Σκέψου λίγο και απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις για σένα και για τον σύντροφό σου:

Με ποια λόγια θέλεις να σου πει…

• Θέλω να με γνωρίσεις.
• Θέλω να σε γνωρίσω καλύτερα.
• Θέλω να σου δώσω αυτά που θέλεις.
• Θέλω να καθίσω να μιλήσω μαζί σου.
• Θέλω να μιλήσουμε για το μέλλον μας.
• Θέλω να μάθω για τις αξίες και τις προτεραιότητές σου.
• Θέλω να καταλάβω τα συναισθήματά σου.
• Θέλω να μοιραστώ μαζί σου τις ανησυχίες μου.

Σκέψου λίγο και απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις για σένα και για τον σύντροφό σου:

Όταν σου λέει σ’αγαπώ, τι πιστεύεις πως εννοεί και πότε;

Σε θέλω!

Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή!

Δεν μπορώ να ζήσω  χωρίς εσένα...

Μη μου θυμώνεις!

Είσαι το καλύτερο κομμάτι του εαυτού μου...

Νιώθω άδειος –α χωρίς εσένα...

Χωρίς εσένα δεν είμαι τίποτα!

Άστο, καλύτερα!

Μου αρέσεις!

Μου 'λειψες και σε 'πεθύμησα...

Δίνεις νόημα στην ζωή μου!

Είσαι όμορφος -η!

Δεν έχει αλλάξει τίποτα για ΄μένα!

Είσαι το φώς μου!

... 

Σκέψου λίγο και απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις για σένα και για τον σύντροφό σου:

Θέλουμε να προσφέρουμε, να ζητήσουμε κάτι ή απλά να διατυπώσουμε μια σκέψη μας και τα συναισθήματά μας. Με ποια λόγια θα του (-της) πεις…

• Θέλω να με γνωρίσεις.
• Θέλω να σε γνωρίσω καλύτερα.
• Θέλω να σου δώσω αυτά που θέλεις.
• Θέλω να καθίσω να μιλήσω μαζί σου.
• Θέλω να μιλήσουμε για το μέλλον μας.
• Θέλω να μάθω για τις αξίες και τις προτεραιότητές σου.
• Θέλω να καταλάβω τα συναισθήματά σου.
• Θέλω να μοιραστώ μαζί σου τις ανησυχίες μου.

Θέλω... Θέλω... Θέλω...


Κουραστικό ακούγεται να "Θέλω πάντα κάτι"; Αλλά πως αλλιώς μπορεί να είναι; Αν δεν έχω επιθυμία για τον άλλο...

Σκέψου λίγο και απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις για σένα και για τον σύντροφό σου:

Όταν του –της λέω σ’αγαπώ, εννοώ:

Αν ισχύει, σκέψου πότε σημαίνει αυτό. (Όταν...)

• Σε θέλω
• Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς εσένα
• Νιώθω άδειος –α χωρίς εσένα
• Είσαι το φώς μου
• Είσαι όμορφος –η
• Μου αρέσεις
• Χωρίς εσένα δεν είμαι τίποτα
• Δίνεις νόημα στην ζωή μου
• Είσαι το καλύτερο κομμάτι του εαυτού μου
• Μου έλειψες και σε πεθύμησα

Ό,τι δεν εξαρτάται μόνο από έναν... είναι σχέση!

Όλο και πιο συχνά υπάρχουν άνθρωποι που απευθύνονται σ'έναν ψυχολόγο - σύμβουλο για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στη σχέση τους.

Αυτό δεν αφορά μόνο όσους βρίσκονται σε γάμο αλλά ισχύει και για τα ζευγάρια που ζουν μαζί αλλά και για τις σχέσεις όπου δεν υπάρχει συμβίωση. Συχνά μάλιστα δουλεύω και με τους δύο μαζί.

Στην προσπάθειά μου να αντιληφθώ πως κατανοεί ο καθένας τους την σχέση (που διαφωνούν, που συγκλίνουν κ.α.) με τον σύντροφό του διαπιστώνω πως άλλοτε μου μιλούν για τη σχέση τους και άλλοτε για τον άλλο.

Όντως έτσι είναι: η σχέση των ανθρώπων είναι σαν να αποτελεί μία οντότητα. Όπως ακριβώς τα παιδιά και οι έφηβοι άλλοτε μιλούν για τους γονείς τους (ως ένα) και άλλοτε ξεχωριστά για τον πατέρα ή για την μητέρα τους. Το ίδιο ισχύει σε όλους μας, ανεξάρτητα από την ηλικία γιατί έχει να κάνει με τους ρόλους (γονεϊκό, μητρικό, πατρικό κ.α.).

Μια φορά μάλιστα μου έθεσαν και το ερώτημα : τι είναι σχέση!

Ακριβώς επειδή στην ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική ενός ζευγαριού επικεντρωνόμαστε στο πως αντιλαμβάνεται ο καθένας αυτή την σχέση που έχουν μαζί και τι θα μπορούσε να προσφέρει ο ίδιος σε αυτή, καταλήγουν στο να επισημαίνουν πως η όποια αλλαγή δεν εξαρτάται από τον έναν ή τον άλλο... μόνο.

Αναμενόμενο, φυσιολογικό και πολύ λογικό!

Γιατί αν εξαρτώταν από έναν και μόνο, τι είδους σχέση θα ήταν αυτή;

Σχέση λοιπόν σημαίνει "μαζί". Ή αν προτιμάτε, συμπερασματικά με τα παραπάνω θα πω πως "Ό,τι δεν εξαρτάται μόνο από έναν... είναι σχέση"!

Για σκεφτείτε το... γιατί βέβαια όταν μιλάμε για σχέση δεν εννοούμε μόνο την ερωτική αλλά την κάθε είδους: φιλική, αδελφική, εργασίας κ.ο.κ.

Προσπαθώ λοιπόν να μαζέψω τα διάφορα ερωτήματα που προβληματίζουν τους ανθρώπους και να καταγράψω εδώ συνοπτικά ως υλικό για σκέψη και συζήτηση μεταξύ σας.

Ένας άλλος όρος που χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε για μία σχέση είναι το "ζευγάρι". Κάθε ζευγάρι αποτελείται από δύο άτομα που αναλαμβάνουν μία σοβαρή διαρκή δέσμευση ο καθένας απέναντι στον άλλο. Λέγοντας "διαρκή" εννοώ σταθερή η οποία δεν αισθανόμαστε ότι μπορεί να απειληθεί, τουλάχιστον άμεσα και από επιλογές ή στάσεις του συντρόφου, θα προσθέσω.

Είναι ο όρος "δέσμευση" που φοβίζει ορισμένους.

Στο πλαίσιο αυτό σίγουρα δέσμευση δεν σημαίνει να χάνει ο καθένας μας τις ατομικές του ελευθερίες. Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν πολλές διαταραγμένες σχέσεις που έχουν βασιστεί σε στρεβλωμένες αντιλήψεις της δέσμευσης. Ίσως αυτό εξηγεί και τον φόβο εκείνων που έχουν ζήσει τέτοιες καταστάσεις στην οικογένειά τους να μιλήσουν για "δέσμευση" ή να την δέχονται σαν απαραίτητο στοιχείο. Γιατί όπως και να το κάνουμε, δημιουργούμε σχέσεις, καταρχήν, με βάση τις πρωταρχικές μας εμπειρίες που προέρχονται - από που αλλού - από την ίδια μας την πρώτη οικογένεια.

Οι σύντροφοι λοιπόν - αυτός είναι και ένας άλλος όρος που περιγράφει δύο ανθρώπους μέσα από την κάλυψη και το μοίρασμα των βασικών του αναγκών, της τροφής για παράδειγμα -μαθαίνουν να μοιράζονται μεταξύ τους σημαντικές δραστηριότητες της ζωής: δουλειά, φιλία, παιδιά, αγάπη, παιχνίδι, μόρφωση, κοινωνικές συναναστροφές… χωρίς όμως πάντα ο τρόπος με τον οποίο τα μοιράζονται να τους αφήνει απόλυτα ικανοποιημένους. Μπορεί επίσης και αυτή η μοιρασιά να αλλάξει όταν έτσι αποφασιστεί ή όταν αυτό ταιριάζει στην φάση ζωής που διανύουν, στις προτεραιότητες που μπορεί επίσης να αλλάξουν ή και τις ανάγκες. Μπορεί επίσης το μοίρασμα αυτό να αλλάζει διαρκώς, αν έτσι το θέλουν και τους εξυπηρετεί καλύτερα, δεδομένων των συνθηκών μέσα στις οποίες ζουν.

Στο ζευγάρι, όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο καθένας έρχεται με την προσωπική του ιστορία, με διαφορετικό αλλά και με το κοινό τους παρελθόν και τις παραδοχές για την αγάπη, το γάμο, την οικογένεια, την ανατροφή των παιδιών, την σεξουαλικότητα… που όμως, συχνά όπως διαπιστώνω, δεν τα έχουν συζητήσει ίσως όλα και δεν τα έχουν μοιραστεί… ίσως και να μην τα έχουν συναποφασίσει. Κάποιες φορές και από φόβο για τη διαφωνία και την έλλειψη τρόπου να την διαχειριστούν!

Αν κάθε άνθρωπος θεωρεί κάποια πράγματα δεδομένα για τον εαυτό του (υπάρχουν άραγε τόσα δεδομένα όσα θεωρούμε;), σε μία σχέση τα προσωπικά «δεδομένα» αυτά οφείλουμε να τα «παντρέψουμε» και να τα κάνουμε ένα.

Ορισμένες φορές, όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες στη σχέση μας, όλα μπορούν να γίνουν πολύ διαφορετικά αν συζητήσουμε και μοιραστούμε τα θέματα που μας απασχολούν, με τρόπο που να γίνουν κατανοητά αυτά στον άλλο.

Όχι προσπαθώντας να καταλύσουμε την διαφορετικά αυτή – αυτό δεν γίνεται και θα ήταν παράλογο να το προσπαθήσουμε – αλλά προσπαθώντας να βελτιώσουμε την επίγνωση του εαυτού μας και της σχέσης μας και εξισορροπώντας τη συμπληρωματικότητά μας και το «κοινό έδαφος».

Ανεξάρτητα από το αν θα συμφωνήσουμε όλοι στα παραπάνω - γιατί απλά δεν είμαστε υποχρεωμένοι - ξεκινώντας από αυτή την ανάρτηση, θα δημοσιεύσω μια σειρά ερωτημάτων που χρησιμοποιώ και στη δουλειά μου με τα ζευγάρια και θα μπορούσατε να τα απαντήσετε για λογαριασμό σας, να τα θέσετε στους συντρόφους και στη συνέχεια να τα συζητήσετε.

Καλή δουλειά και είμαι σίγουρος πως με τον τρόπο αυτό θα ανακαλύψετε πολλά για την ΣΧΕΣΗ σας... όπως και αν την εννοείτε!

