2008/10/06

Το θέμα της επικοινωνίας - απάντηση

Με την ευκαιρία να πω πως όσοι κατά τύχη (ή κατά λάθος!) πέσουν στο blog αυτό, όπως αυτό συνέβη πρόσφατα και έλαβα σχετικό μήνυμα, με ευχαρίστηση θα δεχόμουν προτάσεις, παρατηρήσεις, ιδέες και ότι άλλο εσείς κρίνεται χρήσιμο και ευεργετικό για την επικοινωνία.

Μπορείτε να αναφέρεται ελεύθερα αν θα επιθυμούσατε το κείμενό σας να φιλοξενηθεί, με ή χωρίς σχολιασμό. Θα πρέπει όμως να μου δηλώσετε την πρόθεσή σας. Αν δεν επιθυμήτε την ανάρτησή του, το επιλέγετε στέλνωντας στο προσωπικό μου mail: dion.savramis@gmail.com ενώ αν μου δίνεται το δικαίωμα να το αναρτήσω (μέρος ή αυτούσιο) επιλέγετε το mail του blog: loggiapsy@gmail.com

Η ευθύνη όμως για την ανάρτηση ή μη είναι δικιά μου και νομίζω πως όλοι καταλαβαίνουμε τους λόγους.

Για επιπλέον διευκρίνηση, σχετικά με πρόσφατο μήνυμα που έλαβα. Ευχαριστώ την Νατάσσα και τον Μιχάλη για τα καλά τους λόγια. Δεν γνωρίζω αν στο διαδίκτυο υπάρχει κάτι ανάλογο με αυτό που κάνω εδώ, τουλάχιστον με την μορφή blog. Γιατί με την μορφή ιστοσελίδας, υπάρχουν αρκετά. Δεν θα μου άρεσε όμως να ασχοληθώ με κάτι τέτοιο αν δεν εξασφάλιζε βασικά ζωτικά στοιχεία για μένα: να είναι όμορφο, πρακτικό, ανοιχτό στα μυαλά και με απόλυτο σεβασμό στους ανθρώπους
Οι αναφορές που γίνονται σε αυτό το blog δεν έχουν διαφημιστικό σκοπό αλλά ούτε επιστημονικό, με την έννοια να παρουσιαστούν «περιπτώσεις» ως καλές πρακτικές και κατάλληλοι χειρισμοί, προτεινόμενες διαγνώσεις ή απαραίτητες θεραπείες.

Όταν η ιδέα αυτή, μου είχε έρθει για πρώτη φορά –και πάνε πολλά χρόνια τώρα από τότε- ήταν στο πλαίσιο της "Ιατρικής Φιλοσοφίας" και της "Επικούρειας έγνοιας", χωρίς όμως να εστιάζω στον ηθικολογικό του χαρακτήρα (με την στενή έννοια του όρου) αλλά περισσότερο με την υπαρξιακή τοποθέτηση που πηγάζει μέσα από την αντίληψη του ψυχο-σωματικού ανθρώπου ως ολική οντότητα -συνεπώς και με την κοινωνική του διάσταση (*μεγάλη ιστορία και κάποια στιγμή ίσως είμαι ικανός να γράψω κάτι - ευχή). Όπως δηλαδή ο άνθρωπος είναι και όχι έτσι όπως οι επιστήμες, διαχωρισμένες μεταξύ τους, τον αντιμετωπίζουν "μερικώς" και εξειδικευμένως".
Επίσης, σχετικά με την ανησυχία για το απόρρητο. Είναι αλήθεια πως έπρεπε να το έχω διευκρινίσει από την αρχή αλλά το θεώρησα τόσο δεδομένο που το παράλειψα: λάθος μου! Βέβαια κάποια στιγμή έβαλα μια υποσημείωση, αλλά φαίνεται πως δεν ήταν αρκετή.

