουν συναισθηματικά μπλοκαρισμένη.
Οι θεωρίες των βιβλίων και των άλλων ανθρώπων δεν μπορούσαν να με ξεκλειδώσουν. Χρειαζόμουν έναν αντικειμενικό ακροατή, που δεν θα φορτιζόταν συναισθηματικά, όπως οι φίλοι μου, από αυτά που θα άκουγε και με την επιστημονική του γνώση, σε συνδυασμό με τη διαίσθησή του, θα με ρωτούσε αυτά που εγώ, δεν τολμούσα. Θα με πήγαινε από μονοπάτια που μόνη, είτε φοβόμουν, είτε πονούσα να διαβώ.

Από τις συνεδρίες έβγαινα άλλοτε ευτυχισμένη, άλλοτε δυστυχισμένη κι άλλοτε απλά ήρεμη. Γρήγορα συνειδητοποίησα πως οι αιτίες που μου προκαλούσαν δυστυχία , απλά υπήρχαν.

Το παρελθόν δεν μπορούσε να αλλάξει. Έπρεπε να αποδεχτώ και να δω το πραγματικό μέγεθος των γεγονότων, που ίσως πριν υπερμεγέθυνα. Είχα και μια δύσκολη δουλειά να κάνω. Να σταματήσω την επανάληψη.
Παράλληλα με την ψυχοθεραπεία, ζούσα. Και προέκυπταν πέρα από τα βάρη του παρελθόντος, καινούρια ζητήματα. Έπρεπε να μάθω να βάζω όρια. Όρια με την οικογένεια, όρια στη δουλειά, όρια σε όλες μου σχέσεις. Έπρεπε να προστατεύσω εμένα. Όχι αυτό που θα ήθελα να είμαι, ή αυτό που οι άλλοι νόμιζαν ότι είμαι, μα αυτό που πραγματικά είμαι.

Έπρεπε όμως πρώτα, να βρω αυτό που πραγματικά είμαι. Είναι δύσκολο, ίσως ακατόρθωτο, το να προστατεύσεις κάτι, που δεν ξέρεις τι είναι. Ήταν επίσης πολύ δύσκολο να αποδεχτώ και να αγαπήσω την ύπαρξή μου. Είχα μάθει να ζητάω, μόνο από τους άλλους, να με αγαπήσουν και να με αποδεχτούν. Εγώ δεν μπορούσα. Ίσως και να μην έβρισκα το λόγο, ίσως, να μην άξιζα τον κόπο, να με αγαπώ.
Η ανασφάλεια με είχε κυριεύσει.
-Πες μου τα καλά σου, μου είπε μια μέρα ο ψυχολόγος κι έμεινα εγώ ενεός, στήλη άλατος. Δεν έβρισκα, ούτε ένα!
Άρχισα να ψάχνω με μανία. Πάλι δεν έβρισκα. Ίσως είχε έρθει η ώρα, να αλλάξω, αυτά που δεν μου άρεσαν σε μένα. Είχε έρθει η ώρα, να με μεταμορφώσω σ΄ αυτό που ήθελα, παίρνοντας σαν βάση αυτό που ήδη είχα.
Σαν να γύρισα σπίτι και έπρεπε να μαγειρέψω, με τα λίγα που βρήκα στο ψυγείο, ένα φαγητό της αρεσκείας μου. Γιατί αυτό το γεύμα, θα το έφτιαχνα αρχικά, μόνο για μένα.

Ο κύκλος της ψυχοθεραπείας κράτησε δύο σχεδόν χρόνια. Και λέω κύκλος, γιατί αν και έχω σταματήσει τώρα, σχεδόν 9 μήνες, ξέρω πως ίσως θελήσω να επιστρέψω, για θέματα που εκκρεμούν ή θέματα που προκύπτουν.
Βρήκα πράγματα που ίσως καν να μην έψαχνα, κι άλλα που τα έψαχνα τοποθετήθηκαν στη θέση τους, έφυγαν από το πρώτο πλάνο.
Το σκοτάδι και η απόγνωση δεν επέστρεψαν ποτέ ,τουλάχιστον όχι με την κυρίαρχη μορφή, που είχαν άλλοτε. Μόλις τελείωσαν οι συναντήσεις, ένιωθα δυνατή, υπήρχε όμως κι ένα αίσθημα απώλειας στήριξης.
Ένιωθα να μου λείπει το εργαλείο ανάλυσης, που με βοηθούσε κοντά δυο χρόνια. Άρχισα να φυτεύω λουλούδια και μυρωδικά, ξεκίνησα βόλτες στη φύση και τώρα προσπαθώ με τον διαλογισμό να ησυχάσω το νου μου. Πάντως προχωράω. Αν και η αλλαγή δεν είναι σε μένα τρομερά εμφανής, οι γύρω μου λένε, πως έχω γίνει παιδάκι και πως έχω γλυκάνει.

Τα προβλήματα που άλλοτε φάνταζαν ανυπέρβλητα, πήραν τώρα τη μορφή δοκιμασιών, που έχουν σίγουρα λύση και έξοδο.
Κάποιες βαλίτσες έμειναν πίσω και το βάρος περιορίστηκε. Στόχος μου είναι το να υπάρχω ανάλαφρη και νομίζω, πως βρίσκομαι στο σωστό δρόμο."

Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία της Ρούθ, 42 ετών.

"Οι γνώσεις μου για την ψυχοθεραπεία πριν (7-8) χρόνια ήταν οι συνήθεις γνώσεις όλων όσων δεν την γνωρίζουν "Ο ψυχοθεραπευτής, ή ψυχολόγος και πολλές φορές ο ψυχίατρος, είναι αυτός που σε βάζει να ξαπλώσεις σε ένα δερμάτινο κατά κύριο λόγο καναπέ και του μιλάς ιδιαίτερα για τα παιδικά σου χρόνια. Ακόμα σε συμβουλεύει για ότι θα σου λέει τι να κάνεις και όλα είναι μια χαρά".

Η σκέψη να μιλήσω σε κάποιον άγνωστο και μάλιστα να ξαπλώσω στον καναπέ μου ήταν δύσκολη. Αλλά να μιλήσω για τα παιδικά μου χρόνια ήταν αδύνατο γιατί απλούστατα δεν τα "θυμόμουν". Ένα από αυτά που θεωρούσα προβλήματα ήταν η μνήμη μου, πίστευα ότι είχα ξεχάσει τα πάντα σχεδόν μέχρι πριν από "λίγο".

Η αφορμή να γνωρίσω έναν ψυχολόγο για πρώτη φορά στη ζωή μου ήταν ο φόβος μου ότι δεν μεγάλωνα σωστά τα παιδιά μου. Μου πήρε πολύ καιρό για να καταλάβω ότι πήγα γιατί δεν άντεχα άλλο να κουβαλώ τα βάρη που δεν μπορούσα να πω σε κανένα ούτε στον ίδιο μου τον εαυτό με έπνιγαν.

Μου είχα φορέσει τεράστια αλυσίδα και δεν προχωρούσα πια εδώ και χρόνια. Ή μάλλον προχωρούσα αργά αλλά δεν το αντιλαμβανόμουν και τώρα μπορεί τα βήματά μου να είναι μικρά αλλά όμως τώρα τα διακρίνω.

Την εποχή της ψυχοθεραπείας θα μπορούσα να την ονομάσω "Ξαράχνιασμα".

Στην αρχή φοβόμουν ήμουν μάλλον επιθετική με την έννοια ότι δεν ανοιγόμουν. Νομίζω ότι τα 2/3 όλης της ψυχοθεραπείας ήμουν με τα χέρια σταυρομένα ή αγγαλιά με ένα μαξιλάρι.

Με μεγάλη προσπάθεια κάθισα στο γραφείο στην πρώτη επίσκεψη και στη δεύτερη και στη τρίτη...

Αργότερα άρχισα να έχω αντιφατικά συναισθήματα, άλλοτε ένιωθα άνετα και μίλαγα πιο ελεύθερα και άλλοτε σφιγγόμουν στο μαξιλάρι γιατί με δυσκόλευε το θέμα.

Όμως σχεδόν όλες τις φορές όταν έφευγα ένιωθα ανακούφιση, είχα βγάλει κάτι από πάνω μου, ένα βάρος ή μάλλον έναν ιστό ένα μικρούλη ιστό, έβγαζα την ακρούλα ενός μήτου, έπιανα και τράβαγα σιγά-σιγά.

Το διάστημα των συνεδριών έμαθα πράγματα για μένα που άλλα δεν τα γνώριζα και δεν ήθελα να τα παραδεχτώ αλλά και νέα κομμάτια που δεν ήξερα ότι έχω, σαν ένα παζλ που μου λείπανε, είρθανε να βρούνε τη θέση τους και όλα μαζί να υφάνουν τον καμβά της ζωής μου από τα πρώτα μου χρόνια μέχρι τώρα.

Ο ψυχολόγος με βοήθησε να αποδώσω το σωστό χρώμα γιατί εγώ μόνη μου συνήθως χρησιμοποιούσα μαύρο-γκρί ή μια απόχρωση δισδιόρατου παλ αγνώστου χρώματος.

Με υπομονή πολλές φορές τεράστια κατάφερνε να ακούει τις φλύαρες κάποτε διηγήσεις μου, να με επαναφέρει μαλακά στο θέμα όταν ξεστράτιζα χαοτικά να επιμένει σταθερά όταν προσπαθούσα να ξεφύγω.

Η ψυχοθεραπεία με βοήθησε να δω ότι δεν είμαι κάτι το μοναδικό όπως κάποιες φορές πίστευα άρα δεν έπρεπε να περιμένω από τους άλλους να μου φέρονται σαν κάτι τέτοιο αλλά δεν ήμουνα το απόλυτο τίποτε όπως άλλες φορές φοβόμουν.

Είμαι άνθρωπος όπως όλοι έχω ελαττώματα, βιώματα άλλοτε ευχάριστα άλλοτε όχι, κάνω λάθη όπως όλοι και πρέπει να μαθαίνω από αυτά αλλά και άν όχι τι να κάνουμε η προσπαθεια μετράει.

Θα κάνω σίγουρα και άλλα στη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής μου από άλλα θα μάθω, κάποια θα τα επαναλαμβάνω μέχρι να μάθω και άλλα...

Έχω μεγάλη φαντασία, άλλες φορές με σώζει και άλλες με δυσκολεύει, ο ψυχολόγος μου όμως με βοήθησε να καταλάβω ότι αυτή είμαι και έτσι προσπαθώ να πορευτώ.