Σοφές παροιμίες, προσωποποιήσεις, ονόματα και άλλες ιστορίες...

Έχουμε μιλήσει στο παρελθόν για τις αλληγορίες, για ταπαραμύθια, τους μύθους, τα γνωμικά και για τις ιστορίες...Εκείνες που διηγούμαστε στους άλλους για να μας γνωρίσουν, εκείνες με τις οποίες μεγαλώσαμε καθώς και εκείνες τις οποίες ακούμε προσπαθώντας να κατανοήσουμε το βαθύτερο νόημά τους... Μάλιστα κάποιος σχολίασε και τη σημασία που δίνω στις "ιστορίες" λέγοντας πως αυτό του θυμίζει τον Μπουκάϊ... τουλάχιστον όπως τον έχει γνωρίσει από τα βιβλία του που έχουν κυκλοφορήσει πρόσφατα στα ελληνικά, προσθέτω εγώ.

Και για τα όνειρα έχουμε επίσης μιλήσει.

Σ'αυτό που δεν έχουμε αναφερθεί, νομίζω, είναι οι παροιμίες.

Να μια παροιμία που θυμάμαι και μου αρέσει πολύ: "ο φόβος φυλάει τα έρμα!"

Έδωσα ιδιαίτερη σημασία, όταν κατά τη διάρκεια συνεδρίας, μια νεαρή κοπέλα, με την έκφραση αυτή θέλησε να μου εξηγήσει τον λόγο για τον οποίο απέφευγε να συνδεθεί συναισθηματικά με το σύντροφό της. Αν επέτρεπε στον εαυτό της να κάνει σχέδια για τους δυο τους στο μέλλον θα σήμαινε για 'κείνη πως θα δένονταν "περισσότερο" μαζί του και δεν είναι πως είχε λόγους... όπως είπε αλλά... "ο φόβος φυλάει τα έρμα!"

Ποια όμως είναι τα "έρμα" και ποιος είναι αυτό ο φόβος;

Οι παροιμίες πιστεύω πως είναι απόσταγμα σοφίας! Είναι στην πραγματικότητα μία εμπειρική στατιστική! Και με αυτή την έννοια βγαίνουν αληθινές!

Αν το καλοσκεφτούμε θα δούμε πως "για καλό και για κακό" υπάρχουν μάλιστα και παροιμίες που μοιάζουν να υποστηρίζουν αντίθετα πράγματα όπως οι γνωστές: "αγάλια - αγάλια γίνεται η αγουρίδα μέλι", "το γοργό και χάριν έχει" και όποιος βιάζεται σκοντάφτει"...

Θα μου μου πείτε: τι σχέση έχουν όλα αυτά;

Πιστεύω πως έχουν πολύ σχέση με το πως σχεδιάζουμε τη ζωή μας, πως κάνουμε τις επιλογές μας (με ποια κριτήρια εννοώ) καθώς και με το πως κρίνουμε το αποτέλεσμα και βγάζουμε συμπεράσματα και προσπαθούμε να κάνουμε εμπειρία μας το βίωμά μας: "το πάθημα μας γίνεται μάθημα" δεν λέμε;

Προσπαθήστε κι εσείς να βρείτε παροιμίες με τις οποίες διαφωνείτε και τα ξαναλέμε!

Ας επιστρέψουμε όμως στα "έρμα" και τον "φόβο".

Για τους αρχαίους Έλληνες, που την Ομηρική ακόμη εποχή πίστευαν πως η ψυχή του ανθρώπου θα κατοικεί κάπου στα γόνατά του -διαφορετικά δεν εξηγείται πως όταν λιποψυχάει από φόβο λύνονται τα γόνατά του- ο Φόβος ήταν προσωποποιημένος.

Στην ελληνική λοιπό μυθολογία, ο Φόβος είναι η προσωποποίηση του φόβου. Οι Αρχαίοι τον θεωρούσαν γιο του Άρη και της Αφροδίτη και μαζί με τον αδελφό του Δείμο, που ήταν η προσωποποίηση του τρόμου, συνόδευε τον πατέρα του στους πολέμους.

Για τον λόγο αυτό του προσφέρονταν θυσίες στα πεδία των μαχών.

Παριστάνονταν μάλιστα σε δύο διαφορετικές μορφές: με κεφάλι λιονταριού και όμοιο με τον θεό Πάνα.

Και αφού του θεούς τους "έβλεπαν" συχνά και ως πλανήτες, έδωσαν τα ονόματα αυτά στους δορυφόρους του πλανήτη Άρη.

Τα "έρμα" τώρα είναι τα μόνα, τα έρημα (λέμε επίσης και "ο λύκος φυλάει τα έρμα" όπως και"τι να πάθε ο έρμος;") και κατά μία έννοια είναι και τα κακόμοιρα -αφού είναι μόνα και απροστάτευτα στο έλεος του κάθε κακού... -κακό τέλος (μοίρα) θα έχουν!

Με αυτή την έννοια, το συναίσθημα του φόβου μπορεί να κινητοποιήσει μηχανισμούς αυτοπροστασίας. Είναι όμως έτσι για τον οποιονδήποτε; ή μόνο για όσους αισθάνονται απειλούμενοι; Γιατί τότε αλλάζει το θέμα!

Η φίλη μας που σας έλεγα παραπάνω είχε λόγους να αισθάνεται απειλούμενη; Έλεγε πως όχι!

Κι όμως!

Όταν αναγνώστρια του loggiapsy λέει "τι καλά να είμασταν άψυχοι... εννοώ πως να είμασταν έτσι φτιαγμένοι ώστε να μη μας πληγώνει, στεναχωρεί, καταρρακώνει, φοβίζει, τίποτα... πως θα είμασταν άραγε σε έναν κόσμο δίχως συναισθήματα;" τι να υποθέσω;

Πως αυτή δεν πληγώθηκε ποτέ και πως ακόμη και αν κάποιος την πλήγωνε θα της ήταν εύκολο την επόμενη φορά, χωρίς κανένα φόβο, να επενδύσει και πάλι τόσο πολύ και τόσο εύκολα και τόσο δυνατά σε μία σχέση;

Όποιος δεν έχει αισθανθεί έστω και μία φορά αδικημένος ή πληγωμένος (lapsus:"πληρωμένος" εννοώντας "όπως το άξιζε...") από μία ανθρώπινη σχέση... ας αναρωτηθεί αν έχει συναισθηματικά δεθεί ποτέ με κάποιον!

Και όποιος θεωρεί πως ήταν το θύμα σε μία σχέση, ας σκεφτεί λίγο, δεν του συνέβη ποτέ να μην αισθάνεται τα ίδια συναισθήματα με τον άλλο που του τα έδειξε ή ακόμη και του τα εξομολογήθηκε;

Πόσο πιθανά είναι αυτά να συμβούν στη ζωή μας;

*

* *

* * *

Ας δούμε όμως και από άλλη πλευρά το θέμα μας, μέσω της ιστορίας μιας άλλης νεαρής κοπέλας που φοβήθηκε πως τα όνειρά της της έδιναν κάποιο μήνυμα... και που την είχαν κουράσει με την ένταση και την συχνότητα τους.

Ποιος αλήθεια μπορεί να είναι ο λόγος να φοβηθεί κάτι που είναι δικό της;

Θα μου πείτε μπορεί να έβλεπε κάτι τρομακτικό!

Πόσο τρομακτικό μπορεί να είναι ένα όνειρο για μία νεαρή κοπέλα όταν βλέπει πως παντρεύεται τον άντρα που αγαπά και να ξυπνά με λυγμούς στο σημείο του "χορού του Ησαΐα" όπου όλοι πετούν ρύζι και κουφέτα; Όταν μάλιστα ο γάμος με τον νεαρό άντρα είναι κάτι που επιθυμούν και οι δυο τους;

Το αίσθημα με το οποίο ξυπνούσε σε αυτά τα όνειρα ήταν, λέει, λες και είχε δει εφιάλτη...

Όταν προσπαθούσε με παρομοιώσεις και μεταφορές να μου μεταφέρει το συναίσθημα αυτό, μου λέει: "...πως είναι όταν έχει κάτι κακό συμβεί χωρίς εσύ ακόμη να το έχεις μάθει;"

- "Εννοείς τη διαίσθηση;" την ρωτάω.

- "Δεν ξέρω, θυμάμαι την γιαγιά μου να μου λέει πως ο κακός φοβάται την αλήθεια ενώ ο καλός το ψέμα..."

- "Αυτό είναι ένα γνωμικό;" είπα

- "Μια παροιμία μάλλον που μου την έλεγε όταν τελείωνε την ιστορία εκείνη με τον τσοπανάκο που έλεγε συνέχεια ψέματα για να κάνει τον σπουδαίο και μετά δεν τον πίστευε κανείς όταν κατέβηκε ο λύκος..."

Και αναρωτιέμαι...

Ορισμένες φορές διηγούμαστε σύντομες ιστορίες στα παιδιά και στο τέλος υπάρχει και ένα δίδαγμα ή αυτό προσπαθούμε να το βγάλουμε εμείς. Άλλοτε λέμε ιστορίες οικογενειακές σε φίλους και γνωστούς μας και εκείνοι ψάχνουν να καταλάβουν κάτι, τις περισσότερες φορές άλλωστε είναι ολοφάνερο τι λέμε.

Ακόμη και σε κάποιες συνεδρίες ψυχοθεραπείας αναφερόμαστε σε ιστορίες που πιστεύουμε πως μπορούν να είναι ωφέλιμες, προσφέροντας τη δυνατότητα μια άλλης ματιάς στα πράγματα...

Και αναρωτιέμαι...

μήπως όταν λέμε κάποιες ιστορίες (μύθους, παραμύθια κ.α.), ιδίως σε μικρά παιδιά, μήπως, λέω μήπως, προσπαθούμε να τους διδάξουμε για το καλό και το κακό; Για τις αξίες μας που θα θέλαμε να υιοθετήσουν; Τους δρόμους και τα μονοπάτια που θα θέλαμε να ακολουθήσουν; και τι να γίνουν στη ζωή τους; ("τι να γίνουν... στη ζωή μας;" ίσως, αναρωτιέμαι!)

Μήπως κάτι περισσότερο ακόμη και ποιο δυνατό;

Ο Leon Felipe λέει μια φράση για τα παραμύθια που μας μεγαλώνουν:

«Την κούνια του ανθρώπου την νταντεύουν με παραμύθια...

τις φωνές αγωνίας του ανθρώπου τις πνίγουν με παραμύθια...

το κλάμα του ανθρώπου το φιμώνουν με παραμύθια...

τα κοκάλα του ανθρώπου τα θάβουν με παραμύθια...