Εξηγούμαι: εννοείται -αλλά ποτέ δεν είναι υπερβολικό να επαναδιατυπώνεται- πως τα ονόματα που αναφέρονται, όταν αναφέρονται είναι αλλαγμένα, τα γεγονότα περιγράφονται με ελλείψεις και γενικότερα οι ανθρώπινες ιστορίες, όταν περιγράφονται, αυτό γίνεται εν γνώση των πρωταγωνιστών και με κάθε προφύλαξη ώστε να μην είναι αναγνωρίσιμοι. Όσον αφορά όμως τα δικά σας προσωπικά στοιχεία που θα μου στείλετε (πχ. myname@company.gr), την έγνοια αυτή πρέπει να την έχετε εσείς.

Γενικότερα, αποφεύγετε να δημοσιοποιήται στο διαδίκτυο ότι δεν θα θέλατε να ακούσει ένας τρίτος, ενώ μιλάτε σ'εναν φίλο σας στην πλατεία!

Για την επιρροή που έχουν οι εφαρμογές των ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε διάφορα επίπεδα, στη ζωή μας - Επιμύθιο

Οι εποχές έχουν αλλάξει δραματικά και καλό είναι να αρχίσουμε να το αντιλαμβανόμαστε όλοι μας.
Στο γραφείο ενός ψυχολόγου λέγονται πράγματα σημαντικά και ξετυλίγονται ανθρώπινες ιστορίες. Την υπόθεση αυτή την έμαθα εκ των υστέρων γιατί απλά η Μίρκα δεν θεώρησε πως η γνωριμία αυτή ήταν κάτι το ιδιαίτερα σημαντικό και ξεχωριστώ. Την περίοδο που εξελίχθηκε σε εφιάλτη ήμασταν σε διακοπές και μαζί με τις φίλες της, βοηθούμενες και από άλλους φίλους την χειρίστηκαν άψογα. Δεν είμαι σίγουρος πως έχουν καταλάβει πόσο κοντά έχουν περάσει από κάτι που θα μπορούσε να είναι καταστροφικό και δεν θέλω να επιμείνω σε αυτό γιατί δεν νομίζω πως μπορεί να βοηθήσει κάποιον να φοβάται τους ανθρώπους και τις σχέσεις. Όμως προσωπικά, αναρωτιέμαι πόσοι νέοι, για διάφορους λόγους –δεν θα τους εξετάσω εδώ- βλέπουν σε αυτή την μορφή «αποστασιοποιημένης ή και «απρόσωπης» επικοινωνίας κάτι θετικό. Κάτι που τους γοητεύει ή και κάτι που τους δίνει δυνατότητες (ευκαιρίες;) που από κοντά δεν έχουν.
Όμως, όσο γοητευτικό και να είναι, γιατί υπάρχει το άγνωστο ενώ παράλληλα μοιάζει και ασφαλές λόγω της (άγνωστης επίσης) απόστασης, της ταυτότητας κλπ. θα ήθελα να εστιάσω σε δύο σημεία -όσο κοινό και αν ακούγεται:
α) ότι το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο και εξαρτάται από τους χρήστες του πως θα το χρησιμοποιήσουν,
β) στο ποιοι άνθρωποι έχουν ανάγκη να περάσουν μέσα από αυτή την μορφή επικοινωνίας για να αναπτύξουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και για ποιους λόγους.
Λέω «ανάγκη» για να αναφερθώ αποκλειστικά σε εκείνους που έχουν δυσκολίες να διαχειριστούν τις σχέσεις εκ του σύνεγγυς. (Οι σχέσεις «εξ αποστάσεως» είναι ένα άλλο θέμα στο οποίο θα αναφερθούμε κάποια στιγμήΔηλαδή, μέσω του διαδικτύου λένε και κάνουν πράγματα που δεν θα έκαναν ή δεν έχουν κάνει όταν πρόκειται για μία σχέση από κοντά, τουλάχιστον με την ίδια ευκολία.
Να το τολμήσω να το παρομοιάσω με την μέθη;
Ο Αποστόλης 25 ετών μου είχε πει: «…όταν με ενδιαφέρει μια γυναίκα και θέλω να την κερδίσω, έχω ανάγκη να πιώ. Να πιω πολύ όμως, γιατί πιστεύω πως με τον τρόπο αυτό απελευθερώνομαι! Το ξέρω ότι είναι κουτό και ότι δεν είμαι διαφορετικός άνθρωπος αλλά με κάνει να αισθάνομαι πως είμαι.»
Με την χρήση του διαδικτύου ως εργαλείο επικοινωνίας, ο χρήστης έχει δημιουργήσει μία εικόνα στο μυαλό του για αυτό που είναι, που θέλει να είναι και για το πως θα ήθελε να είναι ο άλλος. Επίσης, πιστεύει ότι προστατεύεται από την «ανωνυμία», την απόσταση και την «αλήθεια» που γνωρίζει ο άλλος. Ο χρήστης των επικοινωνιών αυτών, έχει δηλαδή την πεποίθηση πως μπορεί να περάσει στον άλλο μία εικόνα του εαυτού του, ένα αμάλγαμα αυτού που θα ήθελε να είναι με την σχετική ασφάλεια πως αν δεν αρέσει στον άλλο, δεν διακυβεύεται κάτι σημαντικό για τον ίδιο. Τα αμαλγάματα όμως μπορούν να είναι τοξικά!
Τι άλλο μοιραζόμαστε μέσω του διακικτύου; Τα πάντα! και όσα δεν έχουν προβλεφθεί, μπορούν να πραγματοποιηθούν! Αυτή την παντοδυναμία υπόσχεται το ιντερνέτ.
Οι Ερωτικές Φαντασιώσεις: πολύ κοινό! Όσο για το αν αρέσουν οι «φαντασιώσεις» -γιατί απ’όλα έχει ο μπαξές- στον παραλήπτη… και αυτό ακόμα «ταχτοποιείται» αφού υπάρχουν και «θεματικές κοινότητες» που το προϋποθέτουν! Έτσι αν θέλεις εικονικές γνωριμίες υπάρχει το τάδε, αν θέλεις να εξοικειωθείς με κάποιες πρακτικές του σεξ ή κάτι άλλο υπάρχουν πολλές επιλογές, αν θέλεις να διευκρινήσεις την πιθανότητα να βρεις ερωτικό σύντροφο του ίδιου φίλου, επίσης το ιντερνέτ έχει προβλέψει και για αυτό.