Εδώ και καιρό και αφού ολοκλήρωσα κάποιους κύκλους ολοκληρώνοντας τη ψυχοθεραπεία-στόχο που βάζαμε κάθε φορά με τον ψυχολόγο μου (που άλλοτε ήξερε το στόχο και άλλοτε τον έβρισκε στην πορεία ή στο τέλος) νιώθω να μου λείπει η στήριξη που δεν μου αρνείται ποτέ βέβαια αλλά και που δεν θέλω ούτε να καταχραστώ μα και να μάθω να στηρίζομαι στα πόδια μου, παπούτσια άλλωστε μου χάρισε ένα σωρό (τον τρόπο να αναλύω καταστάσεις και να τις συζητώ όπως κάναμε μαζί)."

Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία του Γρηγόρη, 27 ετών.

«Ξεκίνησα ψυχοθεραπεία πριν αρκετά χρόνια, θέλοντας να βρω τρόπους να στηρίξω ένα φίλο που υπέφερε από ένα μείγμα κατάθλιψης και επιθετικότητας. Αυτή ήταν η αρχική μου και διάθεση. Στην πορεία κατάλαβα πως εγώ ήμουν αυτός που χρειαζόταν βοήθεια, όχι ο φίλος μου. Ήδη στα πρώτα δύο ραντεβού αυτό ήταν ξεκάθαρο.
Δύο ήταν τα πράγματα που με κράτησαν στη θεραπεία, οι λόγοι που θέλησα να μείνω και να παλέψω με ότι ήταν αυτό που με περίμενε –τότε δεν είχα ιδέα-.
1. Χρόνιο πρόβλημα στύσης.
2. Κρίσεις πανικού.
Η όλη θεραπεία κράτησε περίπου 3-4 χρόνια, εννοώ τότε σταμάτησα να βλέπω τον ψυχολόγο μου σε τακτική εβδομαδιαία βάση. Όταν μου είπε «νομίζω η θεραπεία σου εδώ τελείωσε», απορούσα γιατί το λέει αφού εγώ δεν ένιωθα «θεραπευμένος». Αρκετά χρόνια αργότερα συνειδητοποίησα ότι η θεραπεία άρχισε ακριβώς τότε.
Έτσι ήταν στη δική μου περίπτωση τουλάχιστον. Σαν αυτό το διάστημα να μάζευα υλικό για να το επεξεργαστώ στη συνέχεια – κι ακόμα-.
Είναι μια διαδικασία που άλλοι ονομάζουν διασκεδαστική, άλλοι δημιουργική, άλλοι κουραστική, άλλοι τρομακτική κλπ κλπ. Για ΄μένα ήταν όλα αυτά μαζί και άλλα ακόμα. Με λίγα λόγια: ενδιαφέρουσα.
Συχνά αναρωτιέμαι πως θα ήταν η ζωή μου αν δεν είχα κάνει αυτό το βήμα.
Δεν ξέρω και δεν νομίζω ότι θέλω να ξέρω.
Το σίγουρο είναι ότι δεν θα βρισκόμουν εδώ που βρίσκομαι. Γεωγραφικά και ψυχολογικά.
Είναι τόσο μεγάλος ο όγκος της πληροφορίας που συνειδητοποιείς ότι δεν έχεις επεξεργαστεί μέχρι να μπεις στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Τόσο απύθμενα τα βάθη που αντιμετωπίζεις κοιτώντας μέσα σου. Γιατί νομίζω αυτό είναι τελικά όλο το θέμα. Να κοιτάξεις μέσα σου. Χωρίς κριτική, χωρίς συμφωνίες ή διαφωνίες, μόνο να κοιτάς, να παρατηρείς. Το σκέφτομαι συχνά σαν ένα εξαιρετικά βαθύ πηγάδι πάνω από το οποίο σκύβεις με ρίσκο να χάσεις την ισορροπία σου και να πέσεις – μέσα ή έξω-.
Εκεί έρχεται ο δραστικότερος ρόλος του ψυχοθεραπευτή. Να σε κρατήσει σφιχτά στο χείλος μέχρι που η θέα να ξεκαθαρίσει και να αποκατασταθεί η ισορροπία
Κι όταν γίνει αυτό, αφήνει τα χέρια του από πάνω σου πριν καν το καταλάβεις. Και στέκεσαι εκεί, ασφαλής και ακίνητος, με όλες τις επιλογές μπροστά σου. Βουτάω. Γυρίζω πίσω, μένω στο χείλος; Όποια κι αν είναι η επιλογή, το θέμα είναι ένα και μόνο. Κοίταξες.
Το πώς θα επεξεργαστείς το υλικό στη συνέχεια είναι μόνο δικό σου θέμα και εξαρτάται από την ανάγκη – επιθυμία σου να αποκαταστήσεις τη σχέση σου με τον εαυτό σου και τον κόσμο γύρω σου.
Αν «θεραπεύτηκα» τελικά;
Όχι.
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι σέρβις για χαλασμένες μηχανές.
Δεν πας χαλασμένος και φεύγεις διορθωμένος.
Είναι μία διαδικασία δυναμική, διαρκής, εκτός χρόνου και ορίων.
Είναι μία διαδικασία που υποκινεί και παροτρύνει τον καθένα να μετακινήσει το σημείο από το οποίο κοιτάει τα πράγματα. Να «ξεκλειδώσει» τη σκέψη σου και να την ελευθερώσει από εδραιωμένους μηχανισμούς λειτουργίας.
Κι αν αυτή η διαδικασία πετύχει – πράγμα που εξαρτάται εξίσου και από τον θεραπευτή και από τον θεραπευόμενο – τότε έρχεται η στιγμή που δεν σε νοιάζει αν «θεραπεύτηκες». Αυτό που έχει σημασία είναι ότι μπορείς πια να δεις ότι χρόνια ολόκληρα ζούσες σ’ένα κλουβί.
Και το κυριότερο, ότι τα κλειδιά ήταν από την αρχή στην τσέπη σου.»

Εμπειρίες ψυχοθεραπείας.

Νομίζω πως με την τελευταία μου ανάρτηση απάντησα σε κάποια βασικά ερωτήματα που έρχονται πρώτα στον νου των περισσοτέρων ανθρώπων, όταν μιλούν για ψυχοθεραπεία.
Σίγουρα υπάρχουν και άλλα πολλά που θα μπορούσαν να ειπωθούν αλλά όπως για όλες τις εμπειρίες υπάρχει ένας προσωπικός τρόπος που ο καθένας μπορεί να τις βιώσει, είχα μία ιδέα: αντί να πω περισσότερα ζήτησα από κάποιους που είχαν ήδη την εμπειρία αυτή να γράψουν αυτά που πιστεύουν και τη δική τους οπτική.
Όταν το σκέφτηκα, υπέθεσα πως δεν θα ήταν εύκολο και ίσως κάποιοι να μην ήθελαν.
Μου έκανε εντύπωση η άμεση και θετική απάντηση όλων.
Το μοναδικό κριτήριο που είχα από την αρχή για να το ζητήσω ήταν το ικανό διάστημα ολοκλήρωσης της ψυχοθεραπευτικής δουλειάς τους, ελπίζοντας μέσα από αυτό πως θα έχουν πιο κατασταλαγμένες απόψεις και αξιολογήσεις, χάρη της αποστασιοποίησης τους από τον ψυχοθεραπευτή και την διαδικασία.
Ξεκινώντας από σήμερα, παραθέτω τις επιστολές που έλαβα. Φυσικά τα ονόματα των ανθρώπων δεν είναι τα πραγματικά τους.

Πως επιλέγουμε τον δικό μας Ψ.

Αν και υπάρχουν βασικές, θεμελιώδεις θα έλεγα, διαφορές ανάμεσα σε επαγγέλματα όπως αυτό του ψυχολόγου, του κοινωνικού λειτουργού, του ψυχιάτρου και των συναφών επιστημόνων, υπάρχει ένας κοινός τόπος συνάντησης και αυτός είναι η ψυχοθεραπεία. Δεν είναι όμως ο μόνος κοινός τόπος και αυτό θα πρέπει να αναφερθεί επίσης.
Δεν θα ασχοληθώ τη στιγμή αυτή με το θέμα αλλά, επειδή είναι ένα ζήτημα για το οποίο αναρωτιώνται πολλοί, κάποια στιγμή θα γίνει ολοκληρωμένη αναφορά.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βρει κάποιος που ενδιαφέρεται τα στοιχεία ενός επαγγελματία της ψυχικής υγείας και να έρθει σε επαφή μαζί του. Σε κάθε περίπτωση, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει με κάθε τρόπο να βεβαιωθεί ότι έχει να κάνει με σοβαρό επαγγελματία (όπως αυτό άλλωστε οφείλουμε να το κάνουμε σε κάθε αναζήτηση επαγγελματία), ο οποίος εξηγεί ικανοποιητικά τις μεθόδους που προτείνει να χρησιμοποιήσει και επικοινωνεί προσαρμοσμένα στο λεκτικό επίπεδο του άλλου.
Οι επαγγελματικοί κατάλογοι είναι ένας απλός και αρκετά συνηθισμένος πλέον τρόπος, μιας πρώτης εικόνας.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να βρείτε τον δικό σας είναι να μάθετε γι’αυτόν από κάποιον άλλον δικό σας άνθρωπο, στον οποίο έχετε εμπιστοσύνη στην κρίση του και στην άποψή του και τον γνωρίζει είτε άμεσα από προσωπική επαφή είτε έμμεσα από ένα τρίτο πρόσωπο.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, θα πρέπει να έχετε εμπιστοσύνη κυρίως στη δική σας κρίση από την εικόνα που θα σχηματίσετε από τις δύο ή το πολύ τρεις πρώτες συναντήσεις.

Ένα ζήτημα που πρέπει απαραιτήτως να τεθεί από την αρχή, είναι ο χρόνος της γνωριμίας φυσικά,το πλαίσιο της συνεργασίας και η διαθεσιμότητα του χρόνου.
Η σχέση με τον ψυχοθεραπευτή, όπως άλλωστε και όλες οι σημαντικές μας διαπροσωπικές σχέσεις, θα πρέπει να στηρίζονται στην εμπιστοσύνη και στην αποδοχή. Στο σημείο αυτό να γίνει σαφής, έστω και υποκειμενική, διάκριση ανάμεσα στον "συμβιβασμό" και την "αποδοχή".