και ο φόβος του ανθρώπου εφηύρε όλα τα παραμύθια»

Τα όνειρά μας (στον ύπνο ή στο ξύπνιο) δεν είναι σαν τα παραμύθια. Αν ήταν θα ήταν τα καλύτερα και τα καταλληλότερα. Πολύ καλύτερα και αποτελεσματικότερα απ'όσες ιστορίες μας έχουν διηγηθεί... Ακόμη και από τις ιστορίες αγάπης με... καλό τέλος! Γιατί απλά λένε τηναλήθεια μας, με τρόπο όμως που να μπορούμε να την αποδεχτούμε και να την αντέξουμε!

Ενώ, ίσως, με τις μυθοπλασίες προσπαθούν να ελέγξουν... προσπαθούν να φτιάξουν συμμορφωμένες συμπεριφορές!

Και πριν κάποιος βιαστεί να πει πως σήμερα δεν λένε πλέον παραμύθια στα παιδιά ή πως αυτό που κάνει ο ίδιος είναι εντελώς αντίθετο από αυτό που προσπάθησαν να τον βάλουν να κάνει... ας σκεφτεί και μια δεύτερη φορά!

Τα παραμύθια δεν εξαφανίστηκαν μαζί με τις γιαγιάδες και τους παππούδες...

Μύθους, θρησκείες, φιλοσοφίες, ιστορίες με ήρωες... όλοι οι πολιτισμοί παράγουν ή διαφορετικά πεθαίνουν!

Επίσης, το να κάνω το αντίθετο από αυτό για το οποίο με μεγάλωσαν δεν δείχνει το βαθμό στον οποίο "εξαρτάμαι" ακόμη, έστω και με αντίδραση;

Φοβάμαι πως ναι!

Κι αν πάλι νομίζετε πως χρειάζεστε να ψάξατε βαθιά μέσα σας για να καταλάβετε την αλήθεια και να την ξεχωρίσετε από την υπερβολή των όσων λέω, εγώ θα σας πω πως όχι, δεν χρειάζεται.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Πως πήρε καθένας μας το όνομά του; Τυχαία; Σε καμία περίπτωση!

Έχετε προσέξει πόσο διαφορετικά αισθάνεσαι όταν κάποιος σας προσφωνεί με το μικρό σας όνομα. Νιώθεται μοναδικός... αν φυσικά του επιτρέπετε τέτοια οικειότητα. Διαφορετικά νιώθεται προσβεβλημένος σαν να έχει προσπαθήσει να παραβιάσει κάτι δικό σας, τον ιδιωτικό σας χώρο!

Από ποιον λοιπόν πήρατε το όνομα αυτό και για ποιον λόγο;

Σίγουρα θα υπάρχει μια ιστορία... και κάποιοι (αυτοί που σας έδωσαν το όνομα αυτό) περίμενα να έχει συγκεκριμένη δύναμη επάνω σας!

Δεν υπάρχουν στεγανά ανάμεσα στις διάφορες επιστήμες και τις θεωρίες τους. Υπάρχουν μόνο ανθρώπινα όρια και περιορισμοί.

Όπως έχω ξαναπεί και δείξει πώς αυτό γίνεται, σχόλια αναγνωστών που έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν ένα νέο θέμα ή και να επεκτείνουν ένα ήδη υπάρχον μπορούν και φροντίζω να αναρτηθούν και ως ξεχωριστή αυτόνομη ανάρτηση.

Για την επιλογή μου αυτή έχω λάβει και σχετικά σχόλια, όπως αυτό της Ελπίδας, με αρκετό χιούμορ άλλωστε...

Όταν ο Κώστας άφησε το δικό του σχόλιο για την ανάρτηση που είχε τίτλο "Η ψυχοθεραπεία και οι διαφορετικές σχολές της", θεώρησα πως το έκανε γιατί ήθελε να ειπωθεί κάτι παραπάνω απ'όσα είχαν ήδη ειπωθεί για το θέμα.

Στην ανάρτηση εκείνη είχα διηγηθεί ένα γνωστό ανέκδοτο που με αστείο τρόπο προσπαθεί να περάσει το μήνυμα πως υπάρχουν διαφορετικές "σχολές" στην ψυχοθεραπεία και πως ανάμεσά τους υπάρχουν διαφορές αλλά και ομοιότητες.

Με το θέμα αυτό, επειδή το έχουν ζητήσει και γιατί θεωρώ πως υπάρχουν αρκετά πράγματα να πούμε ακόμη θα ασχοληθούμε σε επόμενη ανάρτηση.

Όμως ο Κώστας, πιστεύω -και αν κάνω λάθος θα ήθελα να μας το πει- πως λέει κάτι πολύ περισσότερο.

Παρατηρεί πως στη Ψυχολογία υπάρχουν κοινές διαπιστώσεις με την Αρμονία στην Μουσική και πως το ίδιο συμβαίνει με την Πληροφορική και αλλού.

Συμφωνώ απόλυτα!

Προσωπικά δεν πιστεύω πως υπάρχουν στεγανά ανάμεσα στις διάφορες επιστήμες και τις θεωρίες τους. Υπάρχουν μόνο ανθρώπινα όρια και περιορισμοί.

Και πως να μην υπάρχουν και να μην συμπεριφέρονται ως συγκοινωνούντα δοχεία της γνώσης αφού όλα είναι ανθρώπινα δημιουργήματα (με την έννοια των διανοημάτων) και συνεπώς εκφάνσεις του ίδιου υλικού και μελετούν τα ίδια αντικείμενα;

Θα προσέθετα μάλιστα, με κίνδυνο να παρεξηγηθώ, πως όλα διέπονται από τους ίδιους φυσικούς νόμους (νόμος της εντροπίας, του χάους κ.α.).

Για παράδειγμα: δεν βλέπουμε ψυχολογικούς παράγοντες στην οικονομία; Η ψυχολογική διάσταση των ομάδων δεν έχει την δυνατότητα να ανεβάσει η να κατεβάσει χρηματιστήρια, την αξία των μετοχών και να τροποποιήσει επενδύσεις;

Άλλωστε οι νόμοι της οικονομίας δεν διέπουν και τον άνθρωπο;

Φροντίσουμε ή όχι το σώμα μας ανάλογα τη διάθεσή μας. Δίνουμε εμπιστοσύνη σε ανθρώπους ή κάνουμε γνωριμίες ανάλογα πάντα με το πως αισθανόμαστε και τι ζητάμε (τι έχουμε ανάγκη;) μέσα από αυτές.

Αφιερώνουμε χρόνο σε εκείνους και σ'εκείνα τα πράγματα που μας αρέσουν και μας δημιουργούν ευχάριστα συναισθήματα.

Γεμίζουμε τα ψυγεία μας και τα ντουλάπια μας, αδειάζοντας τα ράφια των καταστημάτων... όταν αισθανόμαστε απειλή ή απλά για να αισθανθούμε γεμάτοι!

Καλά, δεν είπα πως αυτό είναι καλό ;-)

Μια παρατήρηση είναι! Για να δείξω πως υπάρχει οικονομική διάσταση μέσα στην λειτουργία μας, όπως υπάρχει και ψυχολογική διάσταση μέσα στην οικονομική μας κατάσταση και αυτό νομίζω πως το βιώνουμε όλοι το τελευταίο καιρό με τα όσα συμβαίνουν γύρω μας!

Όπως και η πληροφόρηση δεν επιδρά συναισθηματικά (άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά) επάνω μας;

Ο τρόπος λήψης των αποφάσεων δεν είναι στην πραγματικότητα ένα "δέντρο αποφάσεων" όπως αυτό που συναντούμε στην πληροφορική; Γιατί απλά, σκεφτόμαστε με ένα "ναι" και με ένα "όχι" το οποίο στη συνέχεια μας οδηγεί σε μία άλλη επιλογή και έτσι συνεχίζεται.

Από που άλλωστε πήρε και το όνομά της η "Πληροφορική", αν δεν είναι από την διαχείριση της πληροφορίας;

Μοιραία, επιλέγοντάς κάτι λέμε όχι σε κάτι άλλο. Πως αλλιώς θα μπορούσε να είναι;

Έτσι λοιπόν πιστεύω πως δεν υπάρχουν "επιστήμες" στον πληθυντικό αλλά "Επιστήμη" και πως ο μόνος λόγος διαχωρισμού τους είναι η πληρέστερη και επαρκέστερη μελέτη μελέτη ενός κλάδου. Αυτό ίσως εξηγεί και τις διαφορετικές προσωνυμίες: Θετικές επιστήμες, επιστήμες του ανθρώπου, ανθρωπιστικές επιστήμες, ιατρικές επιστήμες, ... ομολογώ όχι πάντα ορθές ως χαρακτηρισμοί, οι οποίοι εμπεριέχουν και τον κίνδυνο, μέσα από την υπερεξειδίκευσή τους: να χάσουμε το ΟΛΟΝ, το σύνολο δηλαδή και να μην κατανοούμε τις δυναμικές αλληλεπιδράσεις που διέπουν τα υποσυστήματα.

Το μικρό αντικείμενο που έχουμε στο βάλει μικροσκόπιο δεν περιέχει καμιά πληροφορία για το τραπέζι πάνω στο οποίο στηρίζεται και για τον χώρο μέσα στον οποίο υπάρχει.

* * *

Η ψυχολογία υπάρχει από την αρχαιότητα και ήδη στην εποχή των Ασκληπιείων εφαρμόζονταν διάφορες τεχνικές παράλληλα με τις άλλες ιατρικές τεχνικές. Στο θέμα αυτό πραγματοποιώ μία βιβλιογραφική έρευνα και κάποια στιγμή ίσως θα ήθελα να δώσω κάποια στοιχεία.

Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της όμως - τουλάχιστον έως τον 16ο αιώνα, η ψυχολογία αντιμετωπίζεται ως φιλοσοφία και διδάσκεται παράλληλα με τις παιδαγωγικές επιστήμες και μόνο όταν αρχίζει να διαφαίνεται μέσα από αυτήν η δυνατότητα δημιουργίας ενός αυτοτελούς συστήματος, αρχίζει αυτό να αλλάζει σταδιακά. Αυτή είναι μία πολύ σημαντική παρατήρηση!

Είναι κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα που σημειώνεται αυτή η τάση "επιστημονικοποίησης" του πεδίου της ψυχής, με την σταδιακή αποβολή φιλοσοφικών, θεολογικών και άλλων δεδομένων που θεωρούνται "παραδόσεις" χωρίς "αντικειμενική" αξία. Αντίστοιχα πολλοί μελετητές προστρέχουν προς την βιοχημία και τις νευροεπιστήμες για να βρουν ερείσματα στις θεωρίες τους και να έχουν τη δυνατότητα να διεξάγουν επιστημονικές έρευνες.

Η νέα ή καλύτερα η σε νέες βάσεις ψυχολογία για να είναι «επιστημονική» και σύμφωνη με τα δεδομένα του "μοντερνισμού" της εποχής, θα πρέπει να λάβει υπόψη της την βιολογική οργάνωση του ανθρώπινου όντος.

