Πως επιλέγουμε τον δικό μας Ψ.

Αν και υπάρχουν βασικές, θεμελιώδεις θα έλεγα, διαφορές ανάμεσα σε επαγγέλματα όπως αυτό του ψυχολόγου, του κοινωνικού λειτουργού, του ψυχιάτρου και των συναφών επιστημόνων, υπάρχει ένας κοινός τόπος συνάντησης και αυτός είναι η ψυχοθεραπεία. Δεν είναι όμως ο μόνος κοινός τόπος και αυτό θα πρέπει να αναφερθεί επίσης.
Δεν θα ασχοληθώ τη στιγμή αυτή με το θέμα αλλά, επειδή είναι ένα ζήτημα για το οποίο αναρωτιώνται πολλοί, κάποια στιγμή θα γίνει ολοκληρωμένη αναφορά.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βρει κάποιος που ενδιαφέρεται τα στοιχεία ενός επαγγελματία της ψυχικής υγείας και να έρθει σε επαφή μαζί του. Σε κάθε περίπτωση, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει με κάθε τρόπο να βεβαιωθεί ότι έχει να κάνει με σοβαρό επαγγελματία (όπως αυτό άλλωστε οφείλουμε να το κάνουμε σε κάθε αναζήτηση επαγγελματία), ο οποίος εξηγεί ικανοποιητικά τις μεθόδους που προτείνει να χρησιμοποιήσει και επικοινωνεί προσαρμοσμένα στο λεκτικό επίπεδο του άλλου.
Οι επαγγελματικοί κατάλογοι είναι ένας απλός και αρκετά συνηθισμένος πλέον τρόπος, μιας πρώτης εικόνας.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να βρείτε τον δικό σας είναι να μάθετε γι’αυτόν από κάποιον άλλον δικό σας άνθρωπο, στον οποίο έχετε εμπιστοσύνη στην κρίση του και στην άποψή του και τον γνωρίζει είτε άμεσα από προσωπική επαφή είτε έμμεσα από ένα τρίτο πρόσωπο.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, θα πρέπει να έχετε εμπιστοσύνη κυρίως στη δική σας κρίση από την εικόνα που θα σχηματίσετε από τις δύο ή το πολύ τρεις πρώτες συναντήσεις.

Ένα ζήτημα που πρέπει απαραιτήτως να τεθεί από την αρχή, είναι ο χρόνος της γνωριμίας φυσικά,το πλαίσιο της συνεργασίας και η διαθεσιμότητα του χρόνου.
Η σχέση με τον ψυχοθεραπευτή, όπως άλλωστε και όλες οι σημαντικές μας διαπροσωπικές σχέσεις, θα πρέπει να στηρίζονται στην εμπιστοσύνη και στην αποδοχή. Στο σημείο αυτό να γίνει σαφής, έστω και υποκειμενική, διάκριση ανάμεσα στον "συμβιβασμό" και την "αποδοχή".

Τέλος, επειδή το κόστος της ψυχοθεραπείας σε ιδιώτη, όταν πρόκειται για μία μακράς διάρκειας θεραπεία, μπορεί να είναι σημαντικό για το δικό σας βαλάντιο, θα πρέπει επίσης να ενημερωθείτε από το ασφαλιστικό σας ταμείο, για το ύψος της κάλυψης, καθώς και για τα νοσοκομεία, κλινικές ή ιδρύματα που παρέχουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν ή με χαμηλότερο κόσμος.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα πρέπει να δεχόμαστε για την υγεία μας ότι είναι οικονομικότερο αλλά ότι είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στις συνολικές μας ανάγκες.

Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία.

Όσο πιο σύντομα κατανοήσουμε την σοβαρότητα της κατάστασης και κινητοποιηθούμε, τόσο πιο σύντομα θα έχουμε και αποτελέσματα, μέσω διορθωτικών αλλαγών.

Επίσης, όλες οι δυσκολίες που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε δεν έχουν την ίδια σοβαρότητα ή το ίδιο βάθος χρόνου στον οποίο σχηματίστηκαν και σίγουρα σημαντικός παράγοντας είναι η φάση ζωής ή το στάδιο εξέλιξης στο οποίο βρισκόμαστε.
Έτσι, συχνά μιλάμε για μία σύντομη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση ή για κάποιες συναντήσεις συμβουλευτικής. Σπανιότερα πλέον υπάρχει ανάγκη για ψυχοθεραπεία μεγάλης διάρκειας, κυρίως γιατί οι σύγχρονες τεχνικές επιτρέπουν πιο σύντομη πρόοδο.

Τι είναι όμως η ψυχοθεραπεία;

Μόλις χθές άκουσα μία ασθενή μου να λέει: "...όταν ήρθα για ψυχοθεραπεία πίστευα πως είχα μία απόφαση να πάρω και ήθελα βοήθεια σε αυτό. Σύντομα κατάλαβα πως δεν ήταν αυτή η μία απόφαση που ήθελα να πάρω αλλά πως δεν ήξερα και δεν μπορούσα να πάρω καμία απόφαση."

Στην αρχή η απόφαση για την συνάντηση δείχνει πιο δύσκολη απ’ότι στην πραγματικότητα είναι. Να κάνουμε το πρώτο βήμα για την επίσκεψη είναι πάνω απ’όλα η απόφαση να αντιμετωπίσουμε τις προσωπικές δυσκολίες και να δεσμευτούμε απέναντι σ’εμάς τους ίδιους σε μία διαδικασία επίλυσης τους.