Τέλος, επειδή το κόστος της ψυχοθεραπείας σε ιδιώτη, όταν πρόκειται για μία μακράς διάρκειας θεραπεία, μπορεί να είναι σημαντικό για το δικό σας βαλάντιο, θα πρέπει επίσης να ενημερωθείτε από το ασφαλιστικό σας ταμείο, για το ύψος της κάλυψης, καθώς και για τα νοσοκομεία, κλινικές ή ιδρύματα που παρέχουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν ή με χαμηλότερο κόσμος.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα πρέπει να δεχόμαστε για την υγεία μας ότι είναι οικονομικότερο αλλά ότι είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στις συνολικές μας ανάγκες.

Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία.

Όσο πιο σύντομα κατανοήσουμε την σοβαρότητα της κατάστασης και κινητοποιηθούμε, τόσο πιο σύντομα θα έχουμε και αποτελέσματα, μέσω διορθωτικών αλλαγών.

Επίσης, όλες οι δυσκολίες που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε δεν έχουν την ίδια σοβαρότητα ή το ίδιο βάθος χρόνου στον οποίο σχηματίστηκαν και σίγουρα σημαντικός παράγοντας είναι η φάση ζωής ή το στάδιο εξέλιξης στο οποίο βρισκόμαστε.
Έτσι, συχνά μιλάμε για μία σύντομη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση ή για κάποιες συναντήσεις συμβουλευτικής. Σπανιότερα πλέον υπάρχει ανάγκη για ψυχοθεραπεία μεγάλης διάρκειας, κυρίως γιατί οι σύγχρονες τεχνικές επιτρέπουν πιο σύντομη πρόοδο.

Τι είναι όμως η ψυχοθεραπεία;

Μόλις χθές άκουσα μία ασθενή μου να λέει: "...όταν ήρθα για ψυχοθεραπεία πίστευα πως είχα μία απόφαση να πάρω και ήθελα βοήθεια σε αυτό. Σύντομα κατάλαβα πως δεν ήταν αυτή η μία απόφαση που ήθελα να πάρω αλλά πως δεν ήξερα και δεν μπορούσα να πάρω καμία απόφαση."

Στην αρχή η απόφαση για την συνάντηση δείχνει πιο δύσκολη απ’ότι στην πραγματικότητα είναι. Να κάνουμε το πρώτο βήμα για την επίσκεψη είναι πάνω απ’όλα η απόφαση να αντιμετωπίσουμε τις προσωπικές δυσκολίες και να δεσμευτούμε απέναντι σ’εμάς τους ίδιους σε μία διαδικασία επίλυσης τους.

Είναι επίσης η απόφαση να εμπλακούμε ενεργά σε σημαντικές αλλαγές στη ζωή μας, οι οποίες θα μας οδηγήσουν σε εμπλουτισμό της ζωής μας. Είναι να επιλέξουμε να ωριμάσουμε και αυτό έχει ανάγκη από αρκετό κουράγιο και επιμονή, γιατί ορισμένες φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολο.
Αυτή η απόφαση δεν είναι απλή απόφαση... Πρόκειται για μία δέσμευση απέναντι στον εαυτό μας!

Για τους λόγους αυτούς, η ψυχοθεραπεία είναι μία προσωπική διαδικασία στην οποία εμπλεκόμαστε μόνο για μας τους ίδιους. Έτσι, είναι ιδιαίτερα σημαντική η επιλογή του επαγγελματία που θα μας συντροφεύσει σε αυτό το δρόμο που διαλέξαμε.

Μεταξύ μας, οι επαγγελματίες, μιλάμε για τους «πελάτες μας», τους «ασθενείς μας»... Εκφράζοντας την προσωπική μου άποψη, την οποία τη μοιράζομαι με τους «δικούς μου», για 'μένα είναι πάνω απ’όλα συνεργάτες.

Η ψυχοθεραπευτική σχέση πιστεύω πως είναι μία επαγγελματική σχέση που στηρίζεται στη διαπροσωπική επαφή και από κοινού έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέψει στον ενδιαφερόμενο να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει, σύμφωνα με τις επιλογές του.

Βασικά ερωτήματα και απαντήσεις για την ψυχοθεραπεία. Οι συνηθέστεροι λόγοι επίσκεψης.

Είναι σχετικά σπάνιο να ζητήσει να συμβουλευτεί κάποιος έναν ψυχολόγο χωρίς να υπάρχουν πραγματικοί λόγοι και ανάγκη. Συχνά όμως δεν διαφαίνονται πλήρως από την πρώτη συνάντηση. Πρακτικά δηλαδή δεν υπάρχουν άσχετοι λόγοι για τους οποίους κάποιος προσέρχεται στο ψυχολόγο ή άλλο επαγγελματία ψυχικής υγείας – ψυχοθεραπευτή. Οι συνηθέστεροι λόγοι που αναφέρουν είναι:

۩ Οι προσωπικές δυσκολίες: «Αισθάνομαι μία μελαγχολία να με κυριεύει. Κάποιες καταστάσεις με ρίχνουν πολύ ή με τρομάζουν. Είμαι αγχωμένος και πολύ σφιγμένος. Αισθάνομαι πολύ πεσμένος. Κουράζομαι εύκολα, με το παραμικρό – έχω φορτωμένο το κεφάλι μου με διάφορες σκέψεις. Νιώθω κάτι να με πηγαίνει πίσω».
μία δοκιμασία: μπορεί να υπάρχει ανάγκη για υποστήριξη προκειμένου να ξεπεραστεί ένα γεγονός όπως ένας χωρισμός, ένα δύσκολο διαζύγιο, μία σοβαρή ασθένεια, η απώλεια της εργασίας.

۩ Διαπροσωπικές δυσκολίες: «Συχνά έχω την εντύπωση πως οι άλλοι δεν με συμπαθούν. Συνέχεια βρίσκομαι σε ένταση και σύγκρουση αλλά δεν ξέρω πώς να το επιλύσω. Αισθάνομαι απομονωμένος και έχω δυσκολία να προσαρμοστώ στη σχέση μου».
αυτογνωσία: «Θα ήθελα να γνωρίσω καλύτερα των εαυτό μου. Δεν είμαι δυστυχισμένος αλλά αναρωτιέμαι αν δίνω περισσότερη σημασία σε πράγματα που δεν αξίζουν και τόσο ενώ παραβλέπω άλλα σημαντικότερα. Θα επιθυμούσα να εμπλουτίσω τη ζωή μου και να αναπτυχθώ προσωπικά».

۩ επαναπροσανατολισμός της ζωής ή της σταδιοδρομίας: «Θέλω να αλλάξω τη ζωή μου ή να δώσω άλλη δυναμική στην καριέρα μου. Αναρωτιέμαι πως μπορώ να κάνω άλλες επιλογές που θα με οδηγήσουν σε αλλαγή της πορείας μου».

۩ Ολοένα και περισσότερο, οι άνθρωποι που προσέρχονται παρουσιάζουν ψυχικό πόνο τον οποίο βιώνουν και δεν είναι καθόλου σπάνιες οι φορές που έχουν πλέον και συμπτώματα που τους δισχαιραίνουν την καθημερινότητά τους.

Όλοι αυτοί οι λόγοι, κι ακόμη περισσότεροι, οδηγούν κάποιους σε μία επίσκεψη. Συχνά, πιστεύουμε πως μπορούμε μόνοι μας να τα καταφέρουμε ή το ότι ο χρόνος μπορεί να μας βοηθήσει και να ταχτοποιηθούν τα πράγματα από μόνα τους...
Δυστυχώς, ορισμένες φορές έχουμε υποτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης ή υπερεκτιμήσει τις ικανότητές μας και μπορεί γρήγορα να χειροτερέψει προσθέτοντας επιπλέον, σε όσα μπορούμε να αντέξουμε. Η επιφόρτιση αυτή, εκτός των ψυχικών δυσκολιών, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προβλημάτων σωματικής φύσεως ή να χειροτερέψει μία ήδη υπάρχουσα κατάσταση.
Με τις ψυχικές διαταραχές είναι όπως… με την τερηδόνα: πρέπει να δράσουμε γρήγορα επιδιορθωτικά πριν είναι αργά και χάσουμε το δόντι.
Θέλω να πω πως, η αποκατάσταση της λειτουργικότητάς μας μπορεί και οφείλουμε να είναι άμεση, όταν φυσικά δεν έχουμε αφήσει άλλες σημαντικές εκκρεμότητες στη ζωή μας, με συνέπεια να έχει δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος.

Η loggia ενός ψυχολόγου: Το θέμα της επικοινωνίας - απάντηση

Η loggia ενός ψυχολόγου: Το θέμα της επικοινωνίας - απάντηση

Βασικά ερωτήματα και απαντήσεις για την ψυχοθεραπεία. Γιατί επισκεπτόμαστε ένα ψυχοθεραπευτή;

Στις αναρτήσεις που θα ακολουθήσουν, ξεκινώντας από την σημερινή, έχω προσπαθήσει να μαζέψω μερικά από τα αρχικά ερωτήματα που συχνά προκύπτουν στην πρώτη επαφή μ’έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας - ψυχοθεραπευτή.

Γιατί επισκεπτόμαστε ένα ψυχοθεραπευτή;

Όλο και περισσότερο οι άνθρωποι τολμούν να μιλούν για τις προσωπικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Βέβαια, οι ψυχικές παθήσεις παραμένουν ένα δύσκολο θέμα για συζήτηση, έστω και αν έμμεσα πολλοί είναι αυτοί που, μιλώντας για τα συναισθήματά τους, εκφράζουν την αγωνία τους, το αδιέξοδο ή την καταθλιπτική συναισθηματική τους κατάσταση.
Αυτό που εμποδίζει συνήθως τους ανθρώπους να επισκεφθούν έναν ειδικό, για να μιλήσουν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, είναι η ντροπή που αισθάνονται η οποία σχετίζεται με την ιδέα ότι κάποιος που θέλει να μας πλησιάσει είναι άρρωστος, αν όχι διαταραγμένος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία προκατάληψη που σχετίζεται περισσότερο με μία ηθική αντίληψη των πραγμάτων.
Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, οι κοινωνικές συνθήκες έχουν αλλάξει και αρκετοί αναγνωρίζουν πλέον πως μπορεί να υπάρχουν περίοδοι στην ανθρώπινη ζωή όπου οι δοκιμασίες είναι πιο δύσκολες ή πιο έντονες για να ξεπεραστούν χωρίς κάποια βοήθεια από έναν επαγγελματία (ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή, σύμβουλο, ψυχίατρο ή άλλον). Αναγνωρίζουν δηλαδή πως στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου συμβαίνουν γεγονότα όπως το πένθος ενός θανάτου, ο χωρισμός, ο επαγγελματικός επαναπροσανατολισμός, η απώλεια μιας εργασίας και πολλά άλλα που μπορούν να παρουσιάσουν, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, κάποια ιδιαίτερη δυσκολία να ξεπεραστούν και έτσι μπορούν να οδηγήσουν σε κρίση, περισσότερο ή λιγότερο βαθιά.