Για την επιρροή (ή επίδραση αν προτιμάτε) που έχουν οι εφαρμογές των ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε διάφορα επίπεδα, στη ζωή μας -2

Ας επανέλθουμε στην ιστορία της Μίρκας και της φίλης της, Ελευθερίας.
Τέλος της άνοιξης του 2007, η Ελευθερία χωρίζει από τον φίλο της, με τον οποίο είχε μία σχέση δύο ετών. Ο λόγος για τον οποίο χωρίζει, μας είναι μάλλον αδιάφορος αλλά αυτό που φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο είναι πως εκείνος δεν το αποδέχεται με ευκολία.

Αποτέλεσμα είναι, η Ελευθερία να ξεκόψει από την παρέα της στο πανεπιστήμιο, γιατί ο τέως φίλος της έχει γίνει επιθετικός και την προσβάλει μπροστά στους άλλους, ενώ από πίσω της μιλά με λεπτομέρειες για την ερωτική τους ζωή.

Στην συνέχεια η Ελευθερία αποφασίζει να «εξαφανιστεί» για να μην δίνει πλέον «αφορμές» -έτσι πιστεύει. Περιορίζεται λοιπόν στην επικοινωνία με δύο παιδικές της φίλες, μέσω του διαδικτύου, οι οποίες όμως βρίσκονται σε άλλες πόλεις και σπουδάζουν. Αναγκάστηκε να αλλάξει και πλατφόρμα επικοινωνίας, ταυτότητα και τα σχετικά, γιατί ο φίλος της που γνώριζε τα «ηλεκτρονικά της ίχνη» και φαίνεται πως τα γνώριζε από καιρό, επεμβαίνει με διάφορους τρόπους, όπως να στέλνει γυμνές φωτογραφίες της στο διαδίκτυο, σε φίλους, γνωστούς και αγνώστους, με την δική της ταυτότητα κλώνο, να την απειλεί και πολλά άλλα!
Η πρόθεσή του να την εκδικηθεί είναι ξεκάθαρη και την τρομάζει.