Είναι επίσης η απόφαση να εμπλακούμε ενεργά σε σημαντικές αλλαγές στη ζωή μας, οι οποίες θα μας οδηγήσουν σε εμπλουτισμό της ζωής μας. Είναι να επιλέξουμε να ωριμάσουμε και αυτό έχει ανάγκη από αρκετό κουράγιο και επιμονή, γιατί ορισμένες φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολο.
Αυτή η απόφαση δεν είναι απλή απόφαση... Πρόκειται για μία δέσμευση απέναντι στον εαυτό μας!

Για τους λόγους αυτούς, η ψυχοθεραπεία είναι μία προσωπική διαδικασία στην οποία εμπλεκόμαστε μόνο για μας τους ίδιους. Έτσι, είναι ιδιαίτερα σημαντική η επιλογή του επαγγελματία που θα μας συντροφεύσει σε αυτό το δρόμο που διαλέξαμε.

Μεταξύ μας, οι επαγγελματίες, μιλάμε για τους «πελάτες μας», τους «ασθενείς μας»... Εκφράζοντας την προσωπική μου άποψη, την οποία τη μοιράζομαι με τους «δικούς μου», για 'μένα είναι πάνω απ’όλα συνεργάτες.

Η ψυχοθεραπευτική σχέση πιστεύω πως είναι μία επαγγελματική σχέση που στηρίζεται στη διαπροσωπική επαφή και από κοινού έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέψει στον ενδιαφερόμενο να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει, σύμφωνα με τις επιλογές του.

Βασικά ερωτήματα και απαντήσεις για την ψυχοθεραπεία. Οι συνηθέστεροι λόγοι επίσκεψης.

Είναι σχετικά σπάνιο να ζητήσει να συμβουλευτεί κάποιος έναν ψυχολόγο χωρίς να υπάρχουν πραγματικοί λόγοι και ανάγκη. Συχνά όμως δεν διαφαίνονται πλήρως από την πρώτη συνάντηση. Πρακτικά δηλαδή δεν υπάρχουν άσχετοι λόγοι για τους οποίους κάποιος προσέρχεται στο ψυχολόγο ή άλλο επαγγελματία ψυχικής υγείας – ψυχοθεραπευτή. Οι συνηθέστεροι λόγοι που αναφέρουν είναι:

۩ Οι προσωπικές δυσκολίες: «Αισθάνομαι μία μελαγχολία να με κυριεύει. Κάποιες καταστάσεις με ρίχνουν πολύ ή με τρομάζουν. Είμαι αγχωμένος και πολύ σφιγμένος. Αισθάνομαι πολύ πεσμένος. Κουράζομαι εύκολα, με το παραμικρό – έχω φορτωμένο το κεφάλι μου με διάφορες σκέψεις. Νιώθω κάτι να με πηγαίνει πίσω».
μία δοκιμασία: μπορεί να υπάρχει ανάγκη για υποστήριξη προκειμένου να ξεπεραστεί ένα γεγονός όπως ένας χωρισμός, ένα δύσκολο διαζύγιο, μία σοβαρή ασθένεια, η απώλεια της εργασίας.

۩ Διαπροσωπικές δυσκολίες: «Συχνά έχω την εντύπωση πως οι άλλοι δεν με συμπαθούν. Συνέχεια βρίσκομαι σε ένταση και σύγκρουση αλλά δεν ξέρω πώς να το επιλύσω. Αισθάνομαι απομονωμένος και έχω δυσκολία να προσαρμοστώ στη σχέση μου».
αυτογνωσία: «Θα ήθελα να γνωρίσω καλύτερα των εαυτό μου. Δεν είμαι δυστυχισμένος αλλά αναρωτιέμαι αν δίνω περισσότερη σημασία σε πράγματα που δεν αξίζουν και τόσο ενώ παραβλέπω άλλα σημαντικότερα. Θα επιθυμούσα να εμπλουτίσω τη ζωή μου και να αναπτυχθώ προσωπικά».

۩ επαναπροσανατολισμός της ζωής ή της σταδιοδρομίας: «Θέλω να αλλάξω τη ζωή μου ή να δώσω άλλη δυναμική στην καριέρα μου. Αναρωτιέμαι πως μπορώ να κάνω άλλες επιλογές που θα με οδηγήσουν σε αλλαγή της πορείας μου».

۩ Ολοένα και περισσότερο, οι άνθρωποι που προσέρχονται παρουσιάζουν ψυχικό πόνο τον οποίο βιώνουν και δεν είναι καθόλου σπάνιες οι φορές που έχουν πλέον και συμπτώματα που τους δισχαιραίνουν την καθημερινότητά τους.

Όλοι αυτοί οι λόγοι, κι ακόμη περισσότεροι, οδηγούν κάποιους σε μία επίσκεψη. Συχνά, πιστεύουμε πως μπορούμε μόνοι μας να τα καταφέρουμε ή το ότι ο χρόνος μπορεί να μας βοηθήσει και να ταχτοποιηθούν τα πράγματα από μόνα τους...
Δυστυχώς, ορισμένες φορές έχουμε υποτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης ή υπερεκτιμήσει τις ικανότητές μας και μπορεί γρήγορα να χειροτερέψει προσθέτοντας επιπλέον, σε όσα μπορούμε να αντέξουμε. Η επιφόρτιση αυτή, εκτός των ψυχικών δυσκολιών, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προβλημάτων σωματικής φύσεως ή να χειροτερέψει μία ήδη υπάρχουσα κατάσταση.
Με τις ψυχικές διαταραχές είναι όπως… με την τερηδόνα: πρέπει να δράσουμε γρήγορα επιδιορθωτικά πριν είναι αργά και χάσουμε το δόντι.
Θέλω να πω πως, η αποκατάσταση της λειτουργικότητάς μας μπορεί και οφείλουμε να είναι άμεση, όταν φυσικά δεν έχουμε αφήσει άλλες σημαντικές εκκρεμότητες στη ζωή μας, με συνέπεια να έχει δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος.