Πρακτικά δηλαδή να αναζητήσουμε σε άλλα πεδία γνώσης, έξω από την ψυχολογία (στην βιολογία των θηλαστικών,

στην λειτουργική οργάνωση του νευρικού συστήματος και αλλού), μερικές μεγάλες αναμφισβήτητες αρχές, θεμελιώδεις από την άποψη της οργάνωσης και της λειτουργίας του ζωντανού οργανισμού, και να τις εισαγάγουμε στην ψυχολογία.

Έτσι πολύ-πολύ σχηματικά, η νέα αναδημιουργούμενη επιστήμη της ψυχολογίας άρχισε να κεφαλαιοποιεί γνώσεις από τις άλλες επιστήμες, ξεκινώντας από τις νευροεπιστήμες και την βιολογία. Ακολούθησαν και πολλές άλλες επιστήμες όπως η φυσική, η κοινωνιολογία και η ανθρωπολογία..!

Με τον τρόπο αυτό, αν αναζητήσετε ιστορικές πληροφορίες και για άλλες επιστήμες, θα διαπιστώσετε πως για να δημιουργηθεί ένας κλάδος (ή να αναγεννηθεί) δημιουργήται ένα διεπιστημονικό πεδίο γνώσης και ανθρώπινου δυναμικού που αντλεί τεκμηριωμένα συμπεράσματα από άλλους κλάδους για να αναζητήσει ομοιότητες και διαφορές και να καλύψει κενά.

Συνοψίζοντας τα όσα προαναφέρω θα έλεγα πως αν υπάρχουν "ομοιότητες" ανάμεσα στις διαφορετικές επιστήμες είναι αφενός γιατί το αντικείμενό τους είναι το ίδιο: η φύση (μέρος της οποίας είναι και ο άνθρωπος) έστω και αν την προσεγγίζουν, από διαφορετική πλευρά και γιατί αφετέρου ανάμεσα στους κλάδους υπάρχει αλληλεπίδραση.

Έτσι πιστεύω πως επιστήμονας ο οποίος θεωρεί τον κλάδο του μοναδικό αντιπρόσωπο της αλήθειας και δεν ενημερώνεται για τις εξελίξεις και τις ανακαλύψεις των άλλων επιστημών παύει να είναι υπηρέτης της αλήθειας και του ανθρώπου αλλά είναι τόσο δογματικός όσο και ένας "αρχηγός" αίρεσης.

Όμως ο Κώστας στο μήνυμά του λέει και κάτι παραπάνω που προσωπικά το θεωρώ ακρογωνιαίο λίθο της δεοντολογίας ενός θεραπευτικού συστήματος:

"Πού μπορώ να βρώ έναν άνθρωπο που να με βοηθήσει (όχι να με πριονίσει στο μέγεθος του συρταριού του για να ταιριάζω με το γραφείο του) αλλά να υλοποιήσω τις σαφείς σαφέστατες υποδείξεις και μέτρα που αναφέρει ο Jeffrey Young στο απλό απλούστατο βιβλίο του "Ανακαλύπτοντας ξανά τη ζωή σας", (για να ξεφύγω από παγίδες/σχήματα όπου δεν με βοήθησαν άλλοι με "θεραπείες"), που το μόνο του μειονέκτημα (του βιβλίου) είναι ότι χρειάζεται και μια ελάχιστη αλλά οπωσδήποτε ανθρώπινη συμπαράσταση θεραπευτή (χωρίς ειδικές γνώσεις ειδικών δύσκολων πολύχρονων θεραπειών που καταλήγουν να ασχολούνται όχι με υπαρκτά προβλήματα αλλά με την «θεραπευτική σχέση»);"

Το παραθέτω αυτούσιο, όπως ακριβώς το έγραψες αγαπητέ μου και το προσυπογράφω!

Αυτή είναι η ευθύνη του ψυχοθεραπευτή και τίποτε λιγότερο.

Μπορεί να αποτύχει αυτή η σχέση! Γιατί πράγματι είναι θέμα σχέσης. Μπορεί να μην είναι ο κατάλληλος ή να μην έχει αρκετή εμπειρία. Μπορεί επίσης να μην σου ταιριάζει.

Αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει το δικαίωμα να σε "κόψει" και να σε "ράψει" στα μέτρα του επειδή δεν μπορεί να το αντιληφθεί με άλλο τρόπο παρά μόνο με αυτόν που του "προτάσει" η θεωρία του!

Προσωπικά πιστεύω στους ανθρώπους και οι "θεωρίες" έχουν στηριχτεί σε επιτυχημένα παραδείγματα. Αυτή είναι η διαδρομή και όχι το ανάποδο: οι κλινικές προσεγγίσεις δημιουργούν θεωρήσεις.

Η ψυχοθεραπεία και η ομοιοπαθητική. Ομοιότητες και διαφορές.

Η σειρά αυτή των αναρτήσεων αφιερωμένων στην ομοιοπαθητική δεν προέρχεται από την άμεση προσωπική μου επιστημονική αρτιότητα πάνω στο θέμα αλλά από την έμμεση εμπειρία που έχω μέσα από τους πελάτες μου που έχουν προσωπική εμπειρία, χρησιμοποιώντας την ομοιοπαθητική παράλληλα με την ψυχοθεραπεία.

Προσωπικά, από πολύ νωρίς, από τα πρώτα βήματά μου ως ψυχολόγος στη Γαλλία όπου σπούδασα, γνώρισα ανθρώπους που είχαν ωφεληθεί από την ομοιοπαθητική και σε διαφορετικά επίπεδα. Εντύπωση μου έκανε πως οι γιατροί αυτοί δεν εστίαζαν αποκλειστικά στα συμπτώματα του ασθενή αλλά ελάμβαναν υπόψη τους και τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.

Στον τρόπο μάλιστα λήψης ενός εκτεταμένου ιστορικού, τόσο στην περίπτωση του ομοιοπαθητικού όσο και του ψυχοθεραπευτή, βρίσκω πως υπάρχουν πολλές ομοιότητες.

Αυτό πιστεύω πως είναι και το πρώτο σημείο στο οποίο εντοπίζω την ομοιότητα ανάμεσα στην ψυχοθεραπεία και την ομοιοπαθητική: ο ολιστικός χαρακτήρας της προσέγγισης. Δηλαδή πως ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται ως μία ολοκληρωμένη οντότητα, που συμπεριλαμβάνει τη σωματική, ψυχική, διανοητική, συναισθηματική και κοινωνική πλευρά του ατόμου ως όλου. Για το λόγο αυτό και όταν λαμβάνω ένα ιστορικό, έχω ανάγκη να καταλάβω που εστιάζονται τα προβλήματα και πώς (τρόπο) και σε ποιο βαθμό (ένταση) έχουν επηρεαστεί και οι άλλες σφαίρες λειτουργιών, όπως η διατροφή, η κινητικότητα, ο ύπνος… γιατί απλά δεν τις θεωρώ απομονωμένες!

Η ομοιότητα δεν σταματά στο σημείο αυτό αλλά επεκτείνεται στην οπτική του δίπολου ασθένεια – υγεία:

• Υγεία δεν είναι απλώς η απουσία ασθένειας (ή κάποιων συμπτωμάτων), αλλά η ικανότητα ενός συστήματος (ενός ανθρώπου, μιας οικογένειας ή μιας κοινωνίας να ανταποκρίνεται προσαρμοστικά σε μία μεγάλη ποικιλία προκλήσεων.
• Επίσης, η ασθένεια αντιμετωπίζεται ως το αποτέλεσμα μιας διαταραχής της ισορροπίας ολόκληρου του ατόμου (ψυχο-διανοητικά και σωματικά) και όχι απλώς ως μια εντοπισμένη, σ’ένα υποσύστημα, διαταραχή.

Ο τρόπος με τον οποίο δηλαδή αντιλαμβανόμαστε τον άνθρωπο στην ολότητά του, τουλάχιστον όσο μπορώ να γνωρίζω προσωπικά και να τον συγκρίνω με τον τρόπο με τον οποίο το εφαρμόζω στη δουλειά μου, είναι ίδιος.

Ακριβώς λοιπόν επειδή έχω διαπιστώσει πως δεν υπάρχει αντίθεση ανάμεσα στα δύο αυτά αυτόνομα, αυτοτελή και αποτελεσματικά θεραπευτικά συστήματα, την ψυχοθεραπεία δηλαδή και την ομοιοπαθητική, αναζήτησα να βρω τις περιπτώσεις εκείνες όπου θα μπορούσαν να δράσουν συμπληρωματικά προς όφελος του ανθρώπου.

Τις διαπιστώσεις μου σχετικά με την αποτελεσματικότητα της συνέργειας αυτής των δύο θεραπειών, τόσο από εκείνους που πρώτα ξεκίνησαν την ομοιοπαθητική και στην συνέχεια (αργότερα) γνώρισα και ανέλαβα ψυχοθεραπευτικά όσο και από όσους παρέπεμψα σε ομοιοθεραπευτές, θα τις συνόψιζα επιγραμματικά στα εξής τρία σημεία:

• Ο ασθενής δυναμώνει ψυχικά και βελτιώνεται γρήγορα, παρουσιάζοντας επίσης μεγάλες αντοχές στις προκλήσεις και προσαρμοστικότητα.
• Η ψυχοθεραπευτική σχέση γίνεται σύντομα σταθερή και με πολλές δυνατότητες εμβάθυνσης, βελτιώνοντας έτσι και την εστίαση αλλά και την επίγνωση, ειδικότερα σε ότι αφορά άμυνες και αντιστάσεις παθολογικές, κερδίζοντας έτσι χρόνο και ενέργεια που διαφορετικά θα σπαταλιόταν κουράζοντας τον ασθενή.
• Η αίσθηση υποβοήθησης μέσω των ομοιοπαθητικών φαρμάκων δεν έχει την τάση να οδηγεί σε παρεμβατικές λογικές μηχανιστικού τύπου και εξαρτητικές συμπεριφορές, όπως με τις ψυχοτρόπες ουσίες.

Για τους παραπάνω λόγους, τους οποίους καταθέτω όπως ακριβώς τους έχω διαπιστώσει, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως η ομοιοπαθητική βοηθά την ψυχοθεραπεία όσο και η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει την ομοιοπαθητική ενός ατόμου, πάντα με γνώμονα το βέλτιστο και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας του πάσχοντα.

Προσωπικά, από την εμπειρία μου, τη συντονισμένη αυτή συνέργεια ομοιοπαθητικής και ψυχοθεραπείας, έχω καταλήξει να την προτείνω ιδιαίτερα σε ανθρώπους που η κατάσταση στην οποία τους αναλαμβάνω, έχει χρονίσει επιδεινούμενη, αντιμετωπίζουν πολλαπλά και έντονα προβλήματα, που έχουν αγγίξει πολλές πτυχές της ζωής τους και έχουν ανάγκη άμεσα να αισθανθούν ανακούφιση, υποστήριξη και πιο δυνατοί.