Το να συμβουλευτούμε έναν επαγγελματία μπορεί να είναι στο πλαίσιο της αναζήτησης λύσης ή μπορεί ακόμη να έχει σχέση με την προσπάθεια εμπλουτισμού της ζωής μας με επίγνωση των συναισθημάτων και αυτογνωσία.
Αν εξαιρέσουμε τις επισκέψεις στα νοσοκομεία με εισαγωγές ή στα επείγοντα περιστατικά, δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά δεδομένα για τους λόγους που γίνονται οι περισσότερες επισκέψεις για συμβουλευτικούς ή ψυχοθεραπευτικούς σκοπούς.

ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ - Αποκωδικοποιώντας τον αρχαίο μύθο

Από την Εύα http://www.oparadeisosmou.blogspot.com

Αφορμή του βιβλίου αυτού είναι ένας υπέροχος ελληνικός μύθος.

Ένα ταξίδι από το σκοτάδι στο φως, από το θνητό στο αθάνατο... Από τη μοναξιά στην αγάπη...

Διαβάζοντας το θα ανακαλύψετε τρυφερές πτυχές του εαυτού σας μα πάνω απ'όλα πανανθρώπινες διαχρονικές αλήθειες. Ο τρόπος αφήγησης του είναι απλός και ευχάριστος.

Πάνω από 1.000 είναι οι παραλλαγές του μύθου αυτού, διαδεδομένοι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και πέρα από αυτήν από την Ασία έως την Αφρική.

Στις σελίδες του αναλύει το μύθο της Ψυχής ως ένα από τ'αρχέτυπα παγκόσμια σύμβολα με πολλές ερμηνείες και προσεγγίσεις. Η Ψυχή, η Περσεφόνη, η Εύα, ακόμα και η Χιονάτη και η Ωραία Κοιμωμένη συνδέονται σύμφωνα με τη συγγραφέα. Δοκίμασαν τον ''Απαγορευμένο Καρπό'' εκδιώχθηκαν και βυθίστηκαν σε αιώνιο ύπνο... Η τελική κατάληξη είναι η επιστροφή και η ένωση με τον ιδανικό σύντροφο.

Το ίδιο ισχύει και για την Ψυχή που συμβολίζει την ανθρώπινη ψυχή και κατ'επέκταση ολόκληρη την ανθρωπότητα που αναζητά σπαρακτικά τον Έρωτα, τον επίγειο και τον επουράνιο, επειδή μέσα από αυτόν θα ολοκληρωθεί και θα αναγεννηθεί ξαναγράφοντας το Βιβλίο της Ζωής της... Ελευθερία σημαίνει γνώση, ένα πέρασμα από την άγνοια στην αυτογνωσία... Ένα γοητευτικό ταξίδι που ίσως θελήσετε να πραγματοποιήσετε... Μία υπέροχη ιστορία αγάπης...

Τίτλος: Έρως και Ψυχή, Αποκωδικοποιώντας τον αρχαίο μύθο. Συγγραφέας: Ιουλία Πιτσούλη. Εκδόσεις: Έσοπτρον.

Η ψυχοθεραπεία και οι διαφορετικές σχολές της.

Για να ανοίξουμε το καινούργιο θεματικό αφιέρωμα και σε συνέχεια του πνεύματος των σχετικών αναρτήσεων με τον Χόρχε Μπουκάϊ, θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω ένα παλιό καλό ανέκδοτο που άκουσα πολλές φορές σε διάφορες παραλλαγές.

Την πρώτη φορά που μου το διηγήθηκαν ήταν στους διαδρόμους του πανεπιστημίου μου, όπου κυκλοφορούσαν και άλλα παρόμοια, εξίσου διδακτικά. Οφείλω να πω όμως ,πως αυτό το συγκεκριμένο ήταν ένα από τα αγαπημένα μου.

Είναι η ιστορία ενός άντρα γύρω στα σαράντα που έχει απομονωθεί στο σπίτι του, έχοντας χάσει φίλους και αγαπημένους γιατί αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα. Από τις ελάχιστες διαδρομές που κάνει έξω από το σπίτι του, είναι όταν φτάνει μέχρι τη γωνία όπου αγοράζει τα λίγα καθημερινά του ψώνια. Μία μέρα, τρέχοντας προς την επιστροφή του, συναντά ένα παλιό συμμαθητή του:
- «Τι γίνεται ρε φίλε, που χάθηκες;» τον ρωτάει ο Μάρκος. Χρειάστηκε επιμονή στις ερωτήσεις για να του αποσπάσει κάποιες αρχικές εξηγήσεις. Τελικά ο φίλος του, του εξομολογείται με σκυμμένο το κεφάλι από ντροπή, πως αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα σοβαρό που έχει να κάνει με την ακράτεια ούρων.
- «Παρουσιάζω ενούρηση. Πήγα σε πολλούς γιατρούς για να καταλήξουν να μου πουν πως… δεν έχω τίποτα και πως το πρόβλημά μου είναι ψυχολογικό. Η θεραπεία που μου έδωσε , ο τελευταίος γιατρός, περιόρισε το πρόβλημα σε νυχτερινή ενούρηση… τουλάχιστον τις περισσότερες φορές».
- «Ε, και τι το σκέφτεσαι ρε φίλε; Πρέπει να κάνεις κάτι για να το αντιμετωπίσεις!»
- «Το σκέφτομαι… Έχει κάτι να μου προτείνεις;» Λέει διστακτικά ο Παύλος.
- «Να σου πω: σκέφτομαι έναν ψυχοθεραπευτή που έχει το γραφείο του εδώ κοντά, στη γωνία» και του δίνει τα στοιχεία του, «Σε αυτόν πήγε και η κόρη του Αλέξη…».

Από το σημείο αυτό, η ιστορία διαφοροποιείται ανάλογα με την προσέγγιση του κάθε ψυχοθεραπευτή που το διηγείται.

Λέγεται, πως μετά από τρία χρόνια, ο Μάρκος ξαναβρίσκει τυχαία στον δρόμο τον φίλο του και τον ρωτάει πως τα πάει με τον ψυχαναλυτή:

- «Είμαι πολύ ευτυχισμένος που, εδώ και τρία χρόνια, κάνω ψυχανάλυση» λέει ο Παύλος.
- «Δηλαδή ταχτοποιήθηκε το πρόβλημα;» ρωτάει ο Μάρκος.
- «Άκου, η νυχτερινή ενούρηση συνεχίζει αλλά τουλάχιστον τώρα γνωρίζω για ποιο λόγο μου συμβαίνει»!

Το εναλλακτικό σενάριο την περίπτωση που ο ψυχοθεραπευτής του Μάρκου ήταν συμπεριφοριστής πάει κάπως έτσι:

Λίγες εβδομάδες μετά την πρώτη τους συνάντηση, ο Μάρκος συναντά τον φίλο του σ’ένα κατάστημα ρούχων και τον ρωτά πως τα πάει:
- «Κοίτα! Ολοκλήρωσα τις συναντήσεις με τον ψυχοθεραπευτή… εγώ θα ήθελα να συνεχίσω αλλά μου είπε πως δεν υπάρχει κανένας λόγος και πως έχουμε κατά πολύ υπερβεί τον ανώτερο προβλεπόμενο αριθμό των συνεδριών. Τελικά, το πρόβλημα… (κάνει ένα τικ έντονο στραβώνοντας το κεφάλι, το στόμα και ανατινάζοντας τον δεξί του ώμο, σαν να τον χτυπάει ρεύμα)… το βράδυ… (επαναλαμβάνει το τικ λιγότερο έντονα αυτή την φορά και ξαναπαίρνει τη συζήτηση)… Να σου πω, με έχει προμηθεύσει μ’ένα βρακάκι καουτσουκένιο, με μπαταρίες που με προειδοποιούν κάθε φορά που (επαναλαμβάνει το τικ)… Θέλω να πω, καταλαβαίνεις: θα εκπαιδευτώ σιγά-σιγά. Τα υπόλοιπα λύθηκαν όλα…

Μία ακόμη πιθανότητα είναι ο ψυχοθεραπευτής να είναι της σχολής Γκεστάλτ. Οπότε η ιστορία διαμορφώνεται ως εξής:

Ύστερα από πέντε μήνες ο Μάρκος ρωτάει τον Παύλο:
- «Τι γίνεται φίλε, πως πάει η θεραπεία?»
- «Θαυμάσια!» απαντάει χαρούμενος ο Παύλος.
- «Και δεν τα κάνεις πια πάνω σου?»
- «Κοίταξε, εξακολουθώ να μου ξεφεύγουν αλλά τώρα πια δεν με νοιάζει, γιατί έμαθα να σέβομαι τον εαυτό μου! Μου το χρωστούσα, άλλωστε».

Πρόκειται για μία ιστορία, κατά τη γνώμη μου, αρκετά διδακτική, όχι μόνο για αυτούς που «πάσχουν» αλλά και για τους ψυχοθεραπευτές που χρησιμοποιώντας, καμιά φορά υπερβολικά κλισέ, δεν επιτρέπουν να έρθουν σε πραγματική επικοινωνία με τον πελάτη και να νοιαστούν ολιστικά γι’αυτόν.

Είναι ίσως οι δικές μας άμυνες, περιχαρακωμένοι πίσω από τα στενά ορύγματα των διαφόρων σχολών!

Ο Χοντρός έχει την τιμητική του!

Η Κατερίνα μας στέλνει ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα ως αφιέρωμα στον Χόρχε Μπουκάϊ (Jorge Bucay).