Η loggia ενός ψυχολόγου: Το θέμα της επικοινωνίας - απάντηση

Η loggia ενός ψυχολόγου: Το θέμα της επικοινωνίας - απάντηση

Βασικά ερωτήματα και απαντήσεις για την ψυχοθεραπεία. Γιατί επισκεπτόμαστε ένα ψυχοθεραπευτή;

Στις αναρτήσεις που θα ακολουθήσουν, ξεκινώντας από την σημερινή, έχω προσπαθήσει να μαζέψω μερικά από τα αρχικά ερωτήματα που συχνά προκύπτουν στην πρώτη επαφή μ’έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας - ψυχοθεραπευτή.

Γιατί επισκεπτόμαστε ένα ψυχοθεραπευτή;

Όλο και περισσότερο οι άνθρωποι τολμούν να μιλούν για τις προσωπικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Βέβαια, οι ψυχικές παθήσεις παραμένουν ένα δύσκολο θέμα για συζήτηση, έστω και αν έμμεσα πολλοί είναι αυτοί που, μιλώντας για τα συναισθήματά τους, εκφράζουν την αγωνία τους, το αδιέξοδο ή την καταθλιπτική συναισθηματική τους κατάσταση.
Αυτό που εμποδίζει συνήθως τους ανθρώπους να επισκεφθούν έναν ειδικό, για να μιλήσουν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, είναι η ντροπή που αισθάνονται η οποία σχετίζεται με την ιδέα ότι κάποιος που θέλει να μας πλησιάσει είναι άρρωστος, αν όχι διαταραγμένος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία προκατάληψη που σχετίζεται περισσότερο με μία ηθική αντίληψη των πραγμάτων.
Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, οι κοινωνικές συνθήκες έχουν αλλάξει και αρκετοί αναγνωρίζουν πλέον πως μπορεί να υπάρχουν περίοδοι στην ανθρώπινη ζωή όπου οι δοκιμασίες είναι πιο δύσκολες ή πιο έντονες για να ξεπεραστούν χωρίς κάποια βοήθεια από έναν επαγγελματία (ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή, σύμβουλο, ψυχίατρο ή άλλον). Αναγνωρίζουν δηλαδή πως στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου συμβαίνουν γεγονότα όπως το πένθος ενός θανάτου, ο χωρισμός, ο επαγγελματικός επαναπροσανατολισμός, η απώλεια μιας εργασίας και πολλά άλλα που μπορούν να παρουσιάσουν, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, κάποια ιδιαίτερη δυσκολία να ξεπεραστούν και έτσι μπορούν να οδηγήσουν σε κρίση, περισσότερο ή λιγότερο βαθιά.

Το να συμβουλευτούμε έναν επαγγελματία μπορεί να είναι στο πλαίσιο της αναζήτησης λύσης ή μπορεί ακόμη να έχει σχέση με την προσπάθεια εμπλουτισμού της ζωής μας με επίγνωση των συναισθημάτων και αυτογνωσία.
Αν εξαιρέσουμε τις επισκέψεις στα νοσοκομεία με εισαγωγές ή στα επείγοντα περιστατικά, δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά δεδομένα για τους λόγους που γίνονται οι περισσότερες επισκέψεις για συμβουλευτικούς ή ψυχοθεραπευτικούς σκοπούς.

ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ - Αποκωδικοποιώντας τον αρχαίο μύθο

Από την Εύα http://www.oparadeisosmou.blogspot.com

Αφορμή του βιβλίου αυτού είναι ένας υπέροχος ελληνικός μύθος.

Ένα ταξίδι από το σκοτάδι στο φως, από το θνητό στο αθάνατο... Από τη μοναξιά στην αγάπη...

Διαβάζοντας το θα ανακαλύψετε τρυφερές πτυχές του εαυτού σας μα πάνω απ'όλα πανανθρώπινες διαχρονικές αλήθειες. Ο τρόπος αφήγησης του είναι απλός και ευχάριστος.

Πάνω από 1.000 είναι οι παραλλαγές του μύθου αυτού, διαδεδομένοι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και πέρα από αυτήν από την Ασία έως την Αφρική.

Στις σελίδες του αναλύει το μύθο της Ψυχής ως ένα από τ'αρχέτυπα παγκόσμια σύμβολα με πολλές ερμηνείες και προσεγγίσεις. Η Ψυχή, η Περσεφόνη, η Εύα, ακόμα και η Χιονάτη και η Ωραία Κοιμωμένη συνδέονται σύμφωνα με τη συγγραφέα. Δοκίμασαν τον ''Απαγορευμένο Καρπό'' εκδιώχθηκαν και βυθίστηκαν σε αιώνιο ύπνο... Η τελική κατάληξη είναι η επιστροφή και η ένωση με τον ιδανικό σύντροφο.

Το ίδιο ισχύει και για την Ψυχή που συμβολίζει την ανθρώπινη ψυχή και κατ'επέκταση ολόκληρη την ανθρωπότητα που αναζητά σπαρακτικά τον Έρωτα, τον επίγειο και τον επουράνιο, επειδή μέσα από αυτόν θα ολοκληρωθεί και θα αναγεννηθεί ξαναγράφοντας το Βιβλίο της Ζωής της... Ελευθερία σημαίνει γνώση, ένα πέρασμα από την άγνοια στην αυτογνωσία... Ένα γοητευτικό ταξίδι που ίσως θελήσετε να πραγματοποιήσετε... Μία υπέροχη ιστορία αγάπης...

Τίτλος: Έρως και Ψυχή, Αποκωδικοποιώντας τον αρχαίο μύθο. Συγγραφέας: Ιουλία Πιτσούλη. Εκδόσεις: Έσοπτρον.