Την ιστορία αυτή την μαθαίνει και η Μίρκα και η άλλη κοινή τους φίλη.
Έχουν περάσει από τότε πολλοί μήνες και φαίνεται πως έχει ησυχάσει το πράγμα. Το καλοκαίρι του 2008 βρέθηκαν πάλι οι φίλες και αντιλαμβανόμενες την απομόνωση στην οποία έχει μπει η φίλη τους συμφωνούν να την βοηθήσουν με κάθε ευκαιρία, μένοντας μαζί της, εκ περιτροπής για μικρά χρονικά διαστήματα, με κάθε ευκαιρία.

Η Μίρκα, από την άνοιξη του 2008, έκανε συχνά παρέα μέσω του chat στην Ελευθερία και έτσι, συνήθως περνούσαν κανέναν τρίωρο κάθε βράδυ.
Μέσω chat, γνωρίζει επίσης, η Μίρκα ένα αγόρι, λίγο μικρότερό της και διατηρούν καλή επαφή. Η Μίρκα, αυτή την περιόδο δεν έχει σχέση, αντιμετωπίζοντας κάποια ιδιαίτερα προβλήματα και δεν είναι έτοιμη να πάει παραπέρα από μία γνωριμία. Κάθε φορά που κάποιος την ενδιαφέρει ή ενδιαφέρεται εκείνη πρώτη για κάποιον, κάτι συμβαίνει και «στραβώνει» το πράγμα.

Ο νεαρός όμως που γνώρισε στο chat, δεν μοιάζει με τους άλλους, από το κοντινό της περιβάλλον και αυτό την γοητεύει γιατί αισθάνεται ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Μοιράζονται αρκετά πράγματα και ανταλλάσουν τηλέφωνα και φωτογραφίες από τις διακοπές.
Όταν η Μίρκα πάει να βρει την Ελευθερία, να την βοηθήσει στην πτυχιακή της, του ανακοινώνει πως θα φύγει ταξίδι και πως ίσως δεν θα μπορούν να επικοινωνήσουν με τον ίδιο ρυθμό, αυτή την περίοδο. Η σύμπτωση είναι πως, όταν ο φίλος της το μαθαίνει της λέει για μία φοβερή ευκαιρία να βρεθούν αφού μένει πολύ κοντά, σε απόσταση 100 χλμ από αυτή την πόλη.