Γεννήθηκε το 1949 στο Μπουένος Άϊρες της Αργεντινής. Ψυχοθεραπευτής της Γκεστάλτ και ψυχοδραματουργός, ειδικεύτηκε στη θεραπεία των νοητικών ασθενειών, εργαζόμενος αρχικά ως γιατρός σε νοσοκομεία και κλινικές και, εν συνεχεία, δίνοντας διαλέξεις σε ιδρύματα, κολέγια, θέατρα, καθώς και σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Ως ψυχίατρος έχει αναλάβει την εκπαίδευση πολλών νέων ειδικευόμενων. Μονίμως και παντού προσκεκλημένος, προσπαθεί να παρίσταται σε μαθήματα, σεμινάρια και συνέδρια στην Αργεντινή, την Ουρουγουάη, την Χιλή, το Μεξικό, τις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Ισπανία και αλλού.
Όταν αποφάσισε να ασχοληθεί και με την συγγραφή, είδε περισσότερα από δώδεκα βιβλία του να μεταφράζονται σε – τουλάχιστον – είκοσι μια γλώσσες και να τοποθετούνται πρώτα στις λίστες των επιτυχημένων κάθε χώρας. Εργάζεται ως ψυχοθεραπευτής ενηλίκων, ζευγαριών και κοινωνικών ομάδων.
Ζει στα προάστια του Μπουένος Άιρες με τη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά.
Οι εργασίες του (περίπου στα είκοσι βιβλία) έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία στις ισπανόφωνες χώρες της Λατινικής Αμερικής (Μεξικό, Ουρουγουάη, Χιλή, Κόστα Ρίκα, Βενεζουέλα, Πουέρτο Ρίκο) καθώς και στη Γαλλία και στην Ισπανία.

Πολλές από αυτές τις ιστορίες των βιβλίων προέρχονται από τη φαντασία του, αλλά και μια μεγάλη πληθώρα εντοπίζονται στην παράδοση διαφόρων χωρών (Αργεντινή, Σενεγάλη, Ινδία, Ρωσία, Ελλάδα, Θιβέτ, Γαλλία κ.α.) και προσαρμόζονται ανάλογα στις απαιτήσεις της κάθε ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας. Στις ιστορίες θίγονται θέματα όπως η αλήθεια και το ψέμα, η ελευθερία, ο φόβος, η θλίψη, η απόρριψη, η δικαιοσύνη, η αυτοεκτίμηση με ένα τρόπο τόσο εκλαϊκευμένο που τις κάνει προσιτές στον καθένα.

Ο Αργεντινός συγγραφέας καταφέρνει να συνδυάσει την λογοτεχνία και την ψυχανάλυση, παραδίδοντας ένα πρωτότυπο μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί και μπορεί να βοηθήσει τον αναγνώστη και στα δικά του ερωτήματα. Εξάλλου όπως τονίζει στο εισαγωγικό του, ο ίδιος, οι ιστορίες αυτές γράφτηκαν για να δείξουν ένα δρόμο: να βρεθεί το διαμάντι που κρύβεται μέσα τους, είναι δουλειά του καθενός μας.

Από το μήνυμα της Μαρίας, που μας πρότεινε την ανάγνωση του πρώτου δημοσιευμένου στα ελληνικά βιβλίο του, έως σήμερα, το ενδιαφέρον του κόσμου για τον Μπουκάϊ είναι μεγάλο. Το "Να σου πω μια ιστορία" φαίνεται μάλλον να είναι το πιο αγαπημένο και το πιο προσιτό στο αναγνωστικό κοινό των βιβλίων αυτογνωσίας.

Περισσότερα:
http://en.wikipedia.org/wiki/Jorge_Bucay, βιογραφικά στοιχεία.

http://www.youtube.com/watch?v=01OEenJQzzM, ποίημα με τίτλο Quiero. Αφηγήται ο ίδιος ο Μπουκάϊ.

Η Αναστασία προτείνει: "Βασίσου πάνω μου" του Χόρχε Μπουκάϊ.

Θα πρέπει να 'ναι η χρονιά του, αλλιώς δεν εξηγήται!
Μετά το διεθνές (και ελληνικό) best seller "Να σου πω μια ιστορία" και το "Ιστορίες να σκεφτείς", οι εκδόσεις Opera συνεχίζουν την έκδοση των έργων του ψυχοθεραπευτή Χόρχε Μπουκάι με το "Βασίσου πάνω μου", ένα βιβλίο που αναλύει μοναδικά τις συνθήκες ζωής των σύγχρονων σαραντάρηδων που συνεχίζουν -παρά τις ανθεκτικές νευρώσεις τους- να αναζητούν την ισορροπία και την ευτυχία παλεύοντας με τις αντιξοότητες της καθημερινότητας.

Πρωταγωνιστής, ο γνωστός Ντέμιαν από το "Να σου πω μια ιστορία", που ετοιμάζεται να μπει στην πέμπτη δεκαετία της ζωής του φέροντας στους ώμους του ένα διαζύγιο, αρκετές δύσκολες σχέσεις, την απώλεια του αγαπημένου του πατέρα, μία τρυφερή αλλά και πιεστική εξηνταπεντάχρονη μητέρα, μία απαιτητική καριέρα νεφρολόγου και πολλούς άλλους φίλους και φίλες.

Η Αναστασία μας προτείνει για διάβασμα, το τρίτο της σειράς, βιβλίο του Χόρχε Μπουκάϊ με τίτλο "Βασίσου πάνω μου", από τις εκδ. Opera animus.

Πρόκειται για ένα βιβλίο, όπως λέει η ίδια, που συντρόφευσε ευχάριστα τις καλοκαιρινές της διακοπές και για όσους αναρωτιώνται πως αυτό μπορεί να συμβεί, μ'ένα βιβλίο που αναφέρεται στην ψυχοθεραπεία του νεαρού ήρωα της ιστορίας που ακούει στο όνομα Ντέμιαν, δεν έχουν παρά να ψάξουν στο λεξικό την ερνημεία της λέξης αναψυχή, κατά την προσφιλή συνήθεια του Μπουκάϊ...

"Μόλις κατεβήκαμε, φυσικά, της ζήτησα το τηλέφωνό της, αλλά η Πάουλα, αν και δεν αρνήθηκε ευθέως, μου είπε χαμογελώντας πονηρά:

«Γιατί να μη δώσουμε μια ευκαιρία στην τύχη;» ..."

Μία γυναίκα πίσω από ένα πέπλο...

Σε μία από τις προηγούμενες αναρτήσεις, έγραφα πως τα όνειρα ως γεγονός διαδραματίζουν ένα ρόλο για το ίδιο το άτομο: τον ξύπνιο (πλέον) ονειρευόμενο. Όταν το άτομο λέει: «είδα ένα όνειρο» εννοεί πως είναι το υποκείμενο του ονείρου: το όνειρο δημιουργήθηκε από τον ίδιο.
Η στάση του όμως απέναντι στο όνειρο, όταν το περιγράφει, είναι σαν να υπάρχει κάτι ξένο, μη αναγνωρίσιμο, κάτι αλλότριο, ίσως και απόκοσμο σε αυτό. Σιγά-σιγά, δεν το αναγνωρίζει ως δικό του αλλά αποστασιοποιείται από αυτό («…τη στιγμή εκείνη λέει…», σαν να το υπαγορεύει ένας τρίτος), ολισθαίνοντας στη θέση του αντικειμένου, δηλαδή αυτού που υποβάλλεται σε μία ενέργεια.
Από δημιουργός γίνεται αντικείμενο.
Έλεγα επίσης πως τα όνειρα (αν όχι όλα, κάποια συγκεκριμένα που συνδέονται με κομβικά σημεία για την εξέλιξη της ψυχοθεραπείας και μπορεί να αναφέρονται τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν) μπορούν να έχουν ειδική χρήση στην ψυχοθεραπεία και πως αυτά αποκτούν άλλο νόημα μέσα από την ξεχωριστή δυαδική σχέση θεραπευόμενου-θεραπευτή.
Πρόκειται πράγματι για μία σχέση ειδική.

Από την πρώτη κιόλας στιγμή της διαδικασίας, ο πελάτης δείχνει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο πρόσωπο του θεραπευτή του και σταδιακά, δημιουργείται μία ιδιαίτερη χημεία, ένας σημαντικός δεσμός και ένα δέσιμο, μέσα στο πλαίσιο εμπιστοσύνης και επαγγελματικής συνεργασίας.

Το γεγονός αυτό ξεκινά από το αίτημα του θεραπευόμενου να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που τον αφορούν και αναφέρονται στη ζωή του και στην υπόστασή του. Για τον πελάτη (τη λέξη τη χρησιμοποιώ ως συνώνυμο του «θεραπευόμενου» ή «ατόμου» ή «υποκειμένου», θα μπορούσα επίσης να τον αποκαλέσω και «συνεργάτη» – όπως το αντιλαμβάνομαι), η σχέση αυτή έχει την απαρχή της σε αυτό που θεωρεί ως «δεδομένο» ότι δηλαδή ο ψυχοθεραπευτής είναι εκείνος που γνωρίζει να απαντήσει στα ερωτήματά του.

Ωστόσο, υπάρχει και ένα κριτήριο το οποίο εφαρμόζω στην ψυχοθεραπεία σε σχέση με τα όνειρα και την ανάλυσή τους.