Η ψυχοθεραπεία και οι διαφορετικές σχολές της.

Για να ανοίξουμε το καινούργιο θεματικό αφιέρωμα και σε συνέχεια του πνεύματος των σχετικών αναρτήσεων με τον Χόρχε Μπουκάϊ, θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω ένα παλιό καλό ανέκδοτο που άκουσα πολλές φορές σε διάφορες παραλλαγές.

Την πρώτη φορά που μου το διηγήθηκαν ήταν στους διαδρόμους του πανεπιστημίου μου, όπου κυκλοφορούσαν και άλλα παρόμοια, εξίσου διδακτικά. Οφείλω να πω όμως ,πως αυτό το συγκεκριμένο ήταν ένα από τα αγαπημένα μου.

Είναι η ιστορία ενός άντρα γύρω στα σαράντα που έχει απομονωθεί στο σπίτι του, έχοντας χάσει φίλους και αγαπημένους γιατί αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα. Από τις ελάχιστες διαδρομές που κάνει έξω από το σπίτι του, είναι όταν φτάνει μέχρι τη γωνία όπου αγοράζει τα λίγα καθημερινά του ψώνια. Μία μέρα, τρέχοντας προς την επιστροφή του, συναντά ένα παλιό συμμαθητή του:
- «Τι γίνεται ρε φίλε, που χάθηκες;» τον ρωτάει ο Μάρκος. Χρειάστηκε επιμονή στις ερωτήσεις για να του αποσπάσει κάποιες αρχικές εξηγήσεις. Τελικά ο φίλος του, του εξομολογείται με σκυμμένο το κεφάλι από ντροπή, πως αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα σοβαρό που έχει να κάνει με την ακράτεια ούρων.
- «Παρουσιάζω ενούρηση. Πήγα σε πολλούς γιατρούς για να καταλήξουν να μου πουν πως… δεν έχω τίποτα και πως το πρόβλημά μου είναι ψυχολογικό. Η θεραπεία που μου έδωσε , ο τελευταίος γιατρός, περιόρισε το πρόβλημα σε νυχτερινή ενούρηση… τουλάχιστον τις περισσότερες φορές».
- «Ε, και τι το σκέφτεσαι ρε φίλε; Πρέπει να κάνεις κάτι για να το αντιμετωπίσεις!»
- «Το σκέφτομαι… Έχει κάτι να μου προτείνεις;» Λέει διστακτικά ο Παύλος.
- «Να σου πω: σκέφτομαι έναν ψυχοθεραπευτή που έχει το γραφείο του εδώ κοντά, στη γωνία» και του δίνει τα στοιχεία του, «Σε αυτόν πήγε και η κόρη του Αλέξη…».

Από το σημείο αυτό, η ιστορία διαφοροποιείται ανάλογα με την προσέγγιση του κάθε ψυχοθεραπευτή που το διηγείται.

Λέγεται, πως μετά από τρία χρόνια, ο Μάρκος ξαναβρίσκει τυχαία στον δρόμο τον φίλο του και τον ρωτάει πως τα πάει με τον ψυχαναλυτή:

- «Είμαι πολύ ευτυχισμένος που, εδώ και τρία χρόνια, κάνω ψυχανάλυση» λέει ο Παύλος.
- «Δηλαδή ταχτοποιήθηκε το πρόβλημα;» ρωτάει ο Μάρκος.
- «Άκου, η νυχτερινή ενούρηση συνεχίζει αλλά τουλάχιστον τώρα γνωρίζω για ποιο λόγο μου συμβαίνει»!

Το εναλλακτικό σενάριο την περίπτωση που ο ψυχοθεραπευτής του Μάρκου ήταν συμπεριφοριστής πάει κάπως έτσι:

Λίγες εβδομάδες μετά την πρώτη τους συνάντηση, ο Μάρκος συναντά τον φίλο του σ’ένα κατάστημα ρούχων και τον ρωτά πως τα πάει:
- «Κοίτα! Ολοκλήρωσα τις συναντήσεις με τον ψυχοθεραπευτή… εγώ θα ήθελα να συνεχίσω αλλά μου είπε πως δεν υπάρχει κανένας λόγος και πως έχουμε κατά πολύ υπερβεί τον ανώτερο προβλεπόμενο αριθμό των συνεδριών. Τελικά, το πρόβλημα… (κάνει ένα τικ έντονο στραβώνοντας το κεφάλι, το στόμα και ανατινάζοντας τον δεξί του ώμο, σαν να τον χτυπάει ρεύμα)… το βράδυ… (επαναλαμβάνει το τικ λιγότερο έντονα αυτή την φορά και ξαναπαίρνει τη συζήτηση)… Να σου πω, με έχει προμηθεύσει μ’ένα βρακάκι καουτσουκένιο, με μπαταρίες που με προειδοποιούν κάθε φορά που (επαναλαμβάνει το τικ)… Θέλω να πω, καταλαβαίνεις: θα εκπαιδευτώ σιγά-σιγά. Τα υπόλοιπα λύθηκαν όλα…

Μία ακόμη πιθανότητα είναι ο ψυχοθεραπευτής να είναι της σχολής Γκεστάλτ. Οπότε η ιστορία διαμορφώνεται ως εξής:

Ύστερα από πέντε μήνες ο Μάρκος ρωτάει τον Παύλο:
- «Τι γίνεται φίλε, πως πάει η θεραπεία?»
- «Θαυμάσια!» απαντάει χαρούμενος ο Παύλος.
- «Και δεν τα κάνεις πια πάνω σου?»
- «Κοίταξε, εξακολουθώ να μου ξεφεύγουν αλλά τώρα πια δεν με νοιάζει, γιατί έμαθα να σέβομαι τον εαυτό μου! Μου το χρωστούσα, άλλωστε».