Επίσης, σε περιπτώσεις όπου λόγω της φύσης των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν, έχουν κουραστεί «γυρίζοντας» από τον έναν ειδικό στον άλλο, έχουν αισθανθεί κατακερματισμένοι» λόγω του ότι εκείνοι οι ειδικοί εστιάζουν άλλοτε στο ένα και άλλοτε στο άλλο σημείο, θεωρώντας το ως «την πηγή όλων των κακών», με εξετάσεις, γνωματεύσεις και φαρμακοθεραπείες που μπορεί να μην οδήγησαν σε κάποια βελτίωση της κατάστασης.

Καθώς και σε περιπτώσεις όπου συνυπάρχει η σωματική αποδιοργάνωση με την ψυχική παθολογία, όπως και στις οργανωμένες ψυχοσωματικές διαταραχές.

Τέλος, έχω προτείνει επίσης την ομοιοπαθητική, ως εναλλακτική φαρμακοθεραπευτική λύση για τις περιπτώσεις εκείνες που έχουν ανάγκη, προκειμένου να αποφύγουμε την χρήση αντικαταθλιπτικών, αγχολυτικών κ.α. και τις συνέπειές τους.

Υπάρχουν όμως και διαφορές ανάμεσα στις δύο αυτές θεραπείες, οι οποίες όμως δεν έχω αισθανθεί πως επηρέασαν αρνητικά με κάποιο τρόπο και κανόνα έναν ψυχοθεραπευόμενο και την εξέλιξή του και δεν έχω βιώσει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία στην συνέργεια, τουλάχιστον που να απορρέει από τις διαφορές.

Ως τη σημαντικότερη διαφορά ανάμεσα στα δύο αυτά θεραπευτικά συστήματα θα σημείωνα το γεγονός πως το μοντέλο της ψυχοθεραπείας είναι πιο συμμετοχικό από το ιατρικό μοντέλο της ομοιοπαθητικής.

Οπότε η δυάδα «ασθενής – ιατρός» έχει την τάση συνήθως να εστιάζει περισσότερο στο σώμα και σ'αυτό που προσωπικά θα αποκαλούσα «βιολογικό υπόβαθρο του ψυχισμού» ενώ ο ψυχολόγος μάλλον θα είχε την τάση να εστιάσει περισσότερο στον ψυχικό κόσμο του ατόμου που έχει ένα αίτημα και να διερευνήσει τις συνέπειες της παθολογικής κατάστασης (τις εκφάνσεις δηλαδή) στον ψυχισμό του πάσχοντα ή στο «κατά πόσο και με ποιόν τρόπο» θα μπορούσε τα συμπτώματα να είναι έκφραση της ψυχικής κατάστασης του πάσχοντα, προκειμένου να αντιληφθεί το θεραπευτικό σχήμα που θα ακολουθήσει.

Για να το εξηγήσω θα το πω και αλλιώς: είναι πλέον σίγουρο πως υπάρχουν πολλά μονοπάτια που συνδέουν την ψυχή μας (τον ψυχισμό μας αν προτιμάτε, δηλαδή τα συναισθήματα, τις σκέψεις μας, … ) με το σώμα μας.

Όσο πιο νέοι είμαστε τόσο αυτά τα μονοπάτια είναι πιο άμεσα συνδεδεμένα. Για παράδειγμα ένα μικρό παιδί, μην έχοντας τις ίδιες δυνατότητες μ'εναν έφηβο ή ακόμη περισσότερο μ'εναν ενήλικα, να εκφράσει τα έντονα συναισθήματά του, θα έχει την τάση να χρησιμοποιήσει το σώμα του ως μέσω έκφρασης της κατάστασης ή ακόμη και ως πεδίο σύγκρουσης.

Στην πραγματικότητα, η ψυχοθεραπεία λειτουργεί ως «ο υποκειμενικός χρόνος και χώρος που θα βοηθήσει τον άνθρωπο στην εκπλήρωση των αιτημάτων και προσδοκιών του για προσωπική ανάπτυξη και βελτίωση του εαυτού του».

Η ομοιοπαθητική είναι ιατρικό εναλλακτικό ολιστικό θεραπευτικό σύστημα.

Με αφορμή το σχόλιο που άφησε αναγνώστρια που αφορούσε ομοιπαθητικό - ψυχοθεραπευτή, θα προσπαθήσω να δώσω μία γενική και πολύ σχηματική εικόνα από τα όσα γνωρίζω για την ομοιοπαθητική, προκειμένου στη συνέχεια, σε μία άλλη ανάρτηση να περιγράψω τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε αυτή και την ψυχολογία και την ψυχοθεραπεία.

Καταρχήν η ομοιοπαθητική είναι μία ιατρική επιστήμη μέρος αυτών που ονομάζουμε «εναλλακτικές ιατρικές» (προσεγγίσεις ή τεχνικές). Πρόκειται για ένα εναλλακτικό ολιστικό θεραπευτικό σύστημα, εννοώντας πως είναι κάτι διαφορετικό από την συμβατική ιατρική. Όταν λέμε ολιστικό εννοούμε ότι αντιμετωπίζεται ο ασθενής στο σύνολό του, ως μία ολότητα και συνεπώς δεν προτείνονται φαρμακευτικές αγωγές διάφορες για τα διαφορετικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει: μπορεί να αποφευχθεί συνεπώς η μερική αντιμετώπιση από έναν γιατρό για την χοληστερίνη και την ουρία που έχω, από έναν άλλο για τα δερματικά που παρουσιάζω και έναν τρίτο για τους πόνους στις αρθρώσεις. Στην ομοιοπαθητική δεν μιλάμε για μία ασθένεια αλλά για διαφορετικά συμπτώματα. Με την έννοια αυτή, οι «διαγνωστικές» ετικέτες στην ομοιοπαθητική δεν έχουν θέση.

Η ομοιοπαθητική είναι γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη, ίσως και νωρίτερα, από τον οποίο και κατάγεται η σκέψη του "ομοίου που θεραπεύει το όμοιο". Στην πορεία ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε και τα δύο συστήματα, της ομοιο- και της άλλο-παθητικής. Η αλλοπαθητική είναι αυτό που γνωρίζουμε ως συμβατική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Άλλωστε όπως γνωρίζουμε στα Ασκληπιεία (βλέπε Επιδαύρου Ασκληπείο), ακριβώς επειδή είχαν καταλάβει πως υπάρχουν δρόμοι που συνδέουν το σώμα με την ψυχή, εφάρμοζαν και τεχνικές ψυχοθεραπείας, θα μπορούσαμε να πούμε (ενδιαφέρον θα ήταν να αφιερώσουμε ένα κείμενο πάνω σε αυτό). Βλέπετε ακόμη η ψυχολογία ήταν κλάδος της ιατρικής και αυτό για πολλούς αιώνες ακόμη έως ότου προσκολλήθηκε και ασχολήθηκε περισσότερο με την φιλοσοφία, την διδακτική και την παιδαγωγική (επανήλθε πολύ αργότερα στον χώρο της υγείας δυναμικά μάλλον χάρη στην ψυχανάλυση) και αποχωρίστηκε εντέλει από την συμβατική ιατρική όταν αυτή έπαψε να βλέπει το άνθρωπο ως "όλο" αλλά οργανώθηκε περισσότερο σε ενότητες με ειδικεύσεις ανά υποσύστημα και έτσι καταλήξαμε να έχουμε: ορθοπεδικούς, καρδιολόγους, πνευμονολόγους, ορμονολόγους κα.

Η ελλιπής αναγνώριση και παρέμβαση στους ψυχολογικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της συμβατικής ιατρικής τα οποία βρίσκουν αντίθετους τόσο τους ψυχολόγους όσο και τους ομοιοπαθητικούς ιατρούς. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η αντιμετώπιση "δεν έχετε τίποτα, άγχος είναι!" που εύκολα μπορεί να ειπωθεί, σαν από μόνη της να μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά! Ωστόσο υπάρχουν κλάδοι της ιατρικής όπως η ψυχιατρική που έχει ενσωματώσει τους παράγοντες αυτούς στα διαφορο-διαγνωστικά κριτήρια ή τουλάχιστον στην μελέτη τους.
Τα παραπάνω είναι και ο λόγος που ακόμη και σήμερα συναντάμε ειδικότητες στο μεταίχμιο της ψυχολογίας με τις άλλες επιστήμες όπως η ψυχο-παιδαγωγική κ.α.

Συνήθως για συμπτώματα εξωτερικές παθήσεις των οποίων τα αίτια ήταν εμφανή και θα λέγαμε σήμερα πως δεν διαφαίνονταν άμεση συσχέτιση με την προσωπικότητα του ίδιου του ατόμου, ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε την λογική των αντιθέτων (αλλοπαθητική).
Έτσι τα φάρμακα τις αλλοπαθητικής που ακολουθούν το νόμο του αντιθέτου οργανώνονται σε ομάδες φαρμάκων με βάση τα σημεία που καταπολεμούν: αντι-καταθλιπτικά, αντι-υπερτασικά, αντι-ισταμινικά, αντιφλεγμονώδη κ.α.
Ενώ για τα άλλα συμπτώματα, τα μη εμφανή αίτια, τα πιο εσωτερικά δηλαδή, ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε αυτά των ομοίων.
Τόσο η ομοιοπαθητική όσο και η αλλοπαθητική, με την έννοια αυτή, στηρίζονται στην σημειολογία λοιπόν.
Στην πορεία όμως, επειδή η ομοιοπαθητική ήταν δύσκολη και στην κατανόηση και στην εφαρμογή της (αλλά και για πολλούς άλλους και διάφορους λόγους όπως, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, τα οικονομικά συμφέροντα) άρχισε να φθίνει και η γνώση ξεχάστηκε χωρίς όμως να χαθεί εντελώς. Αυτό μαρτυράται και από την χρήση ορισμένων πρακτικών φαρμάκων που συνέχισαν να χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη και την ανατολή και έλκουν την καταγωγή τους από τα λεγόμενα γαληνικά φάρμακα.
Με την πάροδο των χρόνων, η επικράτηση των αλλοπαθητικών φαρμάκων γενικεύτηκε. Ακόμη περισσότερο στην σύγχρονη εποχή όπου χάρη στην εξέλιξη της χημείας και την ανάπτυξη των συνθετικών φαρμάκων η αλλοπαθητική παρουσιαζόταν ως μοναδικός δρόμος αν και όχι απαλλαγμένη ακόμη και σήμερα από τις παρενέργειες.
Αντίστοιχα στην ομοιοπαθητική, όπως είπαμε δεν προσπαθούμε να απαντήσουμε στα σημεία με το αντίθετο αλλά με το όμοιο.
Ποιό όμως είναι το "όμοιο";
Αν σ'εναν "κατά συνθήκη υγιή άνθρωπο" δίναμε μία ουσία που θα του προκαλούσε εκτός των "φυσιολογικών ορίων" το ίδιο σύνολο συμπτωμάτων (μία κατάσταση δηλαδή) που παρουσιάζει ένας ασθενής, αυτή η ουσία είναι το όμοιο που θα χορηγηθεί σ’έναν ασθενή για να επιστρέψει στην προηγούμενη κατάσταση.
Το φαρμακείο της ομοιοπαθητικής βασίζεται σε προϊόντα είτε φυτικής, είτε ζωικής, είτε ορυκτής προέλευσης.