Ασχολούμαι με το ονειρικό αντικείμενο (σχεδόν αποκλειστικά) μόνο όταν έχει διαμορφωθεί μία σχέση εμπιστοσύνης, η οποία επιτρέπει, μέσα στο κατάλληλο πλαίσιο το άτομο να διατυπώσει ελεύθερα τις σκέψεις του και αυτές να έρθουν και να συνδεσμολογηθούν κατάλληλα με στοιχεία που έχουν διατυπωθεί ή που πρόκειται στη συνέχεια της θεραπείας να διατυπωθούν.
Κάτω από τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ορισμένες φορές –όχι σπάνια- τα άτομα παρουσιάζουν ένα περίεργο, θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος, φαινόμενο: αντιλαμβάνονται πολλά πράγματα από μόνοι τους και τα αποκωδικοποιούν και τα συνδέουν κατάλληλα. Μπορούν να ξεφύγουν από το έκδηλο περιεχόμενο και να διακρίνουν το λανθάνον του ονείρου.
Σαν να σηκώνεται ένα πέπλο και βλέπουν κάτι που υπήρχε από πριν και ενώ το γνώριζαν… δεν το έβλεπαν.
Η διαπίστωση είναι πως το υποκείμενο του ονείρου και της θεραπείας υποψιάζεται, δείχνει να ξέρει ότι κατέχει μιαν αλήθεια (έχει μία πεποίθηση για το τι του έχει συμβεί), αλλά που παραμένει κρυμμένη και κωδικοποιημένη μέσα στον πόνο ή τα συμπτώματά του όπως και στο όνειρο (τονίζω την ομοιότητα που υπάρχει στον σχηματισμό του συμπτώματος και του ονείρου) – αυτό το αντιλαμβάνεται όταν, με την ματιά του θεραπευτή, καταφέρει το πέπλο αυτό να σηκωθεί.
Πρόκειται λοιπόν για µια ασυνείδητη ενεργητική άγνοια, απ’ την οποία το υποκείμενο υποφέρει. Και πάνω σ’ αυτή την άγνοια, το υποκείμενο θα χρειαστεί να αναρωτηθεί και να θέσει τα ερωτήματά του.
Χωρίς το βίωμα του πόνου αυτού (θέλω να πω πως αν ένα άτομο είναι ικανοποιημένο από την κατάσταση που βιώνει, δεν μπορεί να θέλει και δεν υπάρχει λόγος να την αλλάξει) και του ερωτήματος «γιατί…;» δεν γίνεται να υπάρξει ανάλυση και θεραπεία: και τα δυο είναι απαραίτητα συνδετικά στοιχεία.

Στην εργασία αυτή, η ανάλυση ενός ονείρου είναι σαν την λύση ενός γρίφου: «Ποιο ον το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δύο και το βράδυ στα τρία;».

Ακολούθησα κάποτε την ξενάγηση ενός ζωγράφου σουρεαλιστή στην αναδρομική του έκθεση και μπροστά σε έναν πίνακα, αρκέστηκε να πει πως αυτός είναι ο αγαπημένος του, χωρίς να προσθέσει κάτι παραπάνω, τη στιγμή που μπροστά στους άλλους πίνακες αφιέρωνε αρκετή ώρα στην ανάλυση της σκέψη του, στην τεχνική που χρησιμοποίησε, το τι ήθελε να τονίσει…

Στον πίνακα αυτόν «είδα» να σχηματίζεται μία γυναίκα από το ανάγλυφο του εδάφους και να φαίνεται αχνά πίσω από ένα πέπλο. Ξαπλωμένη και κουλουριασμένη σε στάση εμβρυακή. Δεν ήταν μόνο σχήμα αλλά και όγκος, αφού περιγράφονταν το ανάγλυφο του στήθους, των γλουτών, τα μαλλιά..
Είπα: «βλέπω…» περιγράφοντας αυτό που υπέθετα ότι είχε ζωγραφίσει. Αισθάνθηκα το βλέμμα του επάνω μου έκπληκτο και ίσως υπερβολικά έντονο, σαν να ενοχλήθηκε από κάτι.
Με την ολοκλήρωση της ξενάγησης μου είπε: «τώρα ξέρω γιατί είναι ο αγαπημένος μου…»

Αν δεν ήθελε να ζωγραφίσει τη γυναίκα στο σημείο εκείνο, πως βρίσκεται εκεί; Πως γίνεται ο δημιουργός να μη το γνωρίζει;
Απλή σύμπτωση, τύχη και μορφολογικός ανασχεδιασμός από πλευράς μου ή σχεδιασμός του ασυνειδήτου;

Όταν περιγράφουμε ένα όνειρο, ο καθένας μπορεί πάνω σε αυτό να προβάλλει δικά του στοιχεία, όπως ακριβώς «βλέπουμε» σ’έναν πίνακα…
Αν όμως κάποιος δει σ’έναν πίνακα αυτό που δεν είναι έκδηλο, σε πρώτο πλάνο;

Προσωπικά δεν πιστεύω στα τυχαία συμβάντα!

Εσείς;

Η ψυχοθεραπεία και τα όνειρα.

Στην πρώτη από τις πολλές εκδόσεις του βιβλίου του η «Ερμηνεία των ονείρων», που πρόλαβε να επεξεργαστεί ο ίδιος ο Φροϋντ, είχε την ανάγκη να διευκρινίσει πως όταν ασχολείται με την ανάλυση του ονείρου, το κάνει χωρίς να πιστεύει πως απομακρύνεται από το πεδίο της νευροπαθολογίας.

Η αλήθεια είναι πως, βαθιά οργανιστής ο ίδιος, τον απασχολούσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι μπορεί ο αναγνώστης να παρερμηνεύσει την ενασχόληση αυτή, δεδομένων των στερεοτύπων. Έκτοτε, κατά καιρούς, οι βιολογικές και υπόλοιπες επιστήμες (ιατρική, ψυχοφυσιολογία, νευρολογία) έχουν ασχοληθεί με τα όνειρα και συχνά τα αποτελέσματα ίσως να έχουν αποθαρρύνει αρκετούς ψυχοθεραπευτές από την «επιστημονικότητα» που μπορεί να έχει (ή να μην έχει) μία ερμηνεία του ονείρου.

Τέλος, ένας επιπλέον λόγος που εξηγεί ίσως το γεγονός ότι οι ψυχοθεραπευτές δεν δίνουν την απαραίτητη σημασία, πάντα κατά τη δική μου άποψη, είναι το ότι οι ίδιοι (ακόμη και οι εκπαιδευμένοι στην ψυχοδυναμική οπτική, βλέπε σχολές ψυχαναλυτικές) δεν έχουν αναλυθεί με τα όνειρά τους. Αν οι ίδιοι δεν έχουν βιώσει την διαδικασία, πως θα μπορούσαν να το θεωρήσουν σημαντικό και να το κάνουν ως θεραπευτές άλλωστε;

Η ανάλυση των ονείρων στην επιστήμη μας έδωσε με την σειρά της άλλες σημαντικές ανακαλύψεις όπως την εκβάθυνση της θεωρίας της παιδικής σεξουαλικότητας, την διαμόρφωση της μεθόδου των ελεύθερων συνειρμών, την αγωνία του θανάτου και πολλών άλλων που αποτέλεσαν τους ακρογωνιαίους λίθους για την ανάπτυξη της κλινικής ψυχολογίας.
Για τον Φροϋντ, καμία άλλη θεωρία του δεν παρέμεινε έως τέλους, τόσο αναλλοίωτη όσο η «βασιλική οδός της γνώσης του ασυνειδήτου».

Αναφέρομαι συνέχεια στο Φροϋντ, όχι γιατί δεν υπάρχουν άλλοι που στη συνέχεια δεν πρόσθεσαν τα δικά τους σημαντικά λιθαράκια στο οικοδόμημα αλλά νομίζω πως μπορούμε να του αναγνωρίσουμε, όσο και αν μπορούμε να διαφωνούμε σε άλλα σημεία, το γεγονός πως ήταν ο πρώτος σύγχρονος επιστήμονας που ασχολήθηκε διεξοδικά με το θέμα και κατάδειξε ότι υπάρχει κάτι εκεί για ανακάλυψη.
Με το τελευταίο αυτό σημείο, νομίζω πως απαντώ στον Μάρκο που μου έστειλε με μήνυμα την συγκεκριμένη ερώτηση.

Σχετικά με τα παραπάνω, θα ήθελα να διευκρινίσω τη θέση μου. Στην δική μου δουλεία, εννοώ στον τρόπο που εργάζομαι, τα όνειρα μπορούν να αποτελέσουν ένα μόνο μικρό μέρος θεραπευτικό αλλά όχι λιγότερο σημαντικό από το υπόλοιπο. Το πώς και το γιατί θα το αναφέρω σε επόμενη ανάρτηση. Να πω μόνο εδώ, ότι πιστεύω πως τα όνειρα μπορούν να είναι ένα πολύτιμο βοήθημα για μία αποτελεσματική θεραπεία, όταν τουλάχιστον αυτή θέτει ως στόχο της την προσέγγιση του ασυνειδήτου.

Τα όνειρα και οι ψυχοθεραπευτές.

Όλοι οι ψυχοθεραπευτές δεν ασχολούνται με τα όνειρα.
Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί και διαφορετικοί.
Ίσως το γεγονός ότι το ονειρικό υλικό έχει προσελκύσει παραδόσεις και δημιουργεί περίεργα αμαλγάματα με προλήψεις, θρησκευτικές αντιλήψεις κ.α. είναι ένας λόγος που έχει φοβήσει αρκετούς και μπερδέψει άλλους.
Ίσως επίσης να έχει παίξει κάποιο ρόλο το γεγονός ότι ο όγκος της βιβλιογραφίας είναι πραγματικά τεράστιος και συχνά τα δεδομένα είναι αντιφατικά για να επιτρέψουν σε κάποιον να δημιουργήσει με ευκολία τη δική του θέση.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος, σημαντικός κατά τη γνώμη μου, λόγος: είναι γεγονός πως αρκετοί σύγχρονοι ψυχοθεραπευτές ασχολούνται με μορφές ψυχοθεραπείας που έχουν υιοθετήσει τις βραχυχρόνιες θεραπείες και συνεπώς σε μία τόσο συνεπτυγμένη δουλειά, η οποία, ως επί το πλείστον, επικεντρώνεται στα συμπτώματα τα ίδια και στις τεχνικές μέσα από τις οποίες θα ξεπεραστούν, δεν υπάρχει η δυνατότητα να αφιερώσουν χρόνο στο ονειρικό περιεχόμενο.
Παράλληλα, πιστεύω πως αυτό είναι και μία σαφής επιλογή τους: δεν διαθέτουν χρόνο στα όνειρα ακόμη και όταν τους δίνεται η ευκαιρία, θεωρώντας τα ελάσσονος σημασίας. Πρόκειται για μία διαπίστωση και κανενός είδους κρίση και άλλωστε αντιλαμβανόμαστε πως δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς αφού, εκπαιδευμένοι σε ανάλογα μοντέλα, δεν έχουν μάθει να επεξεργάζονται τα όνειρα και κυρίως δεν έχουν αποκτήσει τις δεξιότητες να παρακολουθούν περιπτώσεις που «χρονίζουν» και χρειάζονται μεγαλύτερη επιμονή και υπομονή. «Βαθιά αναπνοή» θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυτή τη δεξιότητα που αναφέρεται στην αντοχή των ψυχοθεραπευτών να αντέξουν σε θεραπείες που απαιτούν μεγαλύτερη, σε χρονική διάρκεια, προσήλωση και δουλειά, με την παρομοίωση με τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
Έτσι, στα μοντέλα βραχείας ψυχοθεραπείας, που τείνουν να επικρατήσουν, η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να αναζητήσουν άλλα βαθύτερα νοήματα.
Τα παραπάνω, μας ανοίγουν μία άλλη συζήτηση που θα ήθελα επίσης να ανοίξω σε ένα επόμενο θεματικό αφιέρωμα, ως αναφορά τα ερωτήματα: τι είναι ψυχοθεραπεία, ποιες είναι οι βασικές σχολές ή τάσεις και βασικά ποιος μπορεί να έχει ανάγκη από μία τέτοια παρέμβαση.

