Le Petit Prince (Ο Μικρός Πρίγκιπας)

Λόγια που μιλούν στην καρδιά:

-"Voici mon secret. Il est très simple: on ne voit bien qu'avec le cœur. L'essentiel est invisible pour les yeux." Chapitre XXI

Μετάφραση: «Αυτό είναι το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: μόνο με την καρδιά μπορούμε να δούμε σωστά. Το ουσιώδες είναι αόρατο για τα μάτια».

-"Mais les yeux sont aveugles. Il faut chercher avec le cœur." Chapitre XXV
Μετάφραση: «Αλλά τα μάτια είναι τυφλά. Πρέπει να αναζητάς με την καρδιά.»

Ως απάντηση στη Μιράντα.

Θα συμφωνήσω σε όλα μαζί σου.

Έχουμε ανάγκη από αρχές, κανόνες, αντιλήψεις, θεωρίες...

Δύσκολα μπορούμε να το ξεπεράσουμε έστω και αν συχνά, ακόμη και τη στιγμή που τα επικαλούμαστε ή τα διατυπώνουμε αναγνωρίζουμε μέσα μας την εξαίρεσή τους ή τον αντίλογο. Χωρίς ορισμούς, έστω και φαινομενικά αυθαίρετους, δεν θα μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε: να λέμε τα σύκα - σύκα και τη σκάφη - σκάφη!
Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε κρίση, άποψη, να αντιλαμβανόμαστε τα σχήματα, τα πρόσωπα, τις σχέσεις... δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε ν'αγαπάμε!

Απο την άλλη όμως, πρέπει να αναρωτιώμαστε αενάως, για να ξεφεύγουμε από τα προ-κατεστημένα, τα στερεότυπα... την επιρροή που μας ασκούν, δηλαδή.
Είμαι πάντα επιφυλακτικός με τους "κανόνες" όταν αυτοί παρουσιάζονται ως δόγματα ή ως αλάθητα. Συχνά για να πουν μια αλήθεια, μου δημιουργούν την αίσθηση ότι υποκρύπτουν ή αρνούνται ή ακυρώνουν μια άλλη.

Με τη βοήθεια της Ιφιγένειας ξαναβρήκα το κείμενο του Αριστοτέλη που σας έλεγα. Πρόκειται για απόσπασμα (από το Β 6,10-13 βιβλίο των Ηθικών, για όσους θέλουν να αναζητήσουν το προτότυπο), στο οποίο ο Αριστοτέλης καθορίζει τις προϋποθέσεις για την επίτευξη της μεσότητας στα συναισθήματα.

Στην απόδοση του:
"Για παράδειγμα, είναι δυνατόν κανείς να φοβηθεί και να πάρει θάρρος και να επιθυμήσει και να οργιστεί και να ευσπλαχνιστεί και γενικά να ευχαριστηθεί και να δυσαρεστηθεί και πιο πολύ και πιο λίγο (απ΄ όσο πρέπει) και οι δύο περιπτώσεις (δεν είναι) καλό.
Το να αισθανθεί όμως τη στιγμή που πρέπει και σε σχέση με τα πράγματα που πρέπει και σε σχέση με τους ανθρώπους που πρέπει και για το λόγο που πρέπει και με τον τρόπο που πρέπει (είναι) και το μέσο και το άριστο, κάτι που (είναι γνώρισμα) της αρετής.
Με όμοιο τρόπο και σχετικά με τις πράξεις υπάρχει υπερβολή και έλλειψη και το μέσο.
Η αρετή έχει σχέση με τα συναισθήματα και τις πράξεις, στις οποίες η υπερβολή αποτελεί λάθος και κατακρίνεται, το ίδιο και η έλλειψη, ενώ το μέσο επαινείται και είναι το σωστό. Και τα δύο αυτά (ο έπαινος και το σωστό έχουν σχέση) με την αρετή.
Η αρετή επομένως είναι μια μεσότητα, επειδή βέβαια έχει για στόχο της το μέσο".

Με άλλα λόγια, είναι σημαντικό να εκφράζουμε το κάθε μας συναίσθημα, τη σωστή στιγμή, με τον σωστό τρόπο, για το σωστό λόγο και απευθυνόμενοι στο σωστό πρόσωπο.
Σύμφωνα νε τον Αριστοτέλη, αυτά όλα δεν είναι εύκολα, γι'αυτό και μιλάει για αρετή.

Πρόκειται για μία άσκηση που βάζω συχνά σε ασκούμενους αλλά και (πρωτίστως) στους ψυχοθεραπευόμενους.

Χθές, συγκεκριμένα σε αυτό το σημείο, άκουσα μία παρατήρηση που λέει πως το "σωστό" είναι υποκειμενικό. Έτσι είναι πράγματι! Και τα συναισθήματα επίσης!