Μετά τους χρόνους του Ιπποκράτη η τέχνη της ομοιοπαθητικής άρχισε να πέφτει σε λήθη όπως άλλωστε αυτό συνέβη και σε πολλές άλλες γνώσεις της αρχαιότητας. Τη σύγχρονη ομοιοπαθητική την οφείλουμε στον γερμανό Χανεμαν (γιατρός, φυσικός, μεταφραστής και γνώστης της αρχαίας ελληνικής γλώσσας), κάποτε έκανε μία μελέτη πάνω στο κινίνο. Αυτό χρησιμοποιούταν την εποχή του πάνω στη καταπολέμηση της ελονοσίας, ασθένεια που στα χρόνια του ήταν πραγματική μάστιγα.
Η μελέτη του αφορούσε τα ποσοστά τοξικότητας. Για να το κάνει και ελλείψει πειραματόζωων, πήρε εκείνος τις δόσεις για αρκετό καιρό. Στη συνέχεια διαπίστωσε πως ανέπτυξε τα συμπτώματα της ελονοσίας! Τότε λέγεται πως θυμήθηκε την αρχαία αρχή του Ιπποκράτη, πως δηλαδή το όμοιο θεραπεύει το όμοιο.
Με τους μαθητές του, ο Χανεμαν ξεκίνησε να κάνει μία μεγάλη έρευνα και καταγραφή ουσιών με οδηγό τις "αντιδράσεις" που παρουσίαζαν οι άνθρωποι με την χορήγηση της κάθε ουσίας και στην συνέχεια με την επιβεβαίωση ότι μία "όμοια" ουσία μπορεί να θεραπεύσει τον άνθρωπο που παρουσίαζε τα συμπτώματα. Με το τρόπο αυτό απέκτησαν την γνώση κάποιων φαρμάκων τα οποία έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιήσουν στον άνθρωπο τις φυσικές αντιστάσεις και μέσω αυτών να "αυτοθεραπευτεί" απαλλασσόμενος από τα συμπτώματα που τον απασχολούν και οδηγώντας τον στην ίαση.

Ο τρόπος επίσης παρασκευής και προετοιμασίας των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην ομοιοπαθητική είναι ιδιαίτερος. Αυτό που θα πω μόνο για να μην πλατειάσω είναι το γεγονός ότι είναι τόσο "αραιωμένα" ώστε εξασφαλίζεται η "απόλυτη μη - τοξικότητα", αν μπορώ να πω και συνεπώς δεν αντενδείκνυται σε καταστάσεις όπου η συμβατική φαρμακοθεραπεία είναι απαγορευτική όπως στην περίπτωση της εγκυμοσύνης. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες πάνω στο θέμα αλλά είναι ένα αρκετά ιδιαίτερο και ενδιαφέρον σημείο που έχει αποτελέσει κεντρικό ζήτημα πολλών συζητήσεων.

Επίσημος φορέας της ομοιοπαθητικής στην Ελλάδα νομίζω πως είναι η Σχολή του Βυθούλκα (Γιώργος Βυθούλκας, καθ. Ομοιοπαθητικής, Διευθ. και Ιδρυτής της Διεθνούς Ακαδημίας Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, http://www.vithoulkas.com/) της οποίας η πολιτική της είναι να δέχεται μόνο Ιατρούς για σπουδές.
Ωστόσο υπάρχουν και άλλες ιδιωτικές σχολές που προετοιμάζουν θεραπευτές - ομοιοπαθητικούς. Σε κάποιες χώρες της Ευρώπης, οι ομοιοπαθητικοί θεραπευτές που δεν είναι γιατροί έχουν επισήμως άδεια άσκησης επαγγέλματος (για το θέμα βλέπε http://www.ikko.gr/index_grec.htm) ενώ στην Ελλάδα υπάρχει πραγματική ανάγκη θεσμοθέτησης και προστασίας του χώρου της εναλλακτικής ιατρικής (βλέπε: http://www.homeopathy.gr/homeopathy/protecting_alternative_medicine.html).

Επίσης, σχετικά με τα φάρμακα και την ιστορία τους, προτείνω το εμπνευσμένο και πολύ ενδιαφέρον "Ιστολόγιο του φαρμάκου" του Μανώλη Μιτάκη.

Στο επόμενο: "Η ψυχοθεραπεία και η ομοιοπαθητική. Ομοιότητες και διαφορές."

Ο Κώστας, άφησε ένα νέο σχόλιο για την ανάρτηση "Η ψυχοθεραπεία και οι διαφορετικές σχολές της."

Δεν είναι οι γνώσεις της ψυχολογίας μέσα μου που λειτουργούν σαν αυτοσκοπός, όπως μου είπαν οι περισσότεροι που άκουσαν το απλό απλούστατο αίτημά μου.

Βλέπω όμως ότι τις ίδιες διαπιστώσεις με την Ψυχολογία, έχουν και άλλες επιστήμες που έχω μελετήσει (και συνεχίζω να μελετώ, επειδή το πεδίο τους είναι ανεξάντλητο):

- Θεωρητική Μουσική (Αρμονία). «Χρειάζεται κορύφωση για να ενταθεί το ενδιαφέρον σε ένα κομμάτι», «στη συνέχεια χρειάζεται η λύση» (κάτι θυμίζει από την ψυχανάλυση), «όταν δεν μπορείς να λύσεις μία συγχορδία, πρέπει να γυρίσεις στην προηγούμενη να τη διορθώσεις ώστε να μπορέσει να λυθεί η τελευταία» (τραυματικές εμπειρίες παιδικής ηλικίας και θεραπεία τους ώστε το άτομο να μπορέσει να λειτουργήσει στη ζωή του), Το πρόγραμμα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών των Πανεπιστημίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει περίεργα μαθήματα όπως «Ψυχολογία» και «Ειδικά θέματα ψυχολογίας»

- Πληροφορική και συγκεκριμένα, Βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης (Search Engines Optimization), «πρέπει να χρησιμοποιείς τις κατάλληλες λέξεις- κλειδιά για να ανέβει η ιστοσελίδα σου στην κορυφή αναζήτησης αναγνωστών της Google, με κανόνες όπως “βάλε τις έστω λάθος συνδέσεις που κάνει ο πολύς κόσμος στην ομιλία του” ή “βάλε συνομιλίες και επιχειρήματα όπως αυτά που ακούγονται στις μεσημεριάτικες εκπομπές της τηλεόρασης” (επανάληψη νοητικού φίλτρου, υπεργενίκευσης, συμπεράσματος χωρίς επαρκή μαρτυρία, προσωποποίησης που χρησιμοποιούν έντεχνα οι τηλεπαρουσιαστές, και που απλά προέρχονται από τα διδάγματα της «Γνωσιακής Θεραπείας», αλλά χρησιμοποιούνται για μάρκετινγκ).

Οι Αρχαίοι Έλληνες μάθαιναν 4 επιστήμες συγχρόνως (βλ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο σελ. Τετρακτύς= το σύνολο των διδασκομένων σαν πακέτο επιστημών στην Αρχαία Ελλάδα, γεωμετρία, αριθμητική, αστρονομία και Αρμονία δηλ. μουσική)

Βλ. Irving Yalom, Η θεραπεία του Σοπενάουερ, σελ. 61 «Το ταλέντο είναι σαν τον σκοπευτή που χτυπάει έναν στόχο, τον οποίο οι άλλοι δεν μπορούν να πετύχουν. Η μεγαλοφυϊα είναι σαν τον σκοπευτή που χτυπάει ένα στόχο, τον οποίο οι άλλοι δεν μπορούν να δουν». Στο Ευαγγέλιο γράφει «εάν σε σκανδαλίζει ο οφθαλμός, εξόρρυξόν τον» (βγάλε το μάτι σου, δηλαδή).

Δηλαδή, μου κάνει κακό που γνωρίζω καλά μία από τις παραπάνω επιστήμες, που όμως συνδέεται στενά με τη Θεωρητική Μουσική και την Πληροφορική, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, και μέρος της «θεραπείας» είναι και να πάψω να την γνωρίζω, όπως μου εισηγήθηκαν ορισμένοι, που είδαν με κακό μάτι τις γνώσεις μου;


Πού μπορώ να βρώ έναν άνθρωπο που να με βοηθήσει (όχι να με πριονίσει στο μέγεθος του συρταριού του για να ταιριάζω με το γραφείο του) αλλά να υλοποιήσω τις σαφείς σαφέστατες υποδείξεις και μέτρα που αναφέρει ο Jeffrey Young στο απλό απλούστατο βιβλίο του "Ανακαλύπτοντας ξανά τη ζωή σας", (για να ξεφύγω από παγίδες/σχήματα όπου δεν με βοήθησαν άλλοι με "θεραπείες"), που το μόνο του μειονέκτημα (του βιβλίου) είναι ότι χρειάζεται και μια ελάχιστη αλλά οπωσδήποτε ανθρώπινη συμπαράσταση θεραπευτή (χωρίς ειδικές γνώσεις ειδικών δύσκολων πολύχρονων θεραπειών που καταλήγουν να ασχολούνται όχι με υπαρκτά προβλήματα αλλά με την «θεραπευτική σχέση»);

Σχόλιο για την ανάρτηση "Ο Βοριάς και ο Ήλιος - Μύθος του Αισώπου"

Η Big άφησε ένα νέο σχόλιο για την ανάρτησή σας "Ο Βοριάς και ο Ήλιος - Μύθος του Αισώπου":

Γειά σας!
Παρακολουθώ το blog σας καιρό τώρα και μου έχει κάνει ιδιαίτερη εντύπωση η ενασχόληση σας με την τέχνη. Βρίσκω πολύ όμορφο αυτό που κάνετε ενώ πιστεύω πως ο χρόνο σας θα είναι ιδιαίτερα περιορισμένος.
Είχα κι εγώ στο παρελθόν μια ανάλογη εμπειρία με μία από αυτές που διάβασα στις αναρτήσεις σας με τίτλο Ψυχοθεραπευτικές εμπειρίες.
Η δική μου εμπειρία δεν αφορά όμως ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή αλλά ομοιοπαθητικό θεραπευτή.
Πιο συγκεκριμένα, αντιμετώπισα προβλήματα δερματικά και ιλίγγους.
Θα ήθελα, αν έχετε τη δυνατότητα να μας πείτε δύο λόγια για την ψυχοθεραπεία και τις διαφορές της με την ομοιοπαθητική.