Νομίζουμε πως είναι εύκολο να συναρμολογήσουμε σωστά τα κομμάτια ενός ονείρου ώστε να μας δώσει την εικόνα.

Δοκιμάστε αυτό:

Παραδείγματα ονείρων.

Τα παραδείγματα αυτά, τα μεταφέρω για να διανθίσω τα προηγούμενα που ειπώθηκαν, υποστηρίζοντας πως όταν ένας μου λέει «ονειρεύτηκα ότι… και θέλω να καταλάβω…» («όπως είδα…» ή «είμαι λέει…») θα πει «θέλω να έχω τον έλεγχο» στις επιθυμίες μου, στην ικανοποιήσή μου, στον τρόπο με τον οποίο την αντλώ και τελικά... να έχω τον έλεγχο στη φύση μου – να ξέρω ποιος είμαι!
Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται πως ένα όνειρο γεννιέται με την εμφάνιση μιας επιθυμίας και τελειώνει με την εκπλήρωσή της… Είναι ίσως αυτό που τους μπερδεύει: μοιάζει τόσο πολύ με την ανθρώπινη φύση…! Δεν είναι;

- «Μπορεί εγώ να θέλω κάτι τέτοιο…;» ή «Τελικά τον θέλω πίσω;» Αναρωτιέται κάποιος όταν το πρόδηλο του ονείρου τον σοκάρει!

Όνειρο που οδηγεί στην απόφαση για ψυχοθεραπεία.

… «Είχα πάντα μία περίεργη αποστροφή για τους Ψ. Δεν ξέρω γιατί… ή μάλλον ξέρω: όταν ήμουν μικρός στο σχολείο, είχε έρθει ένας ψυχολόγος και μου έκανε περίεργες ερωτήσεις και δεν καταλάβαινα τι έλεγε. Αργότερα μάθαμε πως είχαν πιάσει στην τάξη μου κάποιον με ναρκωτικά στην τσάντα του.
…κι αν δεν είχα δει αυτό το περίεργο όνειρο, δεν ξέρω αν θα είχα έρθει: ήμουν λέει στο στρατό και περίμενα να έρθει να με πάρει ο πατέρας μου γιατί είχα άδεια. Ξαφνικά βλέπω έναν άγνωστο να έρχεται με ένα μεγάλο σπορ αυτοκίνητο από αυτά που κάνουν ντριφτ. Ανοίγει την πόρτα και μου λέει: ήρθα να σε πάρω, μου είπε ο πατέρας σου πως έχεις ανάγκη να σε πάω βόλτα!
Κοιτάζω και βλέπω τον πατέρα μου στη γωνία να φωνάζει: πήγαινε, είναι ψυχολόγος!

Το ίδιο βράδυ είδα κι άλλο ένα: μία πόρτα ανοιχτή με μια πινακίδα από φλοιό κορμού δέντρου που έγραφε με σκαλισμένα γράμματα: «4ever».

…Και τέλος ένα τρίτο: είχα αγαπήσει μία κοπέλα που με πρόδωσε και πήγα να σβήσω την καρδιά που είχα σκαλίσει στο δέντρο γι’αυτήν. Αλλά το δέντρο είχε ψηλώσει τόσο που δεν έφτανα…»

Όνειρο με τον ψυχοθεραπευτή.

Με την Ειρήνη έχουμε ξεκινήσει ψυχοθεραπεία εδώ και δυο μήνες περίπου.
Σε μία συνάντησή μας, μού λέει:
"το ξέρετε ότι σας είδα στον ύπνο μου; Είδα τον πατέρα μου, έχει πεθάνει εδώ και δυο χρόνια. Δεν τον κοίταζα στο πρόσωπο αλλά στα χέρια – ήταν τα δικά σας όμως…"

Το όνειρο συσχετίζεται με ένα γεγονός.

Το γεγονός είχε «χαθεί» από τη μνήμη της Νικολίτσας, η οποία υποφέρει από κλειστοφοβία.
Λίγο καιρό αφότου ξεκινήσαμε την ψυχοθεραπεία, μού μιλά για το σαβατοκύριακό της και πως το πέρασε. Είχε γενέθλια η κορούλα της – έκλεινε τα δέκα. Ξαφνικά της έρχεται στο μυαλό το όνειρο που είδε την παραμονή των γενεθλίων της κόρης της και την είχε κάνει κακοδιάθετη για τις προετοιμασίες: ήταν λέει μέσα σε μία βάρκα σκοτεινή και άκουγε τον αέρα να σφυρά μέσα από τις τρύπες. Τη στιγμή που το διηγείται της έρχεται στην μύτη η μυρωδιά της μούχλας και μου λέει: ξέρετε πως υποφέρω από άσθμα, σας το είπα;
Ποτέ άλλοτε δεν είχε συνδυάσει αυτά τα στοιχεία μεταξύ τους.

Η Νικολίτσα είναι σήμερα 32 ετών και με μεγάλη έκπληξη μού διηγείται πως στα δέκα της δέχτηκε επίθεση σε ασανσέρ από επίδοξο βιαστή της: παρασύρθηκε δια της βίας στο σκοτεινό υπόγειο της πολυκατοικίας. Χάρη την έγκαιρη παρέμβαση μιας συνομήλικής της κοπέλας που κατέβαινε από τις σκάλες και άκουσε τις φωνές της, σώθηκε από τα χέρια του.
Παρατηρώ πως η δεκάχρονη κορούλα της έχει το ίδιο όνομα με την φίλη της: Αναστασία. Την ρωτάω: η κόρη σας πήρε το όνομα αυτό…;

Η επανάληψη των ονείρων.

Ο Αντρέας πήγαινε στην δευτέρα Δημοτικού όταν, εξαιτίας κακής συνεννόησης των γονιών του (βρίσκονταν σε διάσταση), τον ξεχνάνε και το παιδί παραμένει μόνο του στο σχολείο. Το περιστατικό συνέβη συνολικά δύο ή τρεις φορές.
Δύο μέρες αργότερα από την πρώτη φορά, βλέπει σε όνειρο το ίδιο σκηνικό: μόνος στο σχολείο και η καθαρίστρια μπαίνει σε όλες τις τάξεις. Πρόκειται για εφιάλτη, όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος, με τοπίο τρομαχτικό και μία αδιόρατη απειλή.
Ξυπνάει με συναίσθημα εγκατάλειψης και έντονη αγωνία. Το όνειρο επαναλαμβάνεται αρκετές φορές.

Η Νεφέλη, 39 ετών, μας λέει πως κάθε φορά που συμβαίνει κάτι σημαντικό στην ζωή της και έχει αγωνία, βλέπει συχνά το ίδιο όνειρο, που από πλευράς εικόνων είναι ανώδυνο, ωστόσο η ίδια το βιώνει τόσο έντονα που το χαρακτηρίζει εφιάλτη και ξυπνά με το αίσθημα της αποτυχίας και της απόρριψης: είναι στην τάξη του σχολείου και περνά εξετάσεις!

Ποια όνειρα μπορούν να έχουν ιδιαίτερη σημασία;

Αν και σχεδόν όλα τα όνειρα (το λέω απλά για να μην είμαι απόλυτος) μπορούν να έχουν κάποια ιδιαίτερη σημασία, το ζήτημα είναι πως επειδή τις περισσότερες φορές είναι αρκετα συμπυκνωμένα και ερμητικά, συνεπώς η διείσδυση μέσα στα νοήματά τους μπορεί να είναι απελπιστικά χρονοβόρα και δύσκολη, στην ψυχοθεραπεία δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση (όσοι δίνουν) σε κάποια περισσότερο από κάποια άλλα.

Τα όνειρα αυτά που αξίζει να σταθούμε και που μπορούν να έχουν ιδιαίτερη σημασία και αξία ως υλικό ψυχοθεραπείας είναι κυρίως εκείνα θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης καθώς και εκείνα που έχουν γίνει όταν το άτομο επεξεργαζόταν στο μυαλό του την απόφαση να συμβουλευτεί έναν ψυχολόγο για τα θέματα που τον απασχολούσαν, όσα έχουν πραγματοποιηθεί σε φάσεις ζωής που ήταν κρίσιμες για το άτομο, με δεδομένη την προσωπική του ιστορία, όσα αναφέρονται σε περιόδους που συνέβησαν υποκειμενικά σημαντικά γεγονότα, όσα αναφέρονται ως επαναλαμβανόμενα ή συνεχιζόμενα και τέλος όσα αναφέρονται σε γεγονότα που έλαβαν χώρα στην πραγματικότητα, αλλά το άτομο τα ονειρεύτηκε τουλάχιστον μία φορά αν όχι κατ’επανάληψη, μετά ή πριν λάβουν χώρα.

Με το «αφιέρωμα» μου στα όνειρα, που αποφάσισα να δημιουργήσω στη loggia, δεν είχα την πρόθεση να γράψω κάτι, από τα πολλά, για τα όνειρα: τι είναι, τι δεν είναι κλπ.
Η πρόθεσή μου είναι -όσο δεν έχω ακόμη αλλάξει γνώμη- να προσθέσω μία οπτική που τη συναντούμε πιο σπάνια. Να επισημάνω τη χρησιμότητά τους στην ψυχοθεραπευτική κα. που θα δείτε σύντομα. Τα υπόλοιπα πιστεύω πως μπορούμε να τα βρούμε σε αφθονία, αρκεί να ψάξουμε και να ενδιαφερθούμε.
Έτσι το ιστολόγιο του Μάνου Σιδεράκη «Τα Επίκαιρα» http://taepikaira.blogspot.com/2009/02/blog-post_18.html μπορεί να λειτουργήσει, για σας που ζητάτε περισσότερα, ως συμπληρωματικό.
Ωστόσο, με την ευκαιρία σχολίου που μου έστειλε ο Χρήστος, οφείλω να διορθώσω αυτό που έγραψα για το ότι δηλαδή ο Freud ήταν ίσως ο πρώτος που ασχολήθηκε με την επιστημονική μελέτη των ονείρων.
Ο Χρήστος, το είχα και πρόσφατα αναφέρει άλλωστε, μας υπογραμμίζει ότι η τεχνική της εγκοίμησης που εφαρμόζονταν στα Ασκληπιεία, ήταν επίσης μία χρήση ιατρική, έστω και αν εμπεριείχε και το μεταφυσικό στοιχείο.
Ο Χρήστος προσθέτει επίσης ένα σημείο που δεν γνώριζα, πως ο Ιπποκράτης έχει αφιερώσει ένα κείμενο που συσχετίζει το ονειρικό περιεχόμενο με διαφορετικές ασθένειες! Δημιουργεί, με αυτή την έννοια, μία κατηγοριοποίηση διαγνωστική σε σχέση με τα όνειρα που ξεφεύγει από τη λογική του ονειροκρίτη.