Η Μίρκα αισθάνεται την τύχη να της χαμογελά αλλά αυτή την ιστορία, δεν μου την έχει διηγηθεί έως τότε στις συναντήσεις μας, θεωρώντας την λίγο-πολύ κοινή με πολλούς άλλους νέους, που συναντά στο διαδίκτυο και μοιράζονται όμοιες εμπειρίες.
Η αρχική συνάντηση έγινε και όλα πήγαν καλά. Άρεσε ο ένας στον άλλο και σαν φυσική παρουσία αλλά και φαίνεται να έχουν πολλά πράγματα να μοιραστούν. Η Μίρκα περνά όμορφα εκείνες τις μέρες και μιλά για το ειδύλλιο αυτό στην φίλη της την Ελευθερία.
Ο Νίκος, ας βαφτίσουμε έτσι το παλικάρι της καρδιά της, κάνει διάφορα σχέδια και τα περισσότερα εξελίσσονται όμορφα. Όμως η Μίρκα δεν είναι έτοιμη να προχωρήσει στην σχέση της και να κάνουν έρωτα. Του λέει πως δεν βιάζεται και εκείνος γίνεται πιεστικός. Για να βγουν από το αδιέξοδο της σύγκρουσης στην συζήτηση, του λέει πως η αδελφική της φίλη θα φιλοξενηθεί σε μία θεία της, η οποία λείπει τον καιρό αυτόν από το διαμέρισμα και πως η Ελευθερία και η ίδια θα πάνε το βράδυ να την δουν και να κάνουν μια μικρή γιορτή με φίλους. «Θα μπορούσες να έρθεις κι εσύ», του λέει, «να τις γνωρίσεις».
Ο Νίκος αποδέχεται την πρόσκληση, φανερά ενθουσιαμένος για το βήμα αυτό, αλλά το βράδυ, λίγο πριν το ραντεβού την ακυρώνει. Κάτι συνέβη και πρέπει να γυρίσει επειγόντως στο σπίτι του. Θα ταξιδέψει νωρίς το απογευμα και είναι πολύ δύσκολο να έχει επιστρέψει μέχρι το βράδυ.
Η Μίρκα στεναχωρήθηκε και πιστεύει πως αυτή φταίει, κυρίως γιατί του μίλησε απότομα, λέγοντάς του πως δεν είναι έτοιμη να κάνει έρωτα μαζί του: «έπρεπε να του είχα δώσει μία ευκαιρία». Οι άλλες φίλες της το βράδυ συνοδεύονται από τα αγόρια τους και αυτή, μόνη, αποσύρεται στο μπαλκόνι. Έχει γλυκιά βραδιά... και προσφέρεται για σκέψεις και νοσταλγία!
Μέσα στο σκοτάδι, αναγνωρίζει ένα διακριτικό που έχει το αυτοκίνητο του Νίκου: «πιστεύω πως έχω πάθει παράκρουση», μου λέει! «Είναι δυνατόν!» αναρωτιέται και ζητά από την Ελευθερία να προσποιηθεί πως πάει να πετάξει τα σκουπίδια για να τσεκάρει τον τύπο που βρίσκεται μέσα από αυτοκίνητο και τον αριθμό του.
Η Ελευθερία έχει δυσκολία να πειστεί και τελικά ένας φίλος της, κάνει τον «κομιστή σκουπιδιών – ντέντεκτιβ». Επιστρέφει λευκός σαν να έχει δει φάντασμα: ο Νίκος είναι ο πρώην της Ελευθερίας, εξηγεί τα καθέκαστα στην Μίρκα, γιατί αυτός τον γνωρίζει και αντιλαμβάνονται παράλληλα, από το μοίρασμα της ιστορίας, πως σε όλη αυτή την ιστορία υπάρχει δόλος! Μόνο την άλλη μέρα καταφέρνει να ξαναμιλήσει η Μίρκα στην Ελευθερία και μαζί να ξετυλίξουν το κουβάρι ή πιο σωστά την πλεκτάνη!
Βλέπουν τις φωτογραφίες: επιβεβαιώνουν πως πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο, με άλλο όνομα για την περίσταση, το ίδιο αυτοκίνητο με αριθμό… που δεν είναι καταχωρημένος στην τροχαία – το τσεκάρισε ένας φίλος τους και πως ο αριθμός του κινητού που έχει στα χέρια ανήκει σε μία γυναίκα 45 ετών! Θέλετε κι άλλα;

Εννοείται πως τα ονομάτα των προσώπων είναι αλλαγμένα και χρησιμοποιούνται μόνο για λόγους κατανόησης και ευκολίας του γραπτού λόγου.

Για την επιρροή (ή επίδραση αν προτιμάτε) που έχουν οι εφαρμογές των ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε διάφορα επίπεδα, στη ζωή μας -1

Για την επιρροή (ή επίδραση αν προτιμάτε) που έχουν οι εφαρμογές των ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε διάφορα επίπεδα, στη ζωή μας, ακούμε από χρόνια διάφορα και όχι λίγα.

Έχω εντοπίσει από καιρό, τουλάχιστον από το 1998, πως υπάρχουν αρκετοί νέοι -και όχι μόνο- που παρακολουθώ σε συνεδρίες και οι οποίοι πειραματίζονταν στη χρήση του διαδικτύου ως εργαλείο επικοινωνίας.
Πρόσφατα, μία νέα κοπέλα, σπουδάστρια 27 ετών, η Μίρκα, έζησε από κοντά μία σχετική περιπέτεια με μία στενή της φίλη που σπουδάζει σε άλλη πόλη και την οποία είχε επιστεφθεί για να την βοηθήσει στο τελικό στήσιμο της πτυχιακή της. Έτσι χρειάστηκε να παραμείνει λίγο περισσότερο μαζί της για να βεβαιωθεί πως όλα είναι υπό –μερικό τουλάχιστον- έλεγχο.