Σας ευχαριστώ πολύ και καλή συνέχεια!

"Ιοκάστη" του Γ.Λαμπή.

"Ήταν μια νύκτα γεμάτη πλανεύτρες φωνές και μελωδίες από μυθικές Σειρήνες. Τις άκουγαν μόνο όσοι τολμούσαν να σταθούν στο φως της πανσέληνου και να τη κοιτάξουν κατάματα.

Η Ιοκάστη στάθηκε στη μέση της άμμου. Ανάγειρε το κεφάλι και η ματιά της γέμισε από μαγεμένο φως. Άνοιξαν τʼαυτιά της καρδιάς της να μπουν οι μαγεμένοι ήχοι. Άρχισε να ζαλίζεται. Να μεθάει. Εκεί που το σώμα της άρχισε να μουδιάζει, από την γλύκα του αλλόκοτου μεθυσιού, ένοιωσε δύο μάτια να τη κοιτάνε επίμονα. Η καρδιά της τρόμαξε και άρχισε να κτυπά τρελά. Κρύος ιδρώτας την περιέλουσε. Τα πόδια της βυθίστηκαν στην άμμο. Μια αόρατη δύναμη την τραβούσε, προς το μέρος της. Η ψυχή της ανατρίχιασε. Ένοιωσε παγιδευμένη στον ιστό μιας αράχνης. Μιας αράχνης που καραδοκούσε στο σκοτάδι. Την άκουσε να ακονίζει τα δόντια της και να τραβά το κολλώδες δίκτυ, με το θήραμα παγιδευμένο, προς το μέρος της..."

Ο Γ. Λαμπής γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1962. Είναι νυμφευμένος και πατέρας δυο παιδιών. Εργάζεται στη Μετεωρολογική Υπηρεσία. Χρονογραφήματα και ποιήματα του έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς στον ημερήσιο τύπο και περιοδικά. Έχει γράψει θεατρικά έργα εκ των οποίων μερικά έχουν ανεβαστεί από διάφορους Θεατρικούς Ομίλους. Το "Ιοκάστη" είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις "Αναζητήσεις".

Ο Βοριάς και ο Ήλιος - Μύθος του Αισώπου

Αφιερωμένο σε όσους πιστεύουν πως οι ψυχολόγοι μόνο χρησιμοποιούν ιστορίες διδακτικές, για να δώσουν πρακτικά στον άλλο το νόημα που επιθυμούν, σας μεταφέρω σήμερα τη δική μου εμπειρία που δείχνει πως και το αντίθετο μπορεί να συμβεί.

Πρόσφατα, μία κυρία μού διηγήθηκε στο γραφείο μια ιστορία. Έναν μύθο του Αισώπου που δεν ξέρω να πω αν το είχα ακούσει ποτέ μου. Ήταν μία πολύ όμορφη στιγμή με πολλά νοήματα.

Έψαξα και την βρήκα για να τη μοιραστώ μαζί σας.

"Πριν πολλά πολλά χρόνια ο Βοριάς και ο Ήλιος είχαν μια διαφωνία. Ο καθένας θεωρούσε ότι ήταν δυνατότερος από τον άλλο. «Εγώ είμαι πιο δυνατός» έλεγε ο Ήλιος και έλαμπε καμαρωτός. «Όχι, εγώ είμαι ο δυνατότερος» φώναζε ο Βοριάς και φυσούσε δυνατά για να το αποδείξει. Η διαφωνία αυτή κρατούσε μέρες αφού και οι δύο ήταν τόσο πεισματάρηδες που δεν άλλαζαν γνώμη.

Μια μέρα, και ενώ φαινόταν ότι η διαφωνία αυτή δεν θα τελειώσει ποτέ, είπε ο Βοριάς: «Σκέφτηκα κάτι! Υπάρχει τρόπος να δούμε ποιος είναι ο δυνατότερος. Θα βρούμε ένα άνθρωπο, στην τύχη, και όποιος καταφέρει να τον αναγκάσει να βγάλει τα ρούχα του θα είναι ο δυνατότερος». Ο Ήλιος βρήκε πολύ καλή την ιδέα του Βοριά και αμέσως ξεκίνησαν με σκοπό να βρουν ένα άνθρωπο.

Δεν πέρασε πολύ ώρα και να! Κάποιος οδοιπόρος, ερχόταν προς το μέρος τους. Πριν τους πλησιάσει αρκετά, συμφώνησαν να ξεκινήσει πρώτος ο Βοριάς την προσπάθεια να τον γδύσει. Άρχισε τότε να φυσάει προς την κατεύθυνση του ανθρώπου. Όμως, μόλις οι πρώτες ριπές του έφτασαν τον οδοιπόρο, εκείνος σταύρωσε τα χέρια του και χαμήλωσε το κεφάλι, για να προφυλακτεί από τον άνεμο. Ο Βοριάς συνέχισε να φυσάει αλλά ο άνθρωπος αντί να γδυθεί κούμπωσε επιμελώς το πανωφόρι του. Θυμωμένος ο Βοριάς φύσηξε πιο δυνατά, αλλά το ποθητό γι’ αυτόν αποτέλεσμα δεν ερχόταν. Αντίθετα ο άνθρωπος έβγαλε από τις αποσκευές του μια κουβέρτα και τυλίχθηκε με αυτή. Απογοητευμένος τότε ο Βοριάς, έδωσε την θέση του στον Ήλιο, για να προσπαθήσει κι εκείνος.

Ο Ήλιος υψώθηκε στον ουρανό και άρχισε να λάμπει, σκορπώντας μια ευχάριστη ζεστασιά στο μέρος που προηγουμένως είχε παγώσει από το φύσημα του Βοριά. Αμέσως ο άνθρωπος έβγαλε την κουβέρτα από πάνω του και την ξαναέβαλε στις αποσκευές του. Ο Ήλιος συνέχισε τότε να λάμπει και μάλιστα δυνάμωνε σιγά σιγά την ένταση του. Αρχίζοντας να ιδρώνει τότε ο οδοιπόρος, έβγαζε σιγά σιγά τα ρούχα του, ώσπου στο τέλος ολόγυμνος και τρέχοντας, έψαχνε να βρει κάποιο δέντρο για να προφυλακτεί, από την λάμψη του Ηλίου, στον ίσκιο του. Δέντρο δεν βρήκε, αλλά για καλή του τύχη εκεί κοντά κυλούσε ένα ποτάμι. Σε αυτό βούτηξε ο οδοιπόρος μας και κάθισε έως ότου ο Ήλιος επανήλθε στην φυσιολογική του λάμψη.

Ο Βοριάς ηττημένος, γύρισε προς τον Ήλιο και του είπε: «Είσαι όντως ο δυνατότερος».

Η κυρία Γ. μου την διηγήθηκε για να μου εξηγήσει πως ο πατέρας της της την είχε μάθει και πως η ίδια πιστεύει σε αυτή την αρχή: πως δηλαδή η καλοσύνη είναι πιο δυνατή απ'οτιδήποτε άλλο!

Με τον τρόπο αυτό προσπάθησε να μου εξηγήσει την στάση της απέναντι στο σύζυγό της με τον οποίο βρίσκεται σε διάσταση και απέναντι στα παιδιά της που την έχουν επικρίνει για την "υποχωρητικότητά" της απέναντί του.

Ένα άλλο παράδειγμα, που θυμίζει την εμπειρία με τον ψυχοθεραπευτή της κυρίας Λ., είχα κι εγώ πολύ πρόσφατα αλλά μου έχει συμβεί και στο παρελθόν με διάφορες άλλες μορφές.

Πρόκειται για μία κυρία την οποία «την κέρδισα», όπως αυτή μου είπε στο πρώτο μας ραντεβού, μέσα από την φωνή μου. Πιο συγκεκριμένα, έλαβα ένα τηλεφώνημα τον περασμένο Αύγουστο για ενημέρωση προώθησης προϊόντος από μία τράπεζα. Είπα πως δεν ενδιαφέρομαι. Μία μέρα αργότερα με πήρε τηλέφωνο για να κλείσουμε ραντεβού. Στην πρώτη μας συνάντηση μου είπε πως εγώ δεν την γνωρίζω αλλά πως αυτή γνωρίζει πολλά για ‘μένα: πως είμαι στα ’40, παντρεμένος και ευτυχισμένος. Πως αγαπώ τη δουλειά μου και πως έχω βοηθήσει πολύ κόσμο.

Της απάντησα πως, με εξαίρεση το τελευταίο που θα το αντιλαμβανόμουν με διαφορετικό τρόπο, είμαι σίγουρος πως ισχύουν όλα αυτά και πως θα αρκούσε κάποιος να με ρωτήσει για να του τα πω με ευκολία – άρα πως δεν μου μαθαίνει τίποτα το καινούργιο.

Ντράπηκε λίγο από την απάντησή μου και βιάστηκε να προσθέσει πως ενώ τα γνωρίζει, δεν έψαξε ποτέ τις πληροφορίες αυτές αλλά θεωρεί πως της δόθηκαν μ’έναν τρόπο μέσα από το «τυχαίο» τηλεφώνημά μας μιας και δουλεύει για την τράπεζα και πιο συγκεκριμένα ακούγοντας τη φωνή μου η οποία της φάνηκε γνωστή.

Αυτό, προσωπικά δεν με εκπλήσσει καθόλου γιατί είμαι σίγουρος πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε πολλές στιγμές μέσα στην μέρα μας (εξαιρώ τις στιγμές που μπορεί κάτι να έχει συμβεί και να είμαστε απορροφημένοι) που είμαστε ο εαυτό μας και το δηλώνουμε με μεγαλύτερη αμεσότητα με κάθε μέσο και τρόπο επικοινωνίας. Αυτό βέβαια ισχύει υπό την προϋπόθεση πως ο άνθρωπος είναι ο εαυτό του και δεν κινείται με «ψεύτικο εαυτό» (ή ψεύτικους εαυτούς)!

Πρόσθεσε μάλιστα πως στα χέρια μου αναγνωρίζει τα χέρια του πατέρα της και θεωρεί πως αυτό δεν είναι τυχαίο. Από την φωνή μου επίσης είχε και μία «εικόνα» σαν φωτογραφία για μένα η οποία θεωρεί πως δεν διαψεύδεται καθόλου.

Η αίσθηση του «αυτό το έχω ξαναζήσει» μπορεί να είναι ή τουλάχιστον μοιάζει με το φαινόμενο του déjà-vu ("παραμνησία" από ορισμένους στα ελληνικά) για το οποίο τόσα έχουν γραφτεί και υπάρχουν αρκετές διαφορετικές ερμηνείες.