Πρόκειται για μία ιστορία, κατά τη γνώμη μου, αρκετά διδακτική, όχι μόνο για αυτούς που «πάσχουν» αλλά και για τους ψυχοθεραπευτές που χρησιμοποιώντας, καμιά φορά υπερβολικά κλισέ, δεν επιτρέπουν να έρθουν σε πραγματική επικοινωνία με τον πελάτη και να νοιαστούν ολιστικά γι’αυτόν.

Είναι ίσως οι δικές μας άμυνες, περιχαρακωμένοι πίσω από τα στενά ορύγματα των διαφόρων σχολών!

Ο Χοντρός έχει την τιμητική του!

Η Κατερίνα μας στέλνει ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα ως αφιέρωμα στον Χόρχε Μπουκάϊ (Jorge Bucay).

Γεννήθηκε το 1949 στο Μπουένος Άϊρες της Αργεντινής. Ψυχοθεραπευτής της Γκεστάλτ και ψυχοδραματουργός, ειδικεύτηκε στη θεραπεία των νοητικών ασθενειών, εργαζόμενος αρχικά ως γιατρός σε νοσοκομεία και κλινικές και, εν συνεχεία, δίνοντας διαλέξεις σε ιδρύματα, κολέγια, θέατρα, καθώς και σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Ως ψυχίατρος έχει αναλάβει την εκπαίδευση πολλών νέων ειδικευόμενων. Μονίμως και παντού προσκεκλημένος, προσπαθεί να παρίσταται σε μαθήματα, σεμινάρια και συνέδρια στην Αργεντινή, την Ουρουγουάη, την Χιλή, το Μεξικό, τις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Ισπανία και αλλού.
Όταν αποφάσισε να ασχοληθεί και με την συγγραφή, είδε περισσότερα από δώδεκα βιβλία του να μεταφράζονται σε – τουλάχιστον – είκοσι μια γλώσσες και να τοποθετούνται πρώτα στις λίστες των επιτυχημένων κάθε χώρας. Εργάζεται ως ψυχοθεραπευτής ενηλίκων, ζευγαριών και κοινωνικών ομάδων.
Ζει στα προάστια του Μπουένος Άιρες με τη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά.
Οι εργασίες του (περίπου στα είκοσι βιβλία) έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία στις ισπανόφωνες χώρες της Λατινικής Αμερικής (Μεξικό, Ουρουγουάη, Χιλή, Κόστα Ρίκα, Βενεζουέλα, Πουέρτο Ρίκο) καθώς και στη Γαλλία και στην Ισπανία.

Πολλές από αυτές τις ιστορίες των βιβλίων προέρχονται από τη φαντασία του, αλλά και μια μεγάλη πληθώρα εντοπίζονται στην παράδοση διαφόρων χωρών (Αργεντινή, Σενεγάλη, Ινδία, Ρωσία, Ελλάδα, Θιβέτ, Γαλλία κ.α.) και προσαρμόζονται ανάλογα στις απαιτήσεις της κάθε ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας. Στις ιστορίες θίγονται θέματα όπως η αλήθεια και το ψέμα, η ελευθερία, ο φόβος, η θλίψη, η απόρριψη, η δικαιοσύνη, η αυτοεκτίμηση με ένα τρόπο τόσο εκλαϊκευμένο που τις κάνει προσιτές στον καθένα.

Ο Αργεντινός συγγραφέας καταφέρνει να συνδυάσει την λογοτεχνία και την ψυχανάλυση, παραδίδοντας ένα πρωτότυπο μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί και μπορεί να βοηθήσει τον αναγνώστη και στα δικά του ερωτήματα. Εξάλλου όπως τονίζει στο εισαγωγικό του, ο ίδιος, οι ιστορίες αυτές γράφτηκαν για να δείξουν ένα δρόμο: να βρεθεί το διαμάντι που κρύβεται μέσα τους, είναι δουλειά του καθενός μας.

Από το μήνυμα της Μαρίας, που μας πρότεινε την ανάγνωση του πρώτου δημοσιευμένου στα ελληνικά βιβλίο του, έως σήμερα, το ενδιαφέρον του κόσμου για τον Μπουκάϊ είναι μεγάλο. Το "Να σου πω μια ιστορία" φαίνεται μάλλον να είναι το πιο αγαπημένο και το πιο προσιτό στο αναγνωστικό κοινό των βιβλίων αυτογνωσίας.

Περισσότερα:
http://en.wikipedia.org/wiki/Jorge_Bucay, βιογραφικά στοιχεία.

http://www.youtube.com/watch?v=01OEenJQzzM, ποίημα με τίτλο Quiero. Αφηγήται ο ίδιος ο Μπουκάϊ.

Η Αναστασία προτείνει: "Βασίσου πάνω μου" του Χόρχε Μπουκάϊ.

Θα πρέπει να 'ναι η χρονιά του, αλλιώς δεν εξηγήται!
Μετά το διεθνές (και ελληνικό) best seller "Να σου πω μια ιστορία" και το "Ιστορίες να σκεφτείς", οι εκδόσεις Opera συνεχίζουν την έκδοση των έργων του ψυχοθεραπευτή Χόρχε Μπουκάι με το "Βασίσου πάνω μου", ένα βιβλίο που αναλύει μοναδικά τις συνθήκες ζωής των σύγχρονων σαραντάρηδων που συνεχίζουν -παρά τις ανθεκτικές νευρώσεις τους- να αναζητούν την ισορροπία και την ευτυχία παλεύοντας με τις αντιξοότητες της καθημερινότητας.