Θα είχα και αρκετές σχετικές ιστορίες να διηγηθώ, τις οποίες έχω γνωρίσει από κοντά ως ψυχοθεραπευτής των πρωταγωνιστών –άλλοτε εκ των υστέρων άλλοτε (και τις περισσότερες φορές τους) είχα γνωρίσει από πριν- αλλά θα αναφερθώ καταρχήν στην ιστορία που διαδραματίστηκε πρόσφατα∙ έτσι ο καθένας θα μπορούσε να την επιβεβαιώσει από τα ΜΜΕ και θα το κάνω αυτό γιατί θα ήθελα να καταλάβουν όλοι όσοι ασχολούνται με τις επικοινωνίες μέσω του ιντερνέτ ότι υπάρχουν κίνδυνοι τους οποίους.

Η ιστορία βγήκε στη δημοσιότητα τα τέλη Μαΐου του 2008 και θα συμφωνήσετε μαζί μου πως μοιάζει με σενάριο κινηματογραφικής ταινίας, όπου δυο κορίτσια από απομακρυσμένα μέρη της Ελλάδας γνωρίστηκαν μέσω chat στο διαδίκτυο και ένιωσαν μεταξύ τους μία πρωτόγνωρη έλξη: να μοιάζουν σε πολλά, να μοιράζονται κοινές απόψεις σε διάφορα θέματα και τα σχετικά. Όταν μίλησαν στους γονείς τους, για την πρόθεσή τους να βρεθούν και να γνωριστούν από κοντά, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, αυτοί τους το απαγόρευσαν και τότε –κατά την εκτίμησή μου- την άρνηση αυτή την βίωσαν σαν έναν έρωτα που μένει ανεκπλήρωτος.
Λαμβάνοντας υπόψη και την ηλικία των δύο κοριτσιών (17 στα 18) αντιλαμβανόμαστε πως πολλά και σημαντικά συμβαίνουν σε αυτή την φάση της ζωής και τα οποία σίγουρα δεν θα πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε σαν ελαχιστότατα. Το «αδιέξοδο» αυτό, σύμφωνα με τις μαρτυρίες φίλων τους, τις οδήγησε στην απόφαση να βάλουν τέλος στην ζωή τους!
Ευτυχώς μία από τις φίλες που αντιλήφθηκε τα σχέδιά τους και την σοβαρότητα της κατάστασης, έδρασε νε ψυχραιμία και την απαιτούμενη για την περίσταση ωριμότητα και αναζήτησε και βρήκε την ηλεκτρονική διεύθυνση της οργάνωσης «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και έστειλε ένα e-mail με όλες τις λεπτομέρειες για την ταυτότητα των δύο κοριτσιών. Το «Χαμόγελο του Παιδιού» έστειλε αμέσως ψυχολόγους, τόσο στο σπίτι της 18χρονης στην πρωτεύουσα όσο και στο νησί όπου κατοικεί η 17χρονη. Οι επιστήμονες συνάντησαν πρώτα τους γονείς των δύο κοριτσιών, που τους ήταν δύσκολο να πιστέψουν στα αυτιά του, και τους περιέγραψαν τα όσα είχαν συμβεί καθώς και τα «σχέδια» των δύο κοριτσιών. Έντονα ανήσυχοι, οι γονείς έδωσαν άμεσα τη συγκατάθεσή τους και οι οι ψυχολόγοι ήρθαν σε επαφή με τις δύο κοπέλες, τις οποίες τις βρήκαν σε πολύ κακή ψυχολογική κατάσταση, να αναφέρουν έντονες τάσεις αυτοκτονίας και άλλα σχετικά. Φυσικά, η κατάσταση δεν έχει τελειώσει, με την έννοια πως τα δύο κορίτσια βρίσκονται ακόμη με ψυχολογική υποστήριξη αλλά οι δύο φίλες σώθηκαν την τελευταία στιγμή.