Προσθέτω σε αυτό το εξής: προφανώς, όπως προκύπτει από το υλικό της ψυχοθεραπεία με την κυρία αυτή, από καιρό είχε διαπιστώσει την ανάγκη της να έρθει σε επαφή με κάποιον Ψ. Ο κυριότερος λόγος που δεν το είχε κάνει, λέει, ήταν το «βάρος» που η ίδια αισθανόταν και από το οποίο για να απελευθερωθεί θεωρούσε πως θα ‘πρεπε να βρει έναν άνθρωπο εμπιστοσύνης για να το «εξομολογηθεί».

Πρακτικά δηλαδή «ήρθε η στιγμή για ‘κείνη» και είχε την ανάγκη να με θεωρήσει σύντομα και άμεσα «άνθρωπο εμπιστοσύνης».

Ήταν μάλιστα και επείγον να το κάνει γιατί σύντομα, φοβόταν πως το μυστικό της θα μαθευόταν και θα την έφερνε σε δεινή θέση απέναντι στην οικογένειά της, γεγονός που πραγματοποιήθηκε σε λίγες μόνο μέρες από την γνωριμία μας!

Η άμεση ανάγκη της να σχετιστεί με κάποιον από τον οποίο θα μπορεί να βρει την απαραίτητη στήριξη και να την αποδεχθεί όπως είναι –πιο εύκολο για κάποιον που δεν την έχει γνωρίσει στο παρελθόν στο οποίο έκανε πράγματα κρυφά για τα οποία δεν είναι διόλου περήφανη- εκπορεύονταν από την ασυνείδητη πρόβλεψή της πως όλοι οι δικοί της άνθρωποι θα την απόδιωχναν όταν θα αποκαλύπτονταν το «πραγματικό της πρόσωπο».

Τότε μάλιστα «θυμήθηκε» κι ένα όνειρο που δεν γνωρίζω αν ποτέ το έζησε πραγματικά! Αφού μπορεί να είναι αποκύημα – σχηματισμός των τωρινών συναισθημάτων της και δεν μπορούσε να το τοποθετήσει παρά πολύ αδρά σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Αυτά και άλλα πολλά που θα είχα να σας διηγηθώ ως ιστορίες σχετικές που μπορεί βέβαια να προβληματίσουν και τους πιο «ορθολογικούς» ανθρώπους.

Βέβαια η άποψή μου είναι πως μπορεί να μην έχουμε απαντήσεις για όλα αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν ως φαινόμενα. Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερη αξία για την ψυχοθεραπεία είναι το πώς εμείς τα ερμηνεύουμε και πώς τα τοποθετούμε στα κομβικά σημεία της ζωής μας γιατί αυτά με την σειρά τους «νοηματοδοτούν» σχέσεις, σκέψεις, αποφάσεις, στάσεις μας.

Ως αναφορά για τα «χαρίσματα» που αναφέρει η κυρία Λ. στην επιστολή της, όπως απάντησα και στην ίδια, είμαι πολύ πιο φειδωλός.

Όχι πως δεν πιστεύω πως υπάρχουν αλλά πιστεύω πως χρειάζονται σύνεση και διάκριση: ένα όργανο στα χέρια ενός μουσικού μπορεί να βγάλει μουσική ενώ το ίδιο όργανο στα χέρια ενός ανίδεου το πολύ-πολύ να κάνει θόρυβο!

Αυτά (πάλι) με τα όνειρα!

Όνειρο: προετοιμασία και αποφυγή.

Τα φαινόμενα που παρουσιάζω δεν θεωρούνται καθόλου σπάνια και μπορούν να έχουν περισσότερες πιθανές εξηγήσεις.

Το ίδιο μου έχει συμβεί πολλές φορές να το διαπιστώσω σε ζευγάρια όπου «ασυνείδητες αντιλήψεις» για χωρισμό λαμβάνουν μορφές ονείρου που προειδοποιούν και προετοιμάζουν κατάλληλα το άτομο.

Κάποιες φορές μάλιστα ο χωρισμός δεν συνέβη ποτέ γιατί ο ρόλος του ονείρου εκπληρώθηκε με τέτοιο σκοπό ώστε να υπάρχει η απαραίτητη συναίνεση στο ζευγάρι.

Η επικρατέστερη εξήγηση για τέτοιες εμπειρίες είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, πως μέσα μας υπάρχουν, με τη μορφή αποθηκευμένων πληροφοριών, στοιχεία που κάποιες στιγμές τα επεξεργαζόμαστε και καταλήγουν να πάρουν την μορφή «αντιλήψεων».

Αντιλήψεις πιο εύπεπτες να περάσουν μέσα από το ονειρικό φαινόμενο, λόγω κυρίως του ανείπωτου πόνου που μπορούν να δημιουργήσουν και της αίσθησης του «ανοίκειου» μια και προέρχονται από ασυνείδητο υλικό, εκφράζονται μέσα από τα όνειρά μας.

Ορισμένες φορές μάλιστα, σε κάποιους ανθρώπους, εκφράζονται μέσα από μία διάχυτη αίσθηση που προκαλεί συναισθήματα χωρίς όμως να μπορούν να τα ερμηνεύσουν και να τα ταυτοποιήσουν με σκέψεις ή αναπαραστάσεις.

Τότε, ως ψυχοθεραπευτής, ζητάω συχνά να μου ζωγραφίσουν νοητικά έναν πίνακα με όσο γίνεται μεγαλύτερη ακρίβεια. Προσπαθώ δηλαδή να δημιουργεί μία αναπαράσταση που, με πιο οικείο τρόπο, θα βρίσκεται εκεί εν είδη ονειρικού περιεχομένου.

Όνειρο: προειδοποίηση;

Τα έχουμε και σε προηγούμενες αναρτήσεις αναφέρει αλλά διαπιστώνω ότι πολλοί "προβληματίζονται" με κάποια "ονειρικά φαινόμενα" και αναρωτιούνται τι ισχύει και πως μπορεί να εξηγηθεί, πάντα βέβαια από μια ανθρώπινη ανάγκη (πίστης 'η και εξ'όρθολογισμού), οπότε, με ευκαιρία την επιστολή της Λ. και την απάντησή μου, θα συνεχίσω με παραδείγματα.

Μία κοπελιά που παρακολουθούσα ένα σχεδόν χρόνο πριν τα γεγονότα που θα σας εξιστορήσω, τον μήνα Μάρτη «βλέπει» ένα όνειρο που όπως το αξιολογεί η ίδια την προειδοποιούσε για τον επικείμενο θάνατο του πατέρα της.

Αναλογίζεται το μέγεθος της απώλειας που θα σήμαινε για την ίδια και την μητέρα της και με τον τρόπο αυτό είναι σαν να «πραγματοποιεί» τον θάνατο.

Τον ζει και βιώνει το πένθος ενώ στην πραγματικότητα ο πατέρας της δεν ασθενεί και δεν παραπονιέται ιδιαίτερα για την κατάσταση της υγείας του.

Ο πατέρας της πεθαίνει τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους και ο θάνατός του την βρίσκει, σ’ένα σημαντικό βαθμό, προετοιμασμένη ενώ η μητέρα της ήταν παντελώς ανέτοιμη.

Παράλληλα οι θεράπων γιατρός τους διαβεβαιώνει (εκ των υστέρων) πως ο πατέρας είχε πάρει την «κάτω βόλτα» και πως το γνώριζε γιατί το είχαν συζητήσει. Καθώς επίσης και το ότι δεν μπορούσε να γίνει τίποτα καλύτερο γι’αυτόν γιατί η κατάσταση της καρδιά του είχε πάρει την κατιούσα ανεπιστρεπτή εδώ κι ένα χρόνο τουλάχιστον.

Σε αυτή την περίπτωση το όνειρο, κατά την γνώμη μου, διαδραματίζει έναν ρόλο σημαντικό στην προετοιμασία του επικείμενου θανάτου του πατέρα, προετοιμάζοντας την κοπέλα αυτή για το πένθος ώστε να μην βρεθεί εκτεθειμένη.

Το "Όνειρο" και "ξύπνιο" είναι όπως... ο γιαλός!

Ανέλαβα να γράψω μία απάντηση στο mail που έλαβα από την αναγνώστρια μας με τίτλο "Ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα", δηλώνοντας βέβαια εξ'αρχής πως θα "γράψω σχετικά" κάτι, γιατί πραγματικά δεν γνωρίζω αν υπάρχει μία δεδομένη και τεκμηριωμένη απάντηση, τουλάχιστον με αυτό που εννοούμε όταν λέμε "απάντηση".

Πράγματι είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να πούμε με σιγουριά τι πραγματικά συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις.
Βάζω επίσης στο μυαλό μου πως αυτό που μπορεί να συμβαίνει μπορεί να μην είναι "ΈΝΑ" πράγμα αλλά περισσότερα!

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μιλούν για τα όνειρά τους αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, πιστεύω, είναι το πλαίσιο στο οποίο τοποθετούν οι ίδιοι το "όνειρο", τις "προεκτάσεις" που πιστεύουν πως αυτό έχει στο ξύπνιο τους και τελικά το πλαίσιο στο οποίο το τοποθετούν (την φάση ζωής την οποία διανύουν, την συναισθηματική κατάσταση της περιόδου και τις ερμηνείες που δίνουν οι ίδιοι).

Για το λόγο αυτό μιλώ περισσότερο για "εμπειρίες" απ'ότι για το ίδιο το όνειρο.

Η εικόνα που έχω στο μυαλό μου είναι πως σε κάποιες περιπτώσεις -καθόλου σπάνιες- το όνειρο και το ξύπνιο παιχνιδίζουν όπως η θάλασσα με τη στεριά, διαμορφώνοντας έναν γιαλό.

Και τέτοιες εμπειρίες τις βρίσκω πράγματι ενδιαφέρουσες και ικανές να προβληματίσουν έναν άνθρωπο.

Έτσι, γενικά λοιπόν, προσπαθώντας να εξηγήσω την στάση μου σε τέτοιου είδους "φαινόμενα", έχω την τάση να τα αντιλαμβάνομαι ως αποτελέσματα διαφορετικών επιπέδων συνείδησης.

Όταν βέβαια έχω παρόμοιο «υλικό» από τους ανθρώπους που παρακολουθώ ψυχοθεραπευτικά, τότε μπορώ να μιλήσω με μεγάλη βεβαιότητα γιατί τους γνωρίζω καλά, αφού οι ίδιοι το έχουν επιλέξει και προσπαθήσει αλλά και πάλι ορισμένες φορές πρόκειται για υποθέσεις. Οπότε, το πιο χρήσιμο απ'όλα είναι να αναρωτηθούμε έστω και αν δεν έχουμε απαντήσεις.

Οι υποθέσεις όμως έχουν τη δυνατότητα να είναι βάσιμες ή όχι.

Έτσι, αντί να μπω στον πειρασμό να πως "συμβαίνει εκείνο" ή "το άλλο" ή "μπορεί και παράλληλα να ισχύει και αυτό..." προτιμώ να δώσω με τη σειρά μου κάποια άλλα παραδείγματα: τροφή για να αναρωτηθούν και άλλοι.