Πρωταγωνιστής, ο γνωστός Ντέμιαν από το "Να σου πω μια ιστορία", που ετοιμάζεται να μπει στην πέμπτη δεκαετία της ζωής του φέροντας στους ώμους του ένα διαζύγιο, αρκετές δύσκολες σχέσεις, την απώλεια του αγαπημένου του πατέρα, μία τρυφερή αλλά και πιεστική εξηνταπεντάχρονη μητέρα, μία απαιτητική καριέρα νεφρολόγου και πολλούς άλλους φίλους και φίλες.

Η Αναστασία μας προτείνει για διάβασμα, το τρίτο της σειράς, βιβλίο του Χόρχε Μπουκάϊ με τίτλο "Βασίσου πάνω μου", από τις εκδ. Opera animus.

Πρόκειται για ένα βιβλίο, όπως λέει η ίδια, που συντρόφευσε ευχάριστα τις καλοκαιρινές της διακοπές και για όσους αναρωτιώνται πως αυτό μπορεί να συμβεί, μ'ένα βιβλίο που αναφέρεται στην ψυχοθεραπεία του νεαρού ήρωα της ιστορίας που ακούει στο όνομα Ντέμιαν, δεν έχουν παρά να ψάξουν στο λεξικό την ερνημεία της λέξης αναψυχή, κατά την προσφιλή συνήθεια του Μπουκάϊ...

"Μόλις κατεβήκαμε, φυσικά, της ζήτησα το τηλέφωνό της, αλλά η Πάουλα, αν και δεν αρνήθηκε ευθέως, μου είπε χαμογελώντας πονηρά:

«Γιατί να μη δώσουμε μια ευκαιρία στην τύχη;» ..."

Μία γυναίκα πίσω από ένα πέπλο...

Σε μία από τις προηγούμενες αναρτήσεις, έγραφα πως τα όνειρα ως γεγονός διαδραματίζουν ένα ρόλο για το ίδιο το άτομο: τον ξύπνιο (πλέον) ονειρευόμενο. Όταν το άτομο λέει: «είδα ένα όνειρο» εννοεί πως είναι το υποκείμενο του ονείρου: το όνειρο δημιουργήθηκε από τον ίδιο.
Η στάση του όμως απέναντι στο όνειρο, όταν το περιγράφει, είναι σαν να υπάρχει κάτι ξένο, μη αναγνωρίσιμο, κάτι αλλότριο, ίσως και απόκοσμο σε αυτό. Σιγά-σιγά, δεν το αναγνωρίζει ως δικό του αλλά αποστασιοποιείται από αυτό («…τη στιγμή εκείνη λέει…», σαν να το υπαγορεύει ένας τρίτος), ολισθαίνοντας στη θέση του αντικειμένου, δηλαδή αυτού που υποβάλλεται σε μία ενέργεια.
Από δημιουργός γίνεται αντικείμενο.
Έλεγα επίσης πως τα όνειρα (αν όχι όλα, κάποια συγκεκριμένα που συνδέονται με κομβικά σημεία για την εξέλιξη της ψυχοθεραπείας και μπορεί να αναφέρονται τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν) μπορούν να έχουν ειδική χρήση στην ψυχοθεραπεία και πως αυτά αποκτούν άλλο νόημα μέσα από την ξεχωριστή δυαδική σχέση θεραπευόμενου-θεραπευτή.
Πρόκειται πράγματι για μία σχέση ειδική.

Από την πρώτη κιόλας στιγμή της διαδικασίας, ο πελάτης δείχνει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο πρόσωπο του θεραπευτή του και σταδιακά, δημιουργείται μία ιδιαίτερη χημεία, ένας σημαντικός δεσμός και ένα δέσιμο, μέσα στο πλαίσιο εμπιστοσύνης και επαγγελματικής συνεργασίας.

Το γεγονός αυτό ξεκινά από το αίτημα του θεραπευόμενου να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που τον αφορούν και αναφέρονται στη ζωή του και στην υπόστασή του. Για τον πελάτη (τη λέξη τη χρησιμοποιώ ως συνώνυμο του «θεραπευόμενου» ή «ατόμου» ή «υποκειμένου», θα μπορούσα επίσης να τον αποκαλέσω και «συνεργάτη» – όπως το αντιλαμβάνομαι), η σχέση αυτή έχει την απαρχή της σε αυτό που θεωρεί ως «δεδομένο» ότι δηλαδή ο ψυχοθεραπευτής είναι εκείνος που γνωρίζει να απαντήσει στα ερωτήματά του.

Ωστόσο, υπάρχει και ένα κριτήριο το οποίο εφαρμόζω στην ψυχοθεραπεία σε σχέση με τα όνειρα και την ανάλυσή τους.

Ασχολούμαι με το ονειρικό αντικείμενο (σχεδόν αποκλειστικά) μόνο όταν έχει διαμορφωθεί μία σχέση εμπιστοσύνης, η οποία επιτρέπει, μέσα στο κατάλληλο πλαίσιο το άτομο να διατυπώσει ελεύθερα τις σκέψεις του και αυτές να έρθουν και να συνδεσμολογηθούν κατάλληλα με στοιχεία που έχουν διατυπωθεί ή που πρόκειται στη συνέχεια της θεραπείας να διατυπωθούν.
Κάτω από τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ορισμένες φορές –όχι σπάνια- τα άτομα παρουσιάζουν ένα περίεργο, θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος, φαινόμενο: αντιλαμβάνονται πολλά πράγματα από μόνοι τους και τα αποκωδικοποιούν και τα συνδέουν κατάλληλα. Μπορούν να ξεφύγουν από το έκδηλο περιεχόμενο και να διακρίνουν το λανθάνον του ονείρου.
Σαν να σηκώνεται ένα πέπλο και βλέπουν κάτι που υπήρχε από πριν και ενώ το γνώριζαν… δεν το έβλεπαν.
Η διαπίστωση είναι πως το υποκείμενο του ονείρου και της θεραπείας υποψιάζεται, δείχνει να ξέρει ότι κατέχει μιαν αλήθεια (έχει μία πεποίθηση για το τι του έχει συμβεί), αλλά που παραμένει κρυμμένη και κωδικοποιημένη μέσα στον πόνο ή τα συμπτώματά του όπως και στο όνειρο (τονίζω την ομοιότητα που υπάρχει στον σχηματισμό του συμπτώματος και του ονείρου) – αυτό το αντιλαμβάνεται όταν, με την ματιά του θεραπευτή, καταφέρει το πέπλο αυτό να σηκωθεί.
Πρόκειται λοιπόν για µια ασυνείδητη ενεργητική άγνοια, απ’ την οποία το υποκείμενο υποφέρει. Και πάνω σ’ αυτή την άγνοια, το υποκείμενο θα χρειαστεί να αναρωτηθεί και να θέσει τα ερωτήματά του.
Χωρίς το βίωμα του πόνου αυτού (θέλω να πω πως αν ένα άτομο είναι ικανοποιημένο από την κατάσταση που βιώνει, δεν μπορεί να θέλει και δεν υπάρχει λόγος να την αλλάξει) και του ερωτήματος «γιατί…;» δεν γίνεται να υπάρξει ανάλυση και θεραπεία: και τα δυο είναι απαραίτητα συνδετικά στοιχεία.

Στην εργασία αυτή, η ανάλυση ενός ονείρου είναι σαν την λύση ενός γρίφου: «Ποιο ον το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δύο και το βράδυ στα τρία;».

Ακολούθησα κάποτε την ξενάγηση ενός ζωγράφου σουρεαλιστή στην αναδρομική του έκθεση και μπροστά σε έναν πίνακα, αρκέστηκε να πει πως αυτός είναι ο αγαπημένος του, χωρίς να προσθέσει κάτι παραπάνω, τη στιγμή που μπροστά στους άλλους πίνακες αφιέρωνε αρκετή ώρα στην ανάλυση της σκέψη του, στην τεχνική που χρησιμοποίησε, το τι ήθελε να τονίσει…

Στον πίνακα αυτόν «είδα» να σχηματίζεται μία γυναίκα από το ανάγλυφο του εδάφους και να φαίνεται αχνά πίσω από ένα πέπλο. Ξαπλωμένη και κουλουριασμένη σε στάση εμβρυακή. Δεν ήταν μόνο σχήμα αλλά και όγκος, αφού περιγράφονταν το ανάγλυφο του στήθους, των γλουτών, τα μαλλιά..
Είπα: «βλέπω…» περιγράφοντας αυτό που υπέθετα ότι είχε ζωγραφίσει. Αισθάνθηκα το βλέμμα του επάνω μου έκπληκτο και ίσως υπερβολικά έντονο, σαν να ενοχλήθηκε από κάτι.
Με την ολοκλήρωση της ξενάγησης μου είπε: «τώρα ξέρω γιατί είναι ο αγαπημένος μου…»

Αν δεν ήθελε να ζωγραφίσει τη γυναίκα στο σημείο εκείνο, πως βρίσκεται εκεί; Πως γίνεται ο δημιουργός να μη το γνωρίζει;
Απλή σύμπτωση, τύχη και μορφολογικός ανασχεδιασμός από πλευράς μου ή σχεδιασμός του ασυνειδήτου;

Όταν περιγράφουμε ένα όνειρο, ο καθένας μπορεί πάνω σε αυτό να προβάλλει δικά του στοιχεία, όπως ακριβώς «βλέπουμε» σ’έναν πίνακα…
Αν όμως κάποιος δει σ’έναν πίνακα αυτό που δεν είναι έκδηλο, σε πρώτο πλάνο;

Προσωπικά δεν πιστεύω στα τυχαία συμβάντα!

Εσείς;

Η ψυχοθεραπεία και τα όνειρα.

Στην πρώτη από τις πολλές εκδόσεις του βιβλίου του η «Ερμηνεία των ονείρων», που πρόλαβε να επεξεργαστεί ο ίδιος ο Φροϋντ, είχε την ανάγκη να διευκρινίσει πως όταν ασχολείται με την ανάλυση του ονείρου, το κάνει χωρίς να πιστεύει πως απομακρύνεται από το πεδίο της νευροπαθολογίας.

Η αλήθεια είναι πως, βαθιά οργανιστής ο ίδιος, τον απασχολούσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι μπορεί ο αναγνώστης να παρερμηνεύσει την ενασχόληση αυτή, δεδομένων των στερεοτύπων. Έκτοτε, κατά καιρούς, οι βιολογικές και υπόλοιπες επιστήμες (ιατρική, ψυχοφυσιολογία, νευρολογία) έχουν ασχοληθεί με τα όνειρα και συχνά τα αποτελέσματα ίσως να έχουν αποθαρρύνει αρκετούς ψυχοθεραπευτές από την «επιστημονικότητα» που μπορεί να έχει (ή να μην έχει) μία ερμηνεία του ονείρου.

Τέλος, ένας επιπλέον λόγος που εξηγεί ίσως το γεγονός ότι οι ψυχοθεραπευτές δεν δίνουν την απαραίτητη σημασία, πάντα κατά τη δική μου άποψη, είναι το ότι οι ίδιοι (ακόμη και οι εκπαιδευμένοι στην ψυχοδυναμική οπτική, βλέπε σχολές ψυχαναλυτικές) δεν έχουν αναλυθεί με τα όνειρά τους. Αν οι ίδιοι δεν έχουν βιώσει την διαδικασία, πως θα μπορούσαν να το θεωρήσουν σημαντικό και να το κάνουν ως θεραπευτές άλλωστε;

Η ανάλυση των ονείρων στην επιστήμη μας έδωσε με την σειρά της άλλες σημαντικές ανακαλύψεις όπως την εκβάθυνση της θεωρίας της παιδικής σεξουαλικότητας, την διαμόρφωση της μεθόδου των ελεύθερων συνειρμών, την αγωνία του θανάτου και πολλών άλλων που αποτέλεσαν τους ακρογωνιαίους λίθους για την ανάπτυξη της κλινικής ψυχολογίας.
Για τον Φροϋντ, καμία άλλη θεωρία του δεν παρέμεινε έως τέλους, τόσο αναλλοίωτη όσο η «βασιλική οδός της γνώσης του ασυνειδήτου».

Αναφέρομαι συνέχεια στο Φροϋντ, όχι γιατί δεν υπάρχουν άλλοι που στη συνέχεια δεν πρόσθεσαν τα δικά τους σημαντικά λιθαράκια στο οικοδόμημα αλλά νομίζω πως μπορούμε να του αναγνωρίσουμε, όσο και αν μπορούμε να διαφωνούμε σε άλλα σημεία, το γεγονός πως ήταν ο πρώτος σύγχρονος επιστήμονας που ασχολήθηκε διεξοδικά με το θέμα και κατάδειξε ότι υπάρχει κάτι εκεί για ανακάλυψη.
Με το τελευταίο αυτό σημείο, νομίζω πως απαντώ στον Μάρκο που μου έστειλε με μήνυμα την συγκεκριμένη ερώτηση.

Σχετικά με τα παραπάνω, θα ήθελα να διευκρινίσω τη θέση μου. Στην δική μου δουλεία, εννοώ στον τρόπο που εργάζομαι, τα όνειρα μπορούν να αποτελέσουν ένα μόνο μικρό μέρος θεραπευτικό αλλά όχι λιγότερο σημαντικό από το υπόλοιπο. Το πώς και το γιατί θα το αναφέρω σε επόμενη ανάρτηση. Να πω μόνο εδώ, ότι πιστεύω πως τα όνειρα μπορούν να είναι ένα πολύτιμο βοήθημα για μία αποτελεσματική θεραπεία, όταν τουλάχιστον αυτή θέτει ως στόχο της την προσέγγιση του ασυνειδήτου.

Τα όνειρα και οι ψυχοθεραπευτές.

Όλοι οι ψυχοθεραπευτές δεν ασχολούνται με τα όνειρα.
Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί και διαφορετικοί.
Ίσως το γεγονός ότι το ονειρικό υλικό έχει προσελκύσει παραδόσεις και δημιουργεί περίεργα αμαλγάματα με προλήψεις, θρησκευτικές αντιλήψεις κ.α. είναι ένας λόγος που έχει φοβήσει αρκετούς και μπερδέψει άλλους.
Ίσως επίσης να έχει παίξει κάποιο ρόλο το γεγονός ότι ο όγκος της βιβλιογραφίας είναι πραγματικά τεράστιος και συχνά τα δεδομένα είναι αντιφατικά για να επιτρέψουν σε κάποιον να δημιουργήσει με ευκολία τη δική του θέση.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος, σημαντικός κατά τη γνώμη μου, λόγος: είναι γεγονός πως αρκετοί σύγχρονοι ψυχοθεραπευτές ασχολούνται με μορφές ψυχοθεραπείας που έχουν υιοθετήσει τις βραχυχρόνιες θεραπείες και συνεπώς σε μία τόσο συνεπτυγμένη δουλειά, η οποία, ως επί το πλείστον, επικεντρώνεται στα συμπτώματα τα ίδια και στις τεχνικές μέσα από τις οποίες θα ξεπεραστούν, δεν υπάρχει η δυνατότητα να αφιερώσουν χρόνο στο ονειρικό περιεχόμενο.
Παράλληλα, πιστεύω πως αυτό είναι και μία σαφής επιλογή τους: δεν διαθέτουν χρόνο στα όνειρα ακόμη και όταν τους δίνεται η ευκαιρία, θεωρώντας τα ελάσσονος σημασίας. Πρόκειται για μία διαπίστωση και κανενός είδους κρίση και άλλωστε αντιλαμβανόμαστε πως δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς αφού, εκπαιδευμένοι σε ανάλογα μοντέλα, δεν έχουν μάθει να επεξεργάζονται τα όνειρα και κυρίως δεν έχουν αποκτήσει τις δεξιότητες να παρακολουθούν περιπτώσεις που «χρονίζουν» και χρειάζονται μεγαλύτερη επιμονή και υπομονή. «Βαθιά αναπνοή» θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυτή τη δεξιότητα που αναφέρεται στην αντοχή των ψυχοθεραπευτών να αντέξουν σε θεραπείες που απαιτούν μεγαλύτερη, σε χρονική διάρκεια, προσήλωση και δουλειά, με την παρομοίωση με τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
Έτσι, στα μοντέλα βραχείας ψυχοθεραπείας, που τείνουν να επικρατήσουν, η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να αναζητήσουν άλλα βαθύτερα νοήματα.
Τα παραπάνω, μας ανοίγουν μία άλλη συζήτηση που θα ήθελα επίσης να ανοίξω σε ένα επόμενο θεματικό αφιέρωμα, ως αναφορά τα ερωτήματα: τι είναι ψυχοθεραπεία, ποιες είναι οι βασικές σχολές ή τάσεις και βασικά ποιος μπορεί να έχει ανάγκη από μία τέτοια παρέμβαση.