Τέλος, ο Χρήστος μας γράφει πως θεωρεί ο ίδιος πως η ψυχολογία είναι κλάδος της ιατρικής και αναρωτιέται για ποιό λόγο αυτό περνά στην σύγχρονη επιστήμη σαν κάτι άλλο από αυτό που είναι στην πραγματικότητα.

Μεγάλη συζήτηση, Χρήστο και πολλές και διαφορετικές οι πτυχές του θέματος!

Το δημιούργημα και ο δημιουργός: η δημιουργικότητα ενός ονείρου.

Ανάμεσα στα όνειρα διάσημων προσωπικοτήτων που οι ίδιοι οι δημιουργοί θέλησαν να αφήσουν στην ιστορία το γεγονός ότι ονειρεύτηκαν μπορούμε ενδεικτικά να αναφέρουμε τον Βάγκνερ που λέει πως σε όνειρο του άκουσε τον σκοπό του «Χρυσού του Ρήνου», του Μότσαρτ που μας περιγράφει τον «Μαγεμένο Αυλό», τον Καρτέσιο που είδε να ξεδιπλώνεται το φιλοσοφικό του σύστημα 'μπρός στα μάτια του, το Φλέμινγκ που φαντάστηκε πως θα ήταν η πενικιλίνη και θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και πολλούς άλλους.

Δεν περιγράφουμε κάποιο θαύμα: πρόκειται για ανθρώπους που τους απασχολούσε κάτι συγκεκριμένο, στο οποίο αφιέρωσαν πολύ χρόνο και ξόδεψαν πολλή ενέργεια και τελικά το αποτέλεσμα δόθηκε κατά τη διάρκεια του ύπνου τους.

Με άλλα λόγια, τα όνειρα τους φαίνεται τελικά να είναι διεργασίες.

Αυτό συμβαίνει μόνο στους διάσημους;
Πρόσφατα, μία ψυχοθεραπευόμενη μου μιλούσε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας για το γεγονός πως ανησυχούσε για τον πατέρα της, ότι θα του συμβεί κάτι κακό γιατί είδε ένα όνειρο στο οποίο ο πατέρας της ήταν σε κίνδυνο. Μία εβδομάδα αργότερα, στην επόμενη συνεδρία, μου λέει πως ο πατέρας της είχε ένα σοβαρό ατύχημα.
Το γεγονός αυτό είναι πολύ συχνό και καθόλου σπάνιο ή περίεργο!

Η αλήθεια είναι πως πράγματι ανησυχούσε για τον πατέρα της. Όχι όμως επειδή είδε όνειρο. Ανησυχούσε για τον πατέρα της γιατί μία σειρά από γεγονότα (αλληλουχίες) έδειχναν τον κίνδυνο να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο στο εργασιακό του περιβάλλον.
Πρόκειται για πολύ χαρακτηριστικό όνειρο που εκφράζει τις ανησυχίες ενός ανθρώπου που, περισσότερο ασυνείδητα και λιγότερο συνειδητά, αντιλαμβάνεται (χωρις όμως να τα οργανώνει) κάποια γεγονότα ως επικινδυνότητα. Μία αλληλουχία γεγονότων που σε συνειδητό επίπεδο, για διάφορους λόγους, δεν τα επεξεργαζόμαστε.
Το όνειρο σε αυτή την περίπτωση αποτελεί αποτέλεσμα των διεργασιών αυτών και ίσως μάλιστα και να επιτελεί έργο προετοιμασίας και προφύλαξης του ατόμου, με την έννοια ότι το προετοιμάζει (αποκαλύπτει) για κάτι που δεν μπορούσε με άλλο τρόπο (συνειδητό) να σκεφτεί.
Οι περισσότεροι βέβαια τρομάζουν με την ιδέα και ορισμένοι καταφεύγουν και σε πιο μεταφυσικές ερμηνείες.
Τρομάζουν όμως γιατί αποδίδουν στο όνειρο διαφορετική σημασία και αξία από αυτό που είναι και έμμεσα το χειρίζονται σαν να μην είναι δικό τους προϊόν, αλλά ως αποτέλεσμα εξωγενών δυνάμεων. Στο σημείο αυτό φωλιάζουν πολλές προκαταλήψεις!

Τελικά, ένα όνειρο είναι ένας πίνακας στον όποίο μπορεί ο καθένας να προβάλει με ευκολία τα δικά του στοιχεία, την διάθεσή του, τις ανησυχίες του…

Ο ίδιος ο ονειρευόμενος όμως τι «βλέπει» σε αυτόν τον πίνακα όταν δεν ονειρεύεται;
Κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας δεν είναι σπάνιο ο ψυχοθεραπευόμενος να «θυμηθεί» ένα όνειρο. Προφανώς δεν είναι άσχετο αλλά άμεσα συνδεδεμένο με τις σκέψεις και τα συναισθήματα που εκφράζει τη δεδομένη στιγμή.
Πρόκειται για τους γνωστούς «συνειρμούς».
Με τον τρόπο αυτό, φυσικά και χωρίς κανέναν επιπλέον επηρεασμό, μπορεί να μιλήσει για το όνειρό του βλέποντας το πρόδηλο των παραστάσεων αλλά και κάποιους συμβολισμούς του. Θα δώσω κάποια στιγμή ίσως συγκεκριμένο παράδειγμα.
Όταν λέω «χωρίς κανέναν επηρεασμό» εννοώ πως έχω αποφύγει εκ των προτέρων το ενδιαφέρον μου για τα όνειρα, με τρόπο ώστε να ασχολούμαι με αυτά μόνο όταν είναι μέρος της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας και όχι εκτός αυτού του πλαισίου.
Με άλλα λόγια, η θέση μου είναι πως αν δεν μου μιλήσει για τα όνειρά του δεν θα τον βάλω εγώ στην διαδικασία αυτή. Διαφορετικά δεν θα μπορέσω να ακούσω τις ελεύθερες σκέψεις του που κάνει πάνω στο όνειρο οι οποίες έχουν μεγαλύτερη σημασία και από την ανάμνηση του ίδιου του ονείρου.
Για το λόγο αυτό, θεωρώ πως είναι σημαντικό να ξεφύγουμε από στερεότυπα του είδους: «οι ψυχολόγοι ασχολούνται με τα όνειρα και την ερμηνεία τους».

Θα επανέλθω όμως στα σημεία αυτά, για να δώσω κάποιες διευκρινήσεις, μιλώντας για τους ψυχοθεραπευτές και τις διαφορετικές προσεγγίσεις που μπορούν να υπάρξουν.

"Είδα ένα όνειρο…"

Ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε για ένα όνειρο και προσπαθούμε να το επικοινωνήσουμε στον άλλο δείχνει ότι μιλάμε για μία σειρά από παραστάσεις: συνήθως υπάρχει μία εικόνα που προεξάρχει και ίσως μοιάζει να αναλύεται σε μία σειρά από άλλες· άλλοτε υπάρχουν μια σειρά από εικόνες όπου διαδέχεται η μία την άλλη, δημιουργώντας μία αλληλουχία.

Επίσης, σε ορισμένα όνειρα υπάρχει η αντίληψη του ήχου και πιο σπάνια της αφής και της όσφρησης.

Όταν λέμε «είδα ένα όνειρο» περιγράφουμε στην ουσία την αναπαράσταση όπως θα περιγράφαμε έναν πίνακα ζωγράφου.

Μπροστά από ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα όπως ένας πίνακας ζωγραφικής, πολλοί αναρωτιόνται: «τι δείχνει;» ή «τι αναπαριστά;» ή ακόμη «τι θέλει να μας πει;».
Είναι επίσης γεγονός πως όσον αφορά έναν και μόνο πίνακα, μπορούμε να συλλέξουμε δεκάδες διαφορετικές απαντήσεις από διαφορετικούς ανθρώπους.

Ας πούμε λοιπόν πως ένα όνειρο είναι όπως ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα: ένας πίνακας, ένα ποίημα, ένα μυθιστόρημα, ένα παραμύθι, μία μουσική…

Τι πιστεύουμε για τα όνειρα;

... "Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν πόσο σοβαρά παίρνουμε τα όνειρα μας, οι ψυχολόγοι Carey Morewedge και Michael Norton των Πανεπιστημίων του Pittsburgh και Harvard αντίστοιχα μελέτησαν τη συμπεριφορά 149 φοιτητών από Πανεπιστήμια της Ινδίας, της Ν.Κορέας και των ΗΠΑ. Όπως φάνηκε από τις απαντήσεις των φοιτητών, πολλοί πιστεύουμε, ότι στα όνειρα υπάρχουν πιο σημαντικές πληροφορίες για την καθημερινή μας ζωή παρά στη συνειδητή, ξύπνια κατάσταση. Θεωρούμε δηλαδή, πως ό,τι ονειρευόμαστε, φανερώνει τι σκεφτόμαστε για τα μελλοντικά μας σχέδια και τους κοντινούς μας ανθρώπους. Λιγότεροι ασπάζονται την άποψη περί τυχαιότητας των ονείρων ή της λειτουργίας τους ως μέσο «επανεκκίνησης» του εγκεφάλου."...

Στα "ΕΠΙΚΑΙΡΑ" από το Μάνο Σιδεράκη, Βιολόγο.

Συνεχίστε την ανάγνωση του κειμένου εδώ:

http://taepikaira.blogspot.com/2009/02/blog-post